De menselijke kost van besparingen

In de maanden januari en februari van 2012 overleden 17 bejaarden in home Arcadia in Molenbeek. Het jaar voordien, tijdens diezelfde twee wintermaanden, werden maar 5 overlijdens genoteerd. Verzorgers van de instelling vinden dit geen toevallige verdrievoudiging.

Ze leggen duidelijk het verband met de reorganisatiemaatregelen die in het home werden opgelegd. Deze zijn het gevolg van een beslissing van december 2011 van het college van burgemeester en schepenen van de Brusselse gemeente Molenbeek. Burgemeester Philippe Moureaux (PS) en zijn schepenen hebben daarbij grote besparingen opgelegd aan het OCMW en met name het OCMW-bejaardentehuis Arcadia.

Chaos en stress van reorganisatie

Besparingsmaatregel één: 40 bezette bedden worden geschrapt. De meest autonome bejaarden worden verzocht te verhuizen (een 10-tal), de zwaarst zorgbehoevenden mogen blijven en worden gereorganiseerd over twee verdiepingen, met een hele verhuiscarrousel als gevolg.

Hoe groot is de verbijstering van een huisarts die haar patiënten niet meer terugvindt in het gebouw, omdat er zonder verwittiging een verhuiscarrousel heeft plaatsgevonden? Onvindbare medische dossiers, verdwaald in de verhuisdozen. Verwarring alom: medicatie moet worden aangepast, oude gewoontes zijn niet meer gekend door het personeel op de nieuwe verdieping.

Zonder voorbereiding, plotsklaps na meer dan tien jaar in het home, op je 98ste je vertrouwde kamer en personeel verliezen en gedropt worden in een vreemde nieuwe omgeving met ander personeel. Het onderhoudspersoneel heeft niet meer de tijd om de persoonlijke spullen van bejaarden na de verhuizing opnieuw uit te pakken. Ze worden in manden op het nieuwe bed achtergelaten.

“Waar is mijn vertrouwde verzorgster? Waarom slaap ik in een ander bed? Wat zal er nog meer gebeuren met mij?” Demente bejaarden worden angstig en agressief. Welke kranige bejaarde geraakt daar het noorden niet bij kwijt?

Besparingsmaatregel twee: de geplande renovatie van vleugel 5 wordt geschrapt. De vleugel moet worden leeggemaakt om te verbouwen voor andere doeleinden. Terwijl de laatste demente bewoners van die vleugel nog in bed liggen, worden muren afgebroken en maken werkmannen met stofmaskers het gebouw onveilig. De demente bejaarden raken in paniek, niet begrijpend wat er rondom hen aan het gebeuren is.

Dit is wat er vandaag gebeurt in home Arcadia

Alle personeelsleden in het home, zowel de dokters, de verpleegkundigen, de verzorgenden als het onderhoudspersoneel zijn het roerend eens: “We kunnen niet aanvaarden dat deze beslissing volledig boven onze hoofden genomen werd.” Zelfs over de praktische uitvoering ervan werden we niet ingelicht, noch bevraagd hoe dit op de meest praktische manier te organiseren. Er werd niets gepland, ook de familieleden en de bewoners zelf zijn voor een voldongen feit geplaatst.

Deze verhuizing had op voorhand, mits een correct overleg en communicatie met alle betrokkenen, op een veel menswaardiger manier kunnen worden georganiseerd.

Geef Arcadia de omkadering die onze oude van dagen verdienen

Wij willen terug naar ons home van een paar jaar geleden. Toen heerste er een positieve sfeer waarbij het welzijn van de bejaarde bewoners bij iedereen de eerste prioriteit was. Iedereen voelde zich goed in huis en kwam graag werken. Er werden af en toe met veel inzet extra activiteiten georganiseerd tot plezier van iedereen. We waren een voorbeeld voor veel andere homes in het Brusselse gewest.

Nu kan dat allemaal niet meer. Er is te weinig personeel voor te veel zware zorgbehoevenden. 16 personeelsleden verloren hun job in het bejaardentehuis. Van de resterenden namen er 4 zelf ontslag. De werkdruk en de stress is zo hoog dat er zelfs geen tijd meer is voor essentiële medische rapportering.

Dat klein beetje positieve extra zorg en aandacht voor de bejaarden, datgene wat het werk en het leven mooi maakt, valt helemaal uit de boot. Abnormaal veel bejaarden vinden het genoeg geweest en geven hun levensstrijd op!

Niemand kan dit volhouden. Het is onaanvaardbaar dat er op sommige momenten zelfs geen verpleegster meer aanwezig is op een volledige gelijkvloerse verdieping vol bewoners. Het gevolg is snel duidelijk: ongelukken en medische fouten die mits een beter beleid hadden kunnen worden voorkomen! Gemotiveerde zorgverleners zijn bezorgd en hebben te kampen met een burn-out. Anderen geven het op of verliezen hun motivatie.

Voor een goede werking hebben we meer personeel nodig

“Budgettaire reorganisaties teneinde de financiële middelen van het OCMW in tijden van crisis zo efficiënt mogelijk in te zetten ten behoeve van alle inwoners van de gemeente.” Zo wordt dat genoemd. Het moet voor financiële directieleden en gemeentelijke budgetmakers een hele klus zijn om de juiste cijfers in de juiste uitgaveposten te plakken.

Maar gaat het hier niet over veel meer dan een goed uitgetelde cijferoefening?

Een financiële directie volstaat niet, er is vooral nood aan een medische directie en leiding.

Iemand die planmatig werkt en vecht voor een correcte en menselijke begeleiding en omkadering van de bewoners en van alle personeelsleden. Die de mensen en medische zorgverstrekking centraal stelt, en niet enkel oog heeft voor centen.

“De kwaliteit van een beschaving kan worden gemeten aan de zorg die ze besteedt aan de zwakste leden van de samenleving”.

Beste mensen, kom eens langs in home Arcadia. Doe een witte schort aan en steek eens een uurtje een handje toe. Neem een stoel en sla een babbeltje met de beste bejaarden. Je zult snel begrijpen waarover het gaat … En neem dan een besluit dat onze beschaving en onze bejaarden waardig is ….

Leen Vermeulen

Leen Vermeulen is als huisarts verbonden aan het Medisch actiecentrum ‘Renfort’ en Geneeskunde voor het Volk-Molenbeek.

Huisartsen die de brief elektronisch ondertekenden:

dr. Vermeulen, dr. Appelmans, dr. Blumental, dr. Cuvelier, dr. De Mesmaeker, dr. Detheux, dr. Devaux, dr. Deleenheer, dr. Devis, dr. Dils, dr. Grillaert, dr. Groenweghe, dr. Hendrick, dr. Merckx, dr. Moudallal, dr. Pauwels, dr. Robion, dr. Steygers, dr. Thoua, dr. Van Kerkhove, dr. Van Osselt, dr. Vanderroost, dr. Vollemaere, dr. Vandenweghe.

Huisartsen die de brief telefonisch ondersteunen:

dr. Bacart, dr. Scheufele, dr. Van den Eynde, dr. Tran.