Scholieren van de middelbare school op de begrafenis van José Luis Alberto Tehuatlie in het stadje San Bernardino Chalchihuapan, in de Mexicaanse deelstaat Puebla (foto Daniela Pastrana /IPS)

Demonstreren levensgevaarlijk voor autochtone volkeren Mexico

In steeds meer deelstaten van Mexico komen inheemse bevolkingsgroepen in opstand tegen de centrale overheid. De politie slaat met geweld hun demonstraties uiteen. Daarbij kwam onlangs een jongen van dertien om het leven.

vrijdag 1 augustus 2014 23:00
Spread the love

José
Luis Alberto Tehuatlie raakte op 10 juli 2014 in coma nadat hij met
een rubber kogel in zijn hoofd was geraakt. Hij overleed tien dagen
later. ?De demonstratie waar hij aan deelnam was gericht tegen een
controversiële wet van de regering van de deelstaat Puebla, die
bepaalt dat niet de dorpen, maar de hogere gemeentelijke autoriteiten
voortaan verantwoordelijk zijn voor het bevolkingsregister.

Bewoners
van het inheemse dorp San Bernardino Chalchihuapan sloten de snelweg
af tussen de steden Atlixco en Puebla, hoofdstad van de gelijknamige
deelstaat. Veertig mensen raakten gewond door traangas en
knuppels.? Nadat de jongen in coma was geraakt, ontkende de overheid
dat er rubber kogels waren gebruikt. De publieke woede dwong
deelstaatgouverneur Rafael Moreno echter om aan te kondigen de wet in
te trekken.

Geen
stempels

Sinds
mei zijn er in 190 dorpen en stadjes in de deelstaat Puebla geen
mensen meer geboren, gestorven of getrouwd – althans, op papier,
want de dorpen mogen hun bevolkingsregister niet meer zelf bijhouden.
“Ik heb sinds mei niets meer getekend”, zegt Javier Montes, de
presidente auxiliar (‘hulpvoorzitter’), een soort lokale
burgemeester van één van deze dorpen.

“De
archieven hebben we wel, maar we hebben geen stempels en papieren
meer.” Die bevoegdheid heeft nu de burgemeester van de gemeente
Ocoyucan, waar het dorp officieel onder valt. “Die weten echter
niet wat ze moeten doen, dus er wordt niets geregistreerd.”?

?De
presidentes auxiliares wijzen de politiechef aan en leiden het dorp.
Het zijn vaak gerespecteerde personen die boven de partijen staan en
veel dichter bij de bevolking dan de gemeentelijke overheid, waar de
dorpen vaak ver verwijderd liggen. (De gemeentes omvatten veel
grotere oppervlaktes dan een ‘gemeente’ hier, in feit zijn het bijna
‘provincies’.)

Veel
van deze dorpen hebben bovendien een bevolking van autochtone
Indianen. In de hele deelstaat Puebla is 25 procent van de 4 miljoen
inwoners inheems. ?(De bevoegdheid over de bevolkingsregister is
symbolisch belangrijk, omdat het een verder gaande trend toont van de
centrale Mexicaanse overheden om de inheemse volkeren van hun rechten, vrijheden en autonomie te beroven.)

?“We
hebben brieven gestuurd aan alle autoriteiten”, zegt Montes, die
anonieme bedreigingen heeft ontvangen omdat hij zijn mond opendoet.
“Er kwam echter geen antwoord. Toen het inkt en het papier op was,
en onze vingers pijn deden van het typen, besloten we te gaan
protesteren.”

‘Legitiem’ geweld

Puebla
is niet de enige deelstaat waar de overheid probeert grip te krijgen
op demonstraties. In vijf staten zijn maatregelen genomen of worden
ze voorbereid, zoals een verbod op wegblokkades en toestemming voor
de politie om wettelijk goedgekeurd geweld te gebruiken. Mensenrechtengroepen
zoals Amnesty International hebben grote kritiek op deze trend sinds 2012 om demonstraties te criminaliseren.?

?De
Mensenrechtencommissie van de federale Mexicaanse overheid heeft niets gedaan om
het grondwettelijke recht op demonstreren te beschermen, integendeel,
de Commissie stelde eind vorig jaar de Senaat al voor om de grondwet
op dit punt aan te passen.

Laws that Kill Protesters in
Mexico

take down
the paywall
steun ons nu!