Opinie -

Het feminisme is weer eens helemaal kapot

De klaagzangen van de horeca aan de kust. Monsterfiles tijdens regenweer. Luxeverzuim net voor de vakantie. Er zijn van die thema’s die terugkeren met een regelmaat waar Kant jaloers op zou zijn. Het dood of overbodig verklaren van ‘het feminisme’ hoort ook in dat rijtje,

vrijdag 22 augustus 2014 10:42
Spread the love

Het was weer zo ver. De beurt was aan Sophie Merle, onder de titel ‘Het feminisme van de 21ste eeuw is opportunistisch’. In een column in de Volkskrant, later overgenomen door De Morgen, gebruikt ze woorden als ‘opportunistisch’ en ‘potsierlijk’ om
alles wat feministisch is een veeg uit de pan te geven. Want ‘het’ hedendaagse
feminisme wil wel iets zeggen over roze speelgoedterreur, maar weigert zich uit
te spreken over het fanatieke kantje van een welbepaalde godsdienst. Voor de
slechte verstaander: met die ‘welbepaalde’ godsdienst wordt altijd de Islam
bedoeld. Soit, het aloude adagium dus. Wie zijn of haar feministendiploma wil
uitgereikt krijgen, dient zich altijd te distantiëren van de kwalijke
praktijken van die welbepaalde godsdienst.

Het feminisme bestaat
niet

Om te beginnen: ‘het feminisme’ omvat een zeer brede waaier
aan meningen en stromingen met als basisbeginsel ‘gelijkheid van rechten voor
mannen en vrouwen’. Er zijn anarcho-feministen, marxistische feministen en
vegan-feministen. Er zijn gelijkheidsfeministen en verschilfeministen. Er zijn
powerfeministen en liberale feministen, moslimfeministen en er zijn zelfs
Mormoonse christelijke vrouwen die zichzelf feminist noemen en in hun
gemeenschap proberen om een betere positie voor vrouwen af te dwingen.

Al
deze stromingen ijveren voornamelijk voor het recht van vrouwen om hun leven in
te vullen zoals zij dat zelf willen. Er is niets inherent tegenstrijdig aan vechten voor het recht om te werken en carrière te maken (en daarin dezelfde
kansen af te dwingen als mannen) en tegelijkertijd erkennen dat er ook
vrouwen zijn die permanent of tijdelijk thuis voor de kinderen willen zorgen.
Het gaat hier namelijk over de vrijheid om op individueel niveau de keuze te kunnen
maken over hoe je je leven wil inrichten. Maar dat is blijkbaar een concept dat
moeilijk te bevatten is voor mensen die alles graag afgelijnd zien in
zwart-wit tegenstellingen.

Meer feminisme, niet
minder

Sophie Merle heeft gelijk als ze zegt dat het dragen van een
hoofddoek in Europa kan staan voor vrijheid, voor onderdrukking of voor
compromis. En dat het onmogelijk is om als buitenstaander te beoordelen wat de
werkelijke beweegredenen zijn en dat er in een aantal gevallen ook druk en
zelfs dwang aan te pas komt. Het antwoord daarop is echter niet minder, maar
juist meer feminisme.

Meer diversiteit in allerlei media. Meer kleur, meer
verscheidenheid, meer positieve rolmodellen – al dan niet gehoofddoekt. Meer
empowerment, zoals dat dan heet, en één van de middelen daartoe is populaire
cultuur. Dat sterren zoals Beyoncé en Lorde zichzelf outen als feminist is
voor nogal wat jonge meisjes een signaal dat feminisme weinig te maken heeft
met het aloude beeld van mannenhaatsters en overvloedig okselhaar. Voor
generatie Y is Queen Bey bekender en relevanter als feministe dan iemand als
Germaine Greer.

Doen alsof de uitspraken van Greer over female genital mutilation binnen het
feminisme breed gedragen worden, is hetzelfde als zeggen dat hooligans
representatief zijn voor voetbalsupporters. Feministen vragen al jaren meer
middelen om op te treden als meisjes gevaar lopen besneden te worden. Ze
pleiten voor meer geld om de gevolgen van deze praktijken via constructieve
chirurgie helemaal of gedeeltelijk te herstellen. Ze weten dat er nood is aan
(veel) meer opleiding voor psychologen en gynaecologen die met deze
problematiek te maken krijgen.

Maar dat werk blijft inderdaad onder de radar van
schreeuwlelijkerds die beweren dat ‘het’ feminisme een monolitisch blok is dat
lijdt aan ontoelaatbaar cultuurrelativisme.

Roze speelgoed

Wie stelt dat het hedendaags feminisme zich beperkt tot
‘zeuren over roze speelgoed’, is ofwel blind ofwel intellectueel oneerlijk. Sinds
jaar en dag zet de vrouwenbeweging zich in om thema’s als armoede onder
alleenstaande moeders onder de aandacht te brengen. Er wordt aan de alarmbel
getrokken over de cijfers rond partnergeweld en verkrachting.

Dat er vandaag
vluchthuizen bestaan, is één van de vele concrete verwezenlijkingen van het
feminisme van de tweede golf. Vandaag zijn er bewegingen zoals
iHollaback en Everyday Sexism die het probleem van straatintimidatie en andere vormen
van alledaags seksisme aanklagen.

Wie verder wil kijken dan haar neus lang is, kan niet anders
dan besluiten dat het feminisme springlevend aanwezig is. Vol inhoud en
relevantie. De enige inhoudsloze modekreet is het zoveelste ongefundeerde
stukje dat probeert het feminisme ten grave te dragen. 

take down
the paywall
steun ons nu!