Het nieuwe statuut moet alle werknemers, arbeiders en bedienden, beter beschermen. Discriminaties van bepaalde groepen moeten worden weggewerkt. Wanneer een werknemer ziek wordt, moet hij kunnen rekenen op een gewaarborgd maandloon; dat wil zeggen dat de schande van de ‘carenzdag’ moet worden afgeschaft.
De opzegtermijn moet worden bepaald op basis van het aantal jaren dat de werknemer in dienst is, loon is daarbij niet langer een criterium. Het voorstel van het ACV pleit voor één maand opzeg per begonnen jaar, met een minimum van drie maanden. Rechten van werknemers die momenteel gunstiger zijn op basis van de huidige wetgeving, kunnen niet worden teruggeschroefd, ze worden vastgeklikt totdat de nieuwe regeling gunstiger zou zijn. Het voorstel van het VBO om met een sokkel te werken, die via sectoronderhandelingen zou kunnen worden verhoogd, is uiteraard niet de goede keuze. Op basis van een regeringsbeslissing mogen geen bijkomende voordelen worden toegekend die de loonkosten doen stijgen. Van die besprekingen in sectoren of ondernemingen komt dus niets in huis. Een lege doos bij voorbaat, het is zelfs geen kat in een zak. Een wat al te doorzichtig manoeuvre.
Als we werknemers een betere sociale bescherming willen geven, moeten er duidelijker afspraken worden gemaakt over rechten en plichten. Werkgevers de kans geven om personeel sneller te ontslaan is voor ons géén sociale vooruitgang, laat staan een betere bescherming.
Wat ons betreft, kan een proefperiode voor elke werknemer worden afgesproken. Maar dat moet niet per se. De eventuele proeftijd moet schommelen tussen één en zes maanden. Als iemand bij een werkgever al gewerkt heeft met een contract van bepaalde duur of een uitzendcontract, is een nieuwe overeenkomst met een proeftermijn onnodig en onmogelijk.
Het loon moet maandelijks worden betaald, al dan niet met een voorschot. De berekening van het loon moet zijn gebaseerd op geregistreerde arbeidstijden.
Voor de jaarlijkse vakantie moet er een eenvormige berekening en betaling komen. Het enkel vakantiegeld kan worden betaald door de werkgever, terwijl het dubbel (aanvullend) vakantiegeld kan worden uitgekeerd door paritaire vakantiekassen of de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie.
Economische werkloosheid kan volgens de vakbond voor alle werknemers worden gebruikt maar niet in ondernemingen zonder handelsdoel, in niet-conjunctuurgevoelige bedrijven of in sectoren die van de overheid afhangen. Het inkomen van de werknemers moet worden gegarandeerd door een aanvulling bovenop de werkloosheid, te betalen door de werkgever of een sociaal fonds. Bovendien moet een overlegprocedure worden gerespecteerd. Economische werkloosheid is geen kwestie waar alleen werkgevers zeggenschap over hebben.
De nieuwe situatie zal ertoe leiden dat de paritaire comités moeten worden hertekend. Maar dat zal wel de nodige tijd vergen. Honderden cao’s zullen op elkaar moeten worden afgestemd.
Volgens werkgevers zou het te duur zijn om een nieuw werknemersstatuut te creëren dat voor iedereen beter is. De werkgevers schatten de macro-economische kosten van zo’n operatie op iets meer dan twee procent aan extra kosten. Nu de lonen voor twee jaar geblokkeerd zijn en er al aan de index is gemorreld, hebben de werkgevers echter de ruimte om zulke kosten, gespreid, te dragen. Bovendien zijn de meerkosten in sommige sectoren gewoon onbestaande omdat er quasi geen arbeiders werken of omdat de statuten eigenlijk al langer zo goed als gelijk werden gesteld. Blijkbaar rekenen de werkgevers wel enkel en alleen met kosten bij ontslag. Terwijl het systeem van een veralgemening van de economische werkloosheid eerder een baat dan een kost is.
Ferre Wyckmans
Algemeen secretaris LBC-NVK
