Het probleem met Dirk Verhofstadt,  bezieler van het tijdschrift en de denktank Liberales, is dat hij zo weinig liberaal is. ‘We mogen niet langer tolerant zijn voor de intoleranten’, zegt hij. De verdraagzaamheid, een liberale kernwaarde, kan dus worden uitgeschakeld. Maar wie bepaalt wanneer dat mogelijk is? Of beter: verplicht is, want ‘we mogen niet langer tolerant zijn’…

In feite is de geproclameerde intolerantie voor de intolerantie een fraai machtsinstrument. Het volstaat je eigen positie tolerant te noemen en die van anderen intolerant, om lekker intolerant te keer te kunnen gaan. Eens kijken hoe dat werkt…

De verplichte onverdraagzaamheid

Een jaar geleden, terwijl België in een totale politieke impasse zat, keurde het parlement de ‘antiboerkawet’ goed. Met bijna volledige eenstemmigheid – alleen Eva Brems van Groen! stemde tegen. Dat vond Dirk Verhofstadt ‘schandelijk’.

Ik vind het te bewonderen dat een parlementariër in eer en geweten stemt, tegen de groepsdruk in durft te gaan, en het waagt een standpunt in te nemen waarmee je je niet populair maakt bij het grote publiek. Dat vergt moed en karakter, mensen die dat bezitten hebben we nodig. Maar zo denkt Dirk Verhofstadt niet. Hij schold op Eva Brems, verweet haar dat ze een blinddoek draagt, en associeerde haar vervolgens met het Duitse fascisme en de holocaust.

De argumenten van Eva Brems vond Dirk Verhofstadt het vermelden niet waard. Die waren nochtans ijzersterk. Als vrouwen ‘slachtoffer’ zijn van de boerka, is het juridisch niet logisch hen te straffen. Vrouwen bevrijden door ze dingen te verbieden is een voorbijgestreefd idee. Vaak kiezen vrouwen zelf voor het dragen van een nikab en is er geen sprake van dwang of onderdrukking.

De moslim als fascist

Dat interesseerde Dirk Verhofstadt allemaal niet. Hij vergeleek de boerka met de jodenster uit de Hitlertijd. Dat idee nam hij over van Chahdortt  Djavann, de Iraans-Franse hysterica die die vergelijking gelanceerd heeft in haar pamflet Bas les voiles! (2003).  Het is een zwaar overtrokken en mank lopende vergelijking. De jodenster was een instrument van een gewelddadige en moorddadige racistische politiek: een groep van de bevolking werd negatief gekenmerkt als abject en als uit te sluiten, en uiteindelijk te vernietigen.

Een boerka (eigenlijk gaat het om een nikab, maar de term boerka is ingeburgerd) heeft daar niets mee te maken. Alle culturen die ik ken maken een onderscheid tussen de mannen- en de vrouwenrol, en gebruiken kleding en opsmuk om dat verschil aan te geven. En daarbij krijgen mannen en vrouwen doorgaans verschillende maatschappelijke terreinen toegewezen en de mannen meestal de sterkste machtsposities. (Maar dat betekent niet automatisch dat vrouwen machteloos zijn. Zij hebben vaak macht op bepaalde terreinen, en achter de schermen.) Dat is in islamitische landen zo, en dat is zo in landen met een christelijke traditie.

De dolle drammer

Of een vrouw nu een boerka draagt of decolleté, splitjurk en hoge hakken, in beide gevallen wordt zij aan één kant van de gendergrens geplaatst, aan de kant van de zwakkeren. Dirk Verhofstadt interesseert zich niet voor dat verschijnsel, maar trekt alleen van leer tegen de boerka, ‘opgedrongen door een groep die zich superieur acht tegenover anderen. De nazi’s vonden de ariërs superieur tegenover de Joden, vandaag denken orthodox islamitische mannen hetzelfde over hun vrouwen. (…) Wie de boerka toestaat, kiest de kant van de onderdrukker.’

Erg zware woorden. Zijn traditionele moslims eigenlijk fascisten die het hele vrouwelijke geslacht willen uitroeien? Dat is niet alleen onzin, maar het is kwalijke onzin, het is smaad, het is laster. Omdat mensen in traditionele genderpatronen denken – dat doen ook heel veel mensen die geen islamitische achtergrond hebben, dat doet ook de katholieke traditie – zijn zij nog geen fascisten en willen zij de vrouwen nog niet verdelgen.

