Syrische Koerden hebben zelfs de belangrijkste grenspost met Irak veroverd. (foto: Syrian Observatory for Human Rights)
Opinie - Joris Leverink

Amnesty tikt Koerden Syrië op de vingers, mist het grote plaatje

Op Maandag 7 september publiceerde Amnesty International een verslag van hun bezoek aan Rojava, de door Koerden gecontroleerde autonomische regio in het noorden van Syrië. Het verslag werd gesierd met een pakkende kopregel “Syrië: willekeurige detenties en ronduit oneerlijke processen tekenen PYD strijd tegen terrorisme.”

maandag 14 september 2015 16:13
Spread the love

We krijgen te lezen dat de Democratische Unie Partij (PYD) “de rechten met de voeten treed” en in de naam van veiligheid “hardhandige tactieken” gebruikt, en ja, er wordt zelfs gesproken van “mensenrechten schendingen.” De lezer bereidt zich voor op het ergste, mensenrechten schendingen in Syrië kunnen vaak maar één ding betekenen: hartverscheurende verhalen van martelingen, onthoofdingen en seksslavernij.

Maar niets van dit soort. Van bovengenoemde gruwelen wordt in het verslag geen melding gemaakt. De misdaad waar de PYD zich schuldig aan heeft gemaakt? Het onterecht vastzetten van terrorismeverdachten, het ontzeggen van het recht op een eerlijk proces en preventie van toegang tot adequate rechtshulp. ‘Dat is alles?’ vraag je je af. In een land als Syrië waar hele dorpen worden uitgemoord; waar barrelbombs op overbevolkte woonwijken worden geworpen; waar chemische wapens worden gebruikt en homoseksuelen van torenflats worden geworpen, in déze context maken wij ons druk over een onrechtvaardig proces?

‘Ja,’ zou je kunnen zeggen, ‘uiteraard maken we ons daar druk over.’ En gelijk zou je hebben. Het is belangrijk dat iedere misdaad, ieder slippertje en al het onrecht, hoe klein ook, wordt vastgelegd en veroordeeld. Zeker in het geval van de PYD, die er prat op gaat een alternatief democratisch systeem in het leven te hebben geroepen dat als een mogelijke oplossing voor het huidige conflict in Syrië gezien wordt. Dergelijke wandaden zijn een smet op het blazoen van de partij, daarover geen discussie.

Dat gezegd hebbende, laten we dan nu even stilstaan bij het feit dat de PYD Amnesty International toestemming heeft verleend om de gevangenissen te bezoeken, en gevangen in vertrouwelijke omstandigheden te interviewen. Stel je dat eens voor in de gebieden die in handen zijn van het regime of een van de vele rebellengroepen – en dan hebben we het nog niet eens over de zogenaamde Islamitische Staat. De twee steden die Amnesty International bezocht – Qamishli en Malikiya – zijn relatief rustig en stevig in handen van de Koerdische partijen, maar aan de grenzen van het door de PYD gecontroleerde gebied wordt nog dagelijks gevochten. Vergis je niet, dit is nog altijd oorlogsgebied, de frontlinie in de strijd tegen de jihadisten van IS.

De door Amnesty International geïnterviewde gevangenen krijgen drie maaltijden per dag, toegang tot de binnenplaats van de gevangenis, hebben recht op wekelijks familiebezoek en medische hulp. Dat zijn betere omstandigheden dan waar het grootste deel van de 12 miljoen (binnenlandse) Syrische vluchtelingen onder leven.

Het type oorlogsvoering dat door IS gehanteerd wordt, waarbij een enkele man kan besluiten om zijn zakken vol met explosieven te stoppen en zichzelf midden op een drukke markt op te blazen, betekent dat je soms het zekere voor het onzekere moet nemen. En als het credo “liever één onschuldige man in het gevang, dan tien dode kinderen op straat” voor nu het rechtssysteem van de PYD bepaalt, dan hoeft dat niet per se goedgekeurd te worden, maar er mag wel begrip voor opgebracht worden.

Het is juist dat Amnesty International dit verslag naar buiten heeft gebracht, maar het was netter geweest wanneer het als een kanttekening bij een voor de rest indrukwekkende prestatie gepresenteerd werd, dan als de onrechtvaardige zwartmakerij die het nu is. Laat ze eens een kijkje nemen in de keukens van de échte boeven, zou je haast zeggen, dan is een onrechtvaardige opsluiting wel het laatste waar ze zich zorgen over hoeven te maken.

take down
the paywall
steun ons nu!