Dank-u-Man Maxime de Winne (Bond Zonder Naam) met Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V)
Opinie, Nieuws, Politiek, Cultuur, België, Minister Joke Schauvliege, Bart Caron, Cultuurcentra, Kunstendecreet, Kunstensector, Cultuurcommissie -

Projectsubsidies of de grillige beslissingen van de Cultuurminister

Na de eerste ronde projectsubsidies in het kader van het Kunstendecreet worden toch een aantal zaken duidelijk. Nieuwe impulsen: nee? Inhaalbewegingen: nee. Projectmiddelen als basis voor de werking: nee. We namen de lijst van de toegekende projectsubsidies door en noteerden opvallende zaken, ook een aantal bokkensprongen.

maandag 18 februari 2013 12:45
Spread the love

Ik vroeg aan minister Joke Schauvliege (CD&V) tijdens de zitting van de Cultuurcommissie een overzicht van de eerste ronde projectsubsidies in het kader van het Kunstendecreet. De commissieleden kregen de informatie. Die is vandaag zeer relevant omdat de minister van een herstel van de middelen voor projectsubsidies (10 procent van het budget voor het Kunstendecreet) een strijdpunt had gemaakt.

Het budget maakte ze vrij, het was nu de vraag of dat tot belangrijke nieuwe impulsen zou zorgen voor het kunstenveld, en of het tot inhaalbewegingen in sommige sectoren zou leiden. En vooral, of de these dat niet iedereen meerjarige subsidies moet hebben om goed te kunnen werken, hard kon worden gemaakt. Vele organisaties kregen immers een soortgelijke opmerking in hun eindadvies.

Na de eerste ronde worden toch een aantal zaken duidelijk. Nieuwe impulsen: nee? Inhaalbewegingen: nee. Projectmiddelen als basis voor de werking: nee. We namen de lijst van de toegekende projectsubsidies door en noteerden opvallende zaken, ook een aantal bokkesprongen.

Bij de aanvraagronde voor meerjarige subsidies vanaf 2013 verloren 43 organisaties de subsidie die ze hadden in de periode 2010-2012. Dat zijn de zogenoemde uitstromers. 25 daarvan dienden een aanvraag in voor een projectsubsidie, waarvan 11 een positieve beslissing kregen. 11 op de 43 betekent dat slechts één vierde van uitstromers nog een beperkte toekomst tegemoet kan zien. Dat is een snoeiharde selectie.

Ik zou milder geweest zijn en meer gebuisde organisaties toch een ‘tweede kans’ hebben gegeven via de projectmiddelen. Nee dus, het wordt hen niet gegund, ze mogen hun werking definitief opdoeken. Het gaat o.a. om kleinVerhaal (de enige uitstromer met sociaal-artistieke werking die een projectaanvraag indiende), Corban van Walter Verdin, Sfinks, Ars Musica, Nadine vzw, Morguen vzw enz.

“Ik zou milder geweest zijn en meer gebuisde organisaties toch een ‘tweede kans’ hebben gegeven via de projectmiddelen. Nee dus, het wordt hen niet gegund, ze mogen hun werking definitief opdoeken”

Wellicht was hun project (en hun dossier) niet goed genoeg om gehonoreerd te worden, anderen fluisteren dat commissies niet graag op hun eerder geformuleerde mening terugkomen, en nog anderen pleiten voor snellere vernieuwing van het veld.

Opvallend is dat er hiervan enkelen wel een positief rapport kregen van de commissie, maar een negatief zakelijk advies van het Agentschap. De minister volgde systematisch haar agentschap. Daar zijn bijvoorbeeld Sfinks, Ars Musica, Kultuurburo Link e.a. het slachtoffer van. De individuele adviezen zijn nog niet vrijgegeven, het is dus gissen naar de motieven, maar is sowieso jammer. De zakelijke kant kan wellicht beter, maar remediëren is beter dan afschieten.

Even interessant is te kijken naar de toekomst van nieuwe organisaties die voor het eerst een aanvraag deden voor meerjarige subsidie. 56 kregen in juni vorig jaar een njet op het rekest. Van die ‘gebuisden’ dienden er slechts 17 een vraag voor projectsubsidie in. 11 kregen een positieve beslissing, 6 een negatieve. Daar zijn interessante namen bij zoals Le Concert Olympique van Jan Caeyers, het grensoverschrijdend Festival NEXT vzw, Komplot vzw, het Afrika Filmfestival e.a. 11 op 56 is ook geen hoog percentage.

Als we de uitstromers en de gebuisde nieuwkomers samen bekijken, zien we dat slechts 22 procent van deze organisaties via de projectsubsidies een vangnet of een ontwikkelingsmogelijkheid krijgen. De kunstensector is blijkbaar toch conservatief, zeker als het over het toekennen van budgetten gaat. Instroom gebeurt slechts mondjesmaat.

Dit wordt versterkt door het volgende fenomeen. Een aantal projecten (5 bij theater) kreeg over de hele lijn een positief advies, maar krijgt toch geen projectsubsidie. De minister oordeelde blijkbaar dat het budget voor theater al hoog genoeg was.

“Als we de uitstromers en de gebuisde nieuwkomers samen bekijken, zien we dat slechts 22 procent van deze organisaties via de projectsubsidies een vangnet of een ontwikkelingsmogelijkheid krijgen. De kunstensector is blijkbaar toch conservatief, zeker als het over het toekennen van budgetten gaat”

Wat ook opviel is dat twee cultuurcentra, ook met een positief artistiek advies ook mogen fluiten naar hun centen, op basis van een negatief advies van de administratie. Omdat die al via het lokaal cultuurbeleid worden gesubsidieerd? Het lijkt er sterk op.

Daarnaast maakt de minister enkele rare kronkels. In tegenstelling tot wat ze zelf pretendeert, namelijk dat ze de adviezen altijd volgt, heeft ze enkele merkwaardige correcties uitgevoerd. Die zijn van groot symbolisch belang. Velen herinneren zich de commotie, in juni vorig jaar, rond het schrappen van subsidies aan La Petite Bande en de Musical van Vlaanderen.

De minister heeft vier projecten toch subsidies, ondanks een negatief artistiek advies. Het gaat om, ja, La Petite Bande, Le Concert Olympique en de Musical van Vlaanderen met twee projecten (Musicallabo en Assepoester, het tamelijk ware verhaal). De bedragen zijn niet bekend gemaakt omdat de inspectie Financiën deze ook nog moet adviseren, maar in de wandelgangen circuleren bedragen voor de musicalprojecten waarbij een kunstencentrum verbleekt, of liever meer dan een jaarwerking mee moet financieren.

En dan nog het grootste pijnpunt: de sociaal-artistieke werkingen. Collega Bart Van Malderen (SP.A) zei: “de sociaal-artistieke organisaties hadden zich de tijd van het uitschrijven en indienen van projecten kunnen besparen: geen twintig procent van de aangevraagde subsidie werd gehonoreerd. Dit staat in schril contrast met een algemene inwilligingsgraad van vijftig procent”.

Dat is pijnlijk, zeker als sommige organisaties ondertussen meldden dat commissieleden hen geen enkele keer kwamen bezoeken, dat niemand uit de commissie ook maar één productie van hen zag, ondanks de vele uitnodigingen.

“Dat is pijnlijk, zeker als sommige organisaties ondertussen meldden dat commissieleden hen geen enkele keer kwamen bezoeken, dat niemand uit de commissie ook maar één productie van hen zag, ondanks de vele uitnodigingen”

Er is een probleem, dat is zeker. Ik kreeg een mail uit de sector die stelde: “Wie wil het opnemen voor deze kunstvorm die vanuit haar kern al weerbarstig is, overal tussen de mazen van het net glipt en bovendien geen gebrek heeft aan stemgeluid dat even luid A roept als B?“

Of heeft het te maken met een fundamenteel andere visie op wat artistiek hoogstaande kunst is? Het is hoog tijd voor gesprek tussen de organisaties, de leden van de beoordelingscommissie, de administratie, het kabinet van Joke Schauvliege en Demos, het steunpunt, al is die rol hen niet formeel toegekend.

Mooie doelen, povere resultaten.

Bart Caron

Bart Caron is Vlaams volksvertegenwoordiger voor Groen en ondervoorzitter van de Cultuurcommissie.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!