(foto Walterito)
Jules Hanot schrijft in De Morgen dat Whitacre “de stal van het vorige GM-management uitmestte” (wat een grove vocabulaire over een bedrijfsleiding, vind ik!), hij “saneerde tot op het bot”, gaf “een knap staaltje van degelijke bedrijfsvoering”, en “gaat nu welverdiend met pensioen”.
Tot besluit: Whitacre heeft de jobs van meer dan 200.000 werknemers gered. GM heeft een berg cash van 31,5 miljard dollar (zegt Hanot), en maakte in de twee kwartalen van 2010 nettowinsten van 0,865 en 1,3 miljard dollar. Vorig jaar maakte zelfs Opel-Antwerpen 11,9 miljoen euro winst.
Nu zit in de uitgebreