Tempelslavinnen dansen buiten hun tempel tijdens een religieus festival (foto Stella Paul/IPS).

Tempelslavinnen India strijden voor hun bevrijding

De Indiase zuidoostelijke deelstaat Telangana telt officieel nog 30.000 tempelslavinnen of 'joginis', meestal afkomstig uit de laagste kaste van de dalits, de onaanraakbaren. In het plaatsje Velpur proberen voormalige jogini's de praktijk uit te bannen.

woensdag 25 juni 2014 14:00
Spread the love

Nalluri Poshani ziet er op haar 32ste
uit als een oude vrouw. Ze zit gehurkt op de vloer tussen stapels
tabak en boomblaadjes waarvan ze geroutineerd sigaretten draait. “Ik
voel me duizelig”, zegt ze. “Van de tabak word ik misselijk
en ik krijg er hoofdpijn van.”

Voor het rollen van duizend sigaretten
krijgt ze 1,47 euro. Per maand verdient ze ongeveer 26,50 euro. “Ik
wou dat ik ander werk kon doen”, zegt ze zuchtend. Ander werk is er
voor haar echter niet in Velpur. Poshani is dan ook geen gewone
vrouw. Ze is een voormalige jogini, wat vrij vertaald ‘tempelslaaf’
betekent.

Net als vele andere jonge dalitvrouwen,
is ze op jonge leeftijd opgedragen aan de dorpsgodin Yellamma.
Dorpsbewoners geloven dat de aanwezigheid van deze meisjes in een
tempel boze geesten verjaagt en welvaart brengt.

Vijf jaar oud

Poshani zegt dat ze nog maar vijf was,
toen ze het inwijdingsritueel meemaakte. Ze werd gebaad en aangekleed
als een bruid en naar de tempel gebracht. Daar hing een priester een
heilige draad om haar hals, die het huwelijk moest symboliseren.
Daarna werd ze naar buiten gebracht, waar een menigte dorpsbewoners
haar tot nieuwe jogini uitriep.

Een aantal jaren woonde en werkte ze in
de tempel. Toen ze de puberteit bereikte, kwamen er ‘s nachts mannen
uit het dorp – meestal van hogere kasten die dalits normaal gesproken
als ‘onaanraakbaar’ beschouwen – langs voor seks.

Poshani zegt dat ze nooit een
prostituee in de gebruikelijke zin van het woord was, want ze werd
niet betaald voor haar ‘diensten’. Ze hoorde bij de tempel, op grond
van haar rituele inwijding en het geloof van de dorpsbewoners in haar
bovennatuurlijke krachten.

Alleen tijdens religieuze feesten, als
ze een ‘trancedans’ uitvoerde en optrad als medium waardoor de godin
sprak, werd ze gezien als meer dan een prostituee. Het grootste deel
van de bijna dertig jaar die ze in de tempel doorbracht, was ze
slachtoffer van geweld en respectloosheid.

Dankzij een sterke campagne in Velpur
wordt deze eeuwenoude praktijk mogelijk wettelijk verboden.
Toch valt er voor vrouwen als Poshani weinig te vieren. Hoewel ze nu
gevrijwaard is van seksueel misbruik, heeft ze moeite om te overleven
zonder eigen huis, land en met een schuld van 2.400 euro. Dat geld
leende ze bij een plaatselijke geldschieter. Poshani is zichtbaar
ondervoed, waardoor ze representatief is voor vele jogini’s: seksueel
uitgebuit, gevangen in armoede, ziek en eenzaam.

Misbruik of traditie?

Volgens de officiële cijfers telt
Telangana 30.000 jogini’s, die ook ‘devdasis’ of ‘matammas’ worden
genoemd. De buurstaat Andhra Pradesh telt er nog 20.000. In beide
staten is 90 procent van deze tempelslavinnnen afkomstig uit de kaste
van de onaanraakbaren.

Tempelprostitutie is bij wet verboden
in Andhra Pradesh sinds 1988. Op het initiëren van een meisje staat
twee tot drie jaar cel en boetes tot 25 euro. Dat is te weinig voor
zo’n afschuwelijke misdaad, zegt Grace Nirmala,
vrouwenrechtenactivist uit Hyderabad, de hoofdstad van Andhra
Pradesh. Haar organisatie Ashray (Schuilplaats), zet zich al langer
dan twintig jaar in voor jogini’s.

“Een jogini wordt weggehaald bij
haar familie en heeft geen rechten”, zegt Nirmala. “Haar
leven is compleet geruïneerd. De straf daarvoor is een paar jaar cel
en een paar tientjes boete. Hoe kan dat gerechtvaardigd worden?”
Ze wijst erop dat de meeste politiemensen in de deelstaat niet eens
weten dat de wet bestaat, wat het moeilijk maakt de praktijk volledig
uit te bannen.

Bovennatuurlijke kracht

Bijgeloof speelt ook een belangrijke
rol bij het in stand houden van de traditie. Veel dorpelingen geloven
dat jogini’s goddelijke kracht bezitten. “Naar bed gaan met een
jogini is een manier om die bovennatuurlijke kracht in te roepen en
de godin te eren”, legt Nirmala uit. “Als er een probleem
is in een gezin, komt het zelfs voor dat de vrouw aan haar man vraagt
seks te hebben met de dorpsjogini, zodat het probleem zal
verdwijnen.”

Anderen geloven dat het diepgewortelde
kastensysteem verantwoordelijk is voor het systematische misbruik van
zoveel vrouwen. Jyoti Neelaiah, een dalitleider uit Hyderabad, noemt
het jogini-systeem een schending van de vrouwen- en mensenrechten.
“Het zijn immers altijd dalitvrouwen die jogini moeten zijn en
de mannen die bij hen komen zijn altijd van een dominante kaste.”

Het hele systeem is in feite een
machtsspel, zegt ze, waarin dominante sociale groepen de zwakkere,
meer gemarginaliseerde leden van de samenleving onderdrukken. In
Telangana zijn enkele van de grootste aanhangers van het
jogini-systeem volgens haar te vinden in de Reddi-kaste, een kaste
van landeigenaren, en onder brahmanen, een meer adelijke kaste.

Kolamaddi Parijatam, een activiste die
vrouwen mobiliseert tegen het jogini-systeem, is het met die analyse
eens. Ze verwerpt het idee dat zelfs sommige geleerden aanhangen, dat
de traditie diepe wortels heeft en daarom bewaard moet blijven.

Velpur, waar zo’n dertig jogini’s
wonen, is volgens haar een goede plaats om de schending van hun
rechten aan te klagen. Zeventien procent van de bevolking van de
nieuwe deelstaat Telangana is dalit. “Vrouwen hier zien het
jogini-systeem nu als schending van de mensenrechten van de dalits”,
zegt Parijatam. “Zodra iemand zegt dat het joginisysteem een
belangrijk cultureel gebruik is, zeggen ze: “Waarom zouden we
dan niet een niet-dalit jogini maken?”

Politie

Omdat de overheid weinig actie
onderneemt, hebben vrouwen in Velpur zelf het heft in handen genomen.
Ze houden in de gaten of er inwijdingsceremonies worden gehouden.
“Meestal zijn die tussen februari en mei, als in de regio het
feest van de godin Yellamma wordt gevierd”, zegt Subbiriyala
Sharada, hoofd van een groep voor jogini’s uit Velpur. “zodra we
weten dat er een meisje ingewijd wordt, bellen we de politie”.

Hoewel de politie jarenlang de noden
van de jogini’s negeerde, begint daar door druk van activisten
langzaam verandering in te komen. Als een meisje eenmaal is ingewijd,
zal ze echter kwetsbaar blijven voor seksueel misbruik, tenzij ze
goed wordt gerehabiliteerd, zegt Sharada. 

India’s ‘Temple Slaves’ Struggle to Break Free

take down
the paywall
steun ons nu!