De vierjarige termijn van Georgos Papandreou als voorzitter van PASOK zit er op. Onder het leiderschap van de jongste telg uit de Papandreou-dynastie (zijn vader Andreas en zijn grootvader Georgos waren eveneens politici en waren ook premier van Griekenland) behaalde PASOK in de parlementaire verkiezingen van 2009 een klinkende overwinning met 44 procent van de stemmen. We laten even buiten beschouwing dat meer dan een derde van de Grieken niet was komen opdagen, ondanks de stemplicht.

Tijdens het premierschap van socialist Papandreou is de Griekse economie helemaal in elkaar gestort en zijn er beparingsmaatregelen doorgevoerd die vooral de arme Grieken en de Griekse middenklasse hebben getroffen. Nog steeds is het bankroet van Griekenland niet afgewend, hoewel Papandreou blijf beweren dat hij het land gered heeft.

Partij in de touwen

Met dit palmares, waar vooral PASOK verantwoordelijk voor is, moet nu een nieuwe voorzitter voor de partij worden gekozen. Vorig weekend was er een congres waar een lijst werd opgesteld van de kandidaten. Die moesten voldoende handtekeningen zien te verzamelen om zo naar de PASOK-kiezer te kunnen gaan.

PASOK hangt als partij in de touwen. Na de gruwelijke besparingsrondes moesten een maand geleden alweer nieuwe maatregelen worden gestemd, zodat Griekenland een tweede hulppakket ter waarde van 130 miljard kon krijgen. Een aantal PASOK-parlementsleden kon zich daar niet verder mee verzoenen, stemde tegen, en werd prompt door Papandreou uit de partij gezet. Een aantal andere parlementsleden stemde weliswaar voor, maar vroeg zich openlijk af of dit wel de beste manier was om Griekenland van het bankroet te redden.

Uiteindelijk slaagde partij er in om zich min of meer bij elkaar te rapen en een beeld van broze eenheid te presenteren. Op het partijcongres vorige week waren er twee kandidaten. De eerste kandidaat, Christos Papoutis, was minister van Burgerbescherming in de regering Papadimos en hij was afgetreden om zich kandidaat te stellen voor het voorzitterschap van PASOK. Als minister was hij verantwoordelijk voor het brutale optreden van de oproerpolitie tijdens de recente betogingen op het Syntagmaplein.

Zelf heeft hij zich altijd onttrokken aan zijn verantwoordelijkheden en vond hij van zichzelf dat hij de kandidaat van de progressief-linkse vleugel van PASOK was. Hij kon er zelfs de leden van zijn eigen partij niet mee overtuigen en kon niet genoeg handtekeningen verzamelen voor zijn kandidatuur.

De tweede kandidaat is ondertussen in heel Europa bekend: minister van Financien Evangelos Venizelos, die reeds in 2007 de ambitie had om voorzitter te worden van de Panhelleense Socialistische Beweging. Hij moest toen het onderspit delven tegen Papandreou. Venizelos wist wel voldoende handtekeningen te verzamelen en is ondertussen de enige kandidaat in deze verkiezing.

Farce

Daarmee is de kous af, zou je denken. Maar Venizelos wil dat zijn verkiezing een democratisch feest wordt. In heel Griekenland, maar ook in het buitenland waar vele Grieken wonen, werden stembussen opgezet waar PASOK-leden en -sympathisanten hun stem voor de enige kandidaat konden uitbrengen. Venizelos hoopt 130.000 stemmen achter zijn naam te krijgen. Je moest wel 2 euro neertellen om voor dit politieke zwaargewicht te stemmen, want deze verkiezingen kosten geld en PASOK heeft voor ongeveer 120 miljoen euro schulden. Ironisch dat net van dergelijke politici wordt verlangd dat ze de schuld van een heel land moeten verminderen. Medewerkers van PASOK zijn al maanden niet meer betaald.

De verkiezing verliep niet zonder incidenten. In de gemeente Achaïa, in het noordwesten van de Peloponnesos, zijn de stemlokalen niet open gegaan uit angst voor acties van “verontwaardigden”, die vorige week nog hun parlementslid met yoghurt bekogelden.