Dirk Verhofstadt betoonde zich een razende en dazende columnist, die door zijn fanatisme de elementaire verdraagzaamheid en elke zin voor relativiteit laat varen, en het debat schuwt en onmogelijk maakt.

Het recht op achterlijkheid

Het discours van Dirk Verhofstadt is pure islamofobie. Niet omdat het verkeerd of verboden zou zijn kritiek te hebben op praktijken in de islamitische wereld of van moslims, maar omdat het een onredelijke en stigmatiserende manier is om het islamitische deel van de Belgische bevolking te benaderen.

Ik citeer maar weer eens: ‘Onder druk van het politiek correcte denken en het cultuurrelativisme van zogenaamde “progressieve” intellectuelen, zoals Eva Brems, werd al te lang gezwegen. Het wordt hoog tijd dat we de vrouwonvriendelijke praktijken die voortvloeien uit een orthodoxe interpretatie van de Koran of achterhaalde culturele tradities niet langer toelaten.
Zaken als opgelegde hoofddoeken, gedwongen huwelijken, vrouwenbesnijdenis, eremoorden, verstoting en andere toepassingen van de sharia gaan in tegen fundamentele liberale grondwaarden als de vrijheid van meningsuiting, de gelijkwaardigheid van man en vrouw, de scheiding van kerk en staat en het recht op zelfbeschikking.’

Het dragen van een hoofddoek of van een nikab is wel van een heel andere orde dan vrouwenbesnijdenis of eremoord. Over zaken die door de Belgische wetgeving als misdaad worden bestempeld hoeft toch niet gediscussieerd te worden? Niemand verdedigt toch eremoorden? Waren die in België ooit toegelaten?

Maar omgekeerd hebben islamitische inwoners of staatsburgers van België het recht de liberale vrijheden van onze grondwet ten volle te genieten. Daar is Dirk Verhofstadt niet zo in geïnteresseerd. Die vrijheden gelden helaas ook voor de zaken die hij ‘achterhaalde culturele tradities’ vindt, voor zover die niet indruisen tegen de wet. Het probleem is dat zijn liberalisme zo dunnetjes is, en dat hij in wezen een opdringerige missionaris is die wil uitroeien wat hem niet zint. Toch heeft iedereen het recht om achterlijk te zijn volgens zijn normen.

BoerkaBlaBla

Sinds de actie Burqa Pride van 7 februari de term boerkablabla in de media gegooid heeft, weten we wat dat betekent. Serge Halimi van Le Monde Diplomatique  gebruikte de term voor debatten over nutteloze onderwerpen die de natie verdelen en haar tijd en energie opeisen, terwijl ondertussen de reële problemen en wat men daarmee al dan niet van plan is naar de achtergrond verdwijnen. Terwijl president Sarkozy  een hervorming van de pensioenen wilde doorduwen, startte hij in Frankrijk een debat over de boerka…  Dat soort debatten zijn mistgordijnen en bliksemafleiders om de politieke plannen die protest kunnen uitlokken makkelijker te kunnen doorduwen.

In het geval van de Belgische boerkawet was dat extra opvallend. Er bestond immers al een wet die het mogelijk maakte  vrouwen met een gezichtsverhullende sluier het leven zuur te maken. En bovendien ging het om een non-probleem: het aantal vrouwen dat met een nikab op straat komt is heel klein, het zijn er maar een paar honderd. Maar in plaats van de onzin zelf van zo’n wetsvoorstel en zijn stemming aan te klagen, windt Dirk Verhofstadt zich op over die éne tegenstem van Eva Brems. Hij is een meesterboerkablablaïst.

Al die zwaar aangezette kritiek op islamitische mannen leidt de aandacht af van een veel pijnlijker vraag: hoe zit het eigenlijk met die gelijkwaardigheid van man en vrouw bij de autochtone Belgen en in de Belgische samenleving?  Vrouwen geraken nog steeds moeilijk in topposities, vrouwen worden nog steeds minder betaald dan mannen, vrouwen hebben nog steeds minder vrije tijd dan mannen.

En open eens een pornosite om een idee te krijgen van wat er onder het officieel beleden gelijkheidsdenken schuilgaat: een diepe vrouwenverachting.  Of kijk wat gebeurt als een vrouw het heel goed doet in De slimste mens? Dan blijken veel autochtone mannen opeens vleeskeurders, die het zich aanmatigen de grofste hatelijkheden te debiteren over het uiterlijk van een vrouw die het intellectueel goed doet.

Er is uiteraard discussie mogelijk over de opvatting van gender en seks die in de mediterrane, Noord-Afrikaanse of Aziatische wereld te vinden is. Maar het idee dat ‘onze’ (de autochtone Belgische, West-Europese…) opvatting superieur is, maakt me aan het lachen. Het vleeskeuringsprincipe ligt immers aan de basis.  Een vrouw moet (tot op een bepaalde, niet erg hoge leeftijd, anders is het heel erg fout) veel blote huid en veel suggestieve vormen tonen. Zodat mannen haar punten kunnen geven op de schaal van sexy. De mannelijke blik is een heersende blik, de dominantie begint al bij het kijken. Niks gelijkwaardigheid.

Met wortel en stok

Terug naar Dirk Verhofstadt. De actie Burqa Pride zelf heeft hij in zijn tijdschrift, Liberales, onlangs ook laten becommentariëren. Door Assita Kanko, lid van de denktank Liberales, en MR-kandidate voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. In haar column ‘Over onze waarden valt niet te onderhandelen’  spreekt zij over een ‘serieuze malaise in onze samenleving’. Volgens haar leven we in ‘een samenleving waarin een fundamenteel grondrecht als de vrijheid van meningsuiting niet meer serieus genomen wordt’.  Erger nog, zij ziet ‘de langzame agonie van de waarden van de democratische samenleving’.

Het moet erg slecht gesteld zijn met de democratie in België. Het volstaat dat een groepje jongelui wat roepen tijdens een zogenaamd debat, en kijk: de democratie ligt op apegapen! En wat is de oorzaak? Welja, natuurlijk, de migranten. Die hebben iets tegen de vrije samenleving, ze willen die ‘wurgen’. Het zijn ‘fanatici’ die ondankbaar zijn, die hier ‘in de soep gaan spugen’ van het land dat hen zo vriendelijk heeft opgenomen.

Volgens mevrouw Kanko ‘moeten de overheden samenwerken en nieuwkomers verplichten hetzij met de wortel hetzij met de stok om zich er van bewust te worden dat de waarden die hier bestaan onaantastbaar zijn.’ Want: ‘Binnen een samenleving leven, houdt ook een bepaalde verantwoordelijkheid in. Dat wil gewoon zeggen “respect” hebben voor de ander en niets anders. Wie daarmee niet akkoord is, is niet verplicht om te blijven. Die mag naar een land verhuizen waar er geen “lastige” liberale waarden bestaan.’ Zo hoor je het ook eens van een nieuwkomer.

In de soep spugen

Mevrouw Kanko is braaf, maar niet wijs. Zij attaqueert de hele tijd de ‘fundamentalisten’ die de actie Burqa Pride zouden hebben opgezet, terwijl die er niets mee te maken hebben. Een fundamentalistische man zet geen vrouwenhoofddoek op.  Fundamentalisten argumenteren ook niet vanuit het belang van een tegensprekelijk debat, de wetenschappelijke degelijkheid van het universitair onderzoek en de noodzaak van een billijke, gelijke behandeling van de verschillende partijen aan de universiteit.

De mensen die mevrouw Kanko bekritiseert, voor wie ze de stok heeft klaarliggen en die ze dreigt het land uit te sturen, zijn hier in België thuis, hebben ‘onze waarden’ perfect onder de knie, en weten nu wel dat daarover niet te onderhandelen valt. Die waarden zijn namelijk niet gemeend. Als niet-witten zich beroepen op ‘onze waarden’,  zit het fout, dan hebben ze gebrek aan ‘respect’.

Als, zoals op 7 februari gebeurde, drie witten op een podium gaan zitten om de problemen te bespreken van extreem-rechts – en dat is op de eerste plaats dat extreem-rechts de migranten stigmatiseert, pest, probeert onder de duim te houden of te verjagen – is dat democratie. Na afloop mogen de niet-witten beleefd, ‘met respect’ heel eventjes een vraag stellen. Dat zijn ‘onze waarden’:  ze moeten hun plaats kennen, hun ondergeschikte plaats, hun tweederangsplaats.

Wat ze niet mogen: de machtsverhoudingen in vraag stellen, een gelijke behandeling eisen, het ingebakken racisme van de universiteit aan de kaak stellen. Want dat is, om met mevrouw Kanko te spreken:  in de soep spugen.

De column van Dirk Verhofstadt: http://www.liberales.be/columns/dirkboerka

De repliek van Eva Brems: http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/De-Gedachte/article/detail/1259185/2011/05/04/Ik-in-het-kamp-van-de-nazi-s.dhtml

De column van Assita Kanko:
http://www.liberales.be/columns/assitawaarden