Tegelijkertijd broeit er iets. De klimaatramp in de Filipijnen gooide olie op het vuur. De tegenstellingen lijken groter dan ooit. Er moet NU iets gebeuren. Niet in 2015.
Enkele jongeren die een spandoek in de lucht houden, uit solidariteit met de slachtoffers van de klimaatramp in de Filipijnen, worden buiten gegooid. Hun accreditatie wordt hen afgenomen. Zij mogen zich in de komende weken niet meer op de VN-top laten zien.
Ondertussen groeit het ongenoegen over de vermarkting van de top. Buiten spelen zich acties af tegen de ‘partnerschappen’ met grootvervuilers.
‘Reclaim the COP’
“United Nations Climate Change Conference brought to you by Arcelor Mittal, BMW, Lotos, Emirates, IKEA and International Paper” staat er te lezen, en “Up for auction our climate to the highest bidder”.
Anderen zijn directer in hun boodschap: “Stop the corporate capture of climate talks” en “Reclaim the COP”.
Enkele jaren geleden, tijdens de klimaattop in Kopenhagen, hoopten velen nog dat er nu eindelijk echt iets ging veranderen. De verwachtingen waren hooggespannen. “Now or never”, was de centrale boodschap die spandoeken en krantenkoppen sierden.
Helaas werd het niet now en daardoor symbolisch in zekere zin never. De hooggespannen verwachtingen werden niet ingelost. De klimaattop faalde. De desillusie was nooit zo groot.
Die hoop van toen is nooit meer helemaal teruggekomen. De klimaattoppen in Cancun en Doha verliepen in een veel nuchterder en soms bijna sceptische atmosfeer. Vandaag slaat hoop om in wanhoop. De tegenstellingen tussen wat nodig is en wat er op tafel ligt, waren nog nooit zo groot.
Wanhoop
Met wanhoop komen wanhoopsdaden. De Filipijnse vertegenwoordiging Yeb Saño besloot in hongerstaking te gaan. Het is vaak de laatste en ultieme noodkreet om echt iets te veranderen. Mensen gooien hun lichamen in de strijd. Ze zeggen met hun lichamen wat ze niet kunnen of mogen zeggen met woorden.
Je kunt iemands spandoek afpakken, maar je kunt niemand verplichten om te eten. Het symbool van verzet staat, altijd aanwezig, in het lichaam geschreven.
Ondertussen sloten zich al meer dan 100 mensen bij Yeb Saño aan. Sommigen besloten niets te eten gedurende 24 of 48 uur, anderen niets gedurende de dag – zolang ze in het conferentiecentrum zijn – enkelen besloten net zoals de Filipijnse vertegenwoordiging Yeb Saño niets te eten tot er een betekenisvol akkoord uit de bus is gekomen.
Het verzet groeit
Dit leek de top van niets te worden, maar misschien is er toch wel wat hoop? Nu al wordt er van COP20 volgend jaar in Peru gesproken. De pre-COP zal plaatsvinden in Venezuela. De kaarten worden omgedraaid.
Civil society krijgt weer een centrale rol. Sociale en milieubewegingen staan er sterk en bereiden zich nu al voor. Voor velen is dit de ‘top waar men eindelijk weer een beetje in gelooft’.
Ellen Billiet en Anneleen Kenis
Ellen Billiet volgt de Klimaattop in Warschau als één van de vertegenwoordigers van GenderCC (Women for climate justice), Anneleen Kenis is onderzoekster aan de KU Leuven en auteur van ‘De mythe van de groene economie’.