In Ierapetra, in Zuid-Kreta, hebben boeren de stemlokalen bezet gehouden: niemand kwam er in. Ze deden dit niet uit protest tegen Venizelos, maar wel omdat morgen de vakbond van de ferry-arbeiders voor 48 uur het werk gaat neerleggen. De verse groenten van de boeren kunnen daardoor de weg niet vinden naar de markten op het Griekse vasteland en de boeren dreigen heel wat inkomsten te ontlopen.

In Vrilissia, een voorstad van Athene, hebben boze burgers PASOK-kiezers bekogeld met yoghurt. Eerder deze week circuleerden er beelden uit deze voorstad waar mensen eten uit de vuilniscontainers aan het vissen waren.

We beginnen er aan

Venizelos zal vanaf morgen zijn functie als minister van Financiën neerleggen en daarmee wordt het officiële startschot gegeven voor de verkiezingscampagne van PASOK. En de slogan waarmee Venizelos naar de kiezer wil stappen, luidt “?????????” (archizoeme), we beginnen er aan. Waarmee precies, zal nog moeten blijken. Venizelos zegt dat hij de partij opnieuw wil opbouwen, want het katastrofale beleid van de voorbije twee jaar heeft PASOK geen deugd gedaan. Opiniepeilingen geven aan dat de partij met moeite 10 procent van de kiezers achter zich zal krijgen.

Zijn slogan doet trouwens denken aan de verkiezingsslogan van Georgos Papandreou waarmee hij de verkiezingen in 2009 heeft gewonnen. Die luidde toen “????” (pame), laat ons gaan, met beelden van een Papandreou die de mouwen opstroopte. Misschien toch niet echt een campagne waaraan de Grieken herinnerd willen worden.

Hoe stap je naar een kiezer als je de minister van Financiën bent geweest die de meeste zware besparingsmaatregelen uit de recente geschiedenis heeft opgelegd? Door je te verontschuldigen, moet Venizelos gedacht hebben. Hij heeft zijn verontschuldigingen daar al voor aangeboden aan het Griekse volk en hij heeft zich tevens verontschuldigd voor de fouten die PASOK en die de regering heeft gemaakt. Of de gevolgen van dat beleid zo maar uit te wissen zijn met een “sorry”, valt nog af te wachten.

Nieuwe wind of oude wijn in nieuwe zakken?

Feit is dat sommige media al staan te jubelen dat er met Venizelos een nieuwe wind door PASOK zal waaien en dat het beter zal worden. Iemand die een beetje thuis is in het Griekse medialandschap, heeft natuurlijk meteen door dat het gaat om media die door PASOK worden gecontroleerd.

Want hoe kan iemand die al ruim 25 jaar bij de partij is, een nieuwe wind doen waaien? En hoe zuiver is Venizelos? Hij was minister van Cultuur onder Kostas Simitis, toen Griekenland in volle voorbereiding was voor de Olympische Spelen. Venizelos was de verantwoordelijke binnen de regering voor de organisatie. Onder zijn bewind werd er gekozen voor een veel te duur C4I systeem (Control, Communications, Computers, and Intelligence) dat door Siemens was geleverd, en nooit ten volle gewerkt heeft.

Onder Georgos Papandreou was hij minister van Defensie, en het dient gezegd dat de Griekse defensie nauwelijks heeft ingeleverd in de diverse besparingsrondes. Integendeel, er zijn duikboten aangekocht die niet perfect werken. Toegegeven, Venizelos heeft die niet besteld, maar in plaats van de aankoop te weigeren wegens constructiefouten, heeft Venizelos toch beslist om de duikboten te kopen. Het zijn maar een aantal dubieuze praktijken waar Griekse onderzoeksjournalisten nu proberen meer klaarheid in te krijgen.

PASOK gaat dus weer maar eens veranderen. Want verandering, dat is waar deze partij voor staat. Als 30 jaar wordt het lied van “??????” (allagi) gezongen. Het is de slogan waarmee de partij in 1981 aan de macht kwam. Het is het platform waarop Georgos Papandreou is verkozen en nu moet er weer maar eens veranderd worden met Evangelos Venizelos.

Dus welke nieuwe wind Evangelos Venizelos precies door PASOK zal doen waaien, is niet duidelijk. Dat deze wind Georgos Papandreou naar buiten zal blazen, staat in ieder geval als een paal boven water.