Annemie Struyf in een zompige weide

maandag 11 februari 2013 09:00
Spread the love

Een tv-serie over het therapeutisch centrum De Bleekweide.  Een meisje van negen, Julie,  komt in therapie omdat haar ouders uit elkaar gegaan zijn en elk een andere partner hebben. Ze heeft het daar moeilijk mee.  Dat is even vanzelfsprekend als alledaags. Moet je daarvoor in therapie? En moet die therapie dan ook nog op de televisie?

Julie is welbespraakt en maakt een verstandige indruk. Eigenlijk intelligenter dan de therapeute, Lut Celie, en producente Annemie Struyf samen. En ze spreekt ook beter Nederlands. Julie maakt een kerngezonde, opgewekte indruk, en ze is perfect in staat over het probleem van de echtscheiding te praten.

Celie heeft in één of ander boekje gelezen dat therapeuten met symbolen moeten werken. Dus wordt het gescheiden gezin voorgesteld met keien.  Kei mama en kei papa en kei Julie en nog een kei van een zusje en een kei van een broertje. Keislim van de therapeute, maar de aanpak is afgestemd op die van een kleuter die nog niet uit zijn woorden komt. Julie heeft geen gesteenten nodig om te zeggen wat haar op de lever ligt. Dat haar ouders uit elkaar zijn, en dat aan haar vader ligt. Daar is ze boos om, volkomen terecht natuurlijk. En de nieuwe partner van papa die haar nu opgedrongen wordt – hoe weet ze dat die zal blijven meegaan?

Het diepste inzicht dat de therapeute wist te formuleren was dat je je verdriet niet moet opkroppen, je moet je tranen al eens de vrije loop laten. Iedereen die kinderen heeft en iedereen die al eens luistert naar de problemen van anderen weet dat, het is allemanswijsheid.  Net zoals iedereen weet dat je je al eens fysiek moet afreageren. Nee, liever niet op de therapeute meppen, maar loop maar eens een rondje. Op je blote voeten, dat is trendy. De therapeute loopt mee, diepe verbondenheid!

Geslaagde therapie?

Het sluitstuk van de maandenlange therapie is een ritueel waarin Julie symbolisch (het boekje!) afscheid neemt van het verleden en de nieuwe situatie in haar bestaan aanvaardt.  Dat ritueel wordt ons gepresenteerd als bedacht door Julie, maar zonder een forse graad van influistering en suggestie zal het er niet gekomen zijn. Het moet voor Julie de aanpassing zijn aan de realiteit, en voor de ouders het teken van een geslaagde therapie.

Was het dat? Uit niets blijkt dat Julie therapie nodig had. Ze reageert volkomen normaal met haar ergernis en boosheid om het gebeurde. Zou ze zonder therapie niet in staat zijn na een aantal maanden te leren leven met de nieuwe situatie? Bovendien : in normale omstandigheden kan een kind toch praten met vriendjes of vriendinnetjes, met oma of opa of de juf… De vraag die Lut Celie nadrukkelijk niet stelt is: met wie praat je erover?

Het afsluitritueel is overigens fake: de kern van de zaak is niet opgelost. Julie belijdt haar aanpassing en er wordt wat geknuffeld (muziekje erbij), maar aan  het probleem dat ze heeft opgeworpen is niets gedaan: dat relaties tussen volwassenen onbetrouwbaar zijn, en dat de volgende relatie ook geen garantie op duurzaamheid biedt. Evenmin wordt gepraat over het wezenlijke probleem van de relatie tussen Julie en de nieuwe partners van haar ouders. De ouders komen in het programma, maar hun nieuwe relaties niet.

Heeft Julie een probleem? Ja, maar dat is maar een onderdeeltje van een relatieprobleem tussen zeven mensen. Daar houdt de therapie zich niet mee bezig, dat zouden de vier volwassenen in dit relatiekluwen allicht ook niet willen. Het is veel simpeler en veiliger te zeggen: Julie heeft een probleem! (En dus wij niet.)

De neergang van Annemie Struyf

Een andere kant van de zaak is natuurlijk of dit allemaal op de televisie moet komen? Is dat gezond? En is het leuk om als kind naar dit programma te kijken, en te zien hoe er achter je rug gepraat en gemanipuleerd wordt om je tot acceptatie van het onaanvaardbare te brengen?

En dan is er de volkomen onkritische manier waarop hier aan televisie gedaan wordt. In vroegere programma’s kon Annemie Struyf verrukkelijk naïef-vernietigend zijn. Ik denk nog aan die vraag aan zo’n slotzuster in de Kempen: als het huis buiten de omheining van het klooster in brand zou staan, of ze dan naar buiten zou lopen om te gaan blussen? De zuster kon niet ja zeggen. Ook als de medemens in brand staat, blijf je maar best dicht bij het altaar des Heren. De idiotie en de degeneratie van dit soort christendom was met één klap duidelijk.

Maar dit keer maakt Annemie Struyf een programma over Lut Celie, die, zo lees ik in de krant, “haar hartsvriendin is”. Ik weet niet of dat waar is –  tegenwoordig vermoed je overal marketingtrucs –  maar de dames zijn in elk geval business partners. Hebben ze niet samen een boek uitgegeven? En bij dit nieuwe programma is er ook alweer een gemeenschappelijk boek? Die relatie, vriendschappelijk en/of commercieel, vernietigt natuurlijk elke kritische distantie. En ja: Struyf is nu alleen maar een figurante in het programma, en zelfs in die rol nog overbodig.

Doe het zelf!

Daarbij komt nog dat de basisinformatie in dit programma ontbreekt. Wat voor therapie is dit? Waarvoor is ze geschikt? Is ze wel eens geëvalueerd door buitenstaanders? Hoeveel sessies en hoeveel kosten? En in deze tijd van zelfbenoemde therapeuten: welke opleiding en welke competentie heeft de therapeute?

Straks loop ik even naar de bouwwerf om de hoek om wat keitjes op te rapen, ik leg een karpetje in de veranda en decoreer met wat knuffelbeesten en dekentjes en zo, en dan hang ik een bordje aan de deur: therapeutisch centrum De Blaatweide. Ik doe het vast even goed als Lut Celie. Misschien kan ik er zelfs van leven?

take down
the paywall
steun ons nu!