Waarom links niet kan doorbreken in Colombia

Waarom links niet kan doorbreken in Colombia

Ondanks grote ongelijkheid en de hang naar links in Latijns-Amerika, lijkt de bevolking in Colombia steeds weer voor conservatieve politici te kiezen. Slechts 40 procent van de bevolking neemt echter deel aan de verkiezingen.

dinsdag 27 mei 2014 17:46
Spread the love

DeWereldMorgen.be

Na
een ongebruikelijk harde campagne, gekenmerkt door hacking- en
corruptieschandalen, gaan twee rechtse politici door naar de tweede
ronde van de presidentsverkiezingen in juni. Tijdens de eerste ronde
afgelopen zondag, kreeg Oscar Zuluaga, een uiterst rechtse econoom,
29 procent van de stemmen. Zijn concurrent, de huidige president en
voormalige minister van Defensie, de conservatief Juan Manuel Santos,
kreeg 25 procent van de stemmen.

Alvaro
Uribe, president van Colombia tussen 2002 en 2010, speelde een
belangrijke rol in de verkiezingen. Zijn steun voor Zuluaga leidde
ertoe dat de voormalige minister van Financiën een koploper werd.

Santos
en Zuluaga delen dezelfde visie op de economie, maar verschillen als
het gaat om de vraag hoe het al vijftig jaar durende burgerconflict
in het land moet worden opgelost. De strijd tussen linkse
guerrillastrijders, rechtse paramilitairen en het leger leidde in de
afgelopen jaren tot meer dan 125.000 doden. Zo’n 5,7 miljoen mensen
zijn vluchteling in hun eigen land, het hoogste aantal interne
vluchtelingen ter wereld.

Santos
wil onderhandelingen met de FARC-rebellen, de grootste
opstandelingengroep, terwijl Zuluaga terug wil naar de militaire
aanpak die eerder door Uribe werd ingezet. “Stem voor een vrij
land, niet voor de Castro-Chavez-tirannie waar de huidige regering
zich mee inlaat”,  zei Uribe tijdens een
campagnebijeenkomst voor Zuluaga. Hij vergeleek daarmee de
conservatieve regering van Santos met de linkse regeringen in Cuba en
Venezuela.

Lage
opkomst

De
grootste verrassing van de campagne was de lage opkomst. Zestig
procent van de kiesgerechtigden kwam niet opdagen, de laagste opkomst
in veertig jaar. De meeste opiniepeilingen voorspelden dat Santos en
Zuluaga door zouden gaan naar een tweede ronde. In onderzoek naar de
oorzaken van de lage opkomst gaven kiezers aan dat wantrouwen van
politici, corruptie en het geloof dat er toch niets verandert, hen
ervan weerhield een stem uit te brengen.

“De
Colombiaanse democratie is de afgelopen twaalf jaar zwakker
geworden”, zegt Nelly Osorio Duarte, een advocate. “Corruptie
is het grootste probleem waar we mee te maken hebben. De macht moet
beter verdeeld worden. Die is nu te veel geconcentreerd in de handen
van de president en de elite.”

Colombia
is een buitenbeentje in de regio. Andere landen, zoals Ecuador,
Venezuela, Argentinië en Brazilië, hebben allemaal
sociaaldemocraten of socialisten gekozen. Colombia behoort tot de
landen met de grootste ongelijkheid in de wereld en kent veel arme
plattelandsgezinnen en stadsbewoners. Er heerst veel wantrouwen ten
opzichte van de elite, die beschuldigd wordt van grove
mensenrechtenschendingen. Analisten zijn verdeeld over de vraag
waarom links niet beter scoort in Colombia.

“Linkse
politieke partijen onderscheiden zich in hun uitspraken onvoldoende
van de linkse gewapende groepen”, zegt Carlos Florez Lopez,
auteur van Right and Left in Colombia 1920-1936. “Sommige
partijen geloven in diversiteit van tactieken.”

Drugshandel

Na
tientallen jaren bloedvergieten heeft een groot deel van het
Colombiaanse volk genoeg van de gewapende, linkse rebellen –
inclusief de Revolutionaire Gewapende Strijdkrachten van Colombia
(FARC), het Nationaal Bevrijdingsleger (ELN) en de beweging ’19
april’. Deze groepen worden in verband gebracht met drugshandel,
afpersing, ontvoering en het rekruteren van kindsoldaten.

Eleazar
Rodriguez, een slager in Medellin, is kwaad op de traditionele elite.
Hij maakt zich zorgen over ongelijkheid. Rodriguez zou een typische
linkse kiezer kunnen zijn, maar toch stemt hij rechts. “We
stemmen niet op links vanwege de pijn die de linkse
guerrillastrijders ons bezorgd hebben”, zegt hij.

Clara
Lopez van de linkse Democratische Partij Polo kreeg meer dan 15
procent van de stemmen, meer dan verwacht. Sommige linkse kiezers
hopen dat ze Santos zal steunen tijdens de tweede verkiezingsronde,
zodat het vredesproces kan doorgaan.

Politieke
repressie

Nazih
Richani, politicoloog aan de Kean University, beweert dat geweld –
meer dan imagoproblemen of relaties met linkse guerrillagroepen –
de oorzaak is van de zwakte van links. “Veel linkse leiders,
vakbondsleiders, studentenleiders, boerenleiders en vrouwenleiders
zijn vermoord”, zegt ze. “Rechtse regimes vermoorden de
linkse oppositie. Hoe kan links zich dan organiseren en politieke
macht verwerven?”

Tussen
1986 en 2013, werden volgens het Pulitzer Center meer dan 2.800
vakbondsactivisten vermoord in Colombia. De moorden zijn onderdeel
van een “politieke genocide” van linkse sociale bewegingen
door de elite, zegt Richani.

Slechts
1 procent van de landbezitters heeft meer dan de helft van de
landbouwgrond in handen, blijkt uit cijfers van het
VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP). Dat betekent dat een groep van min
of meer feodaal ingestelde conservatieven grote macht heeft, zegt
Richani. “Zelfs in 2014 worden er nog wekelijks boerenleiders
vermoord”, zegt hij.

take down
the paywall
steun ons nu!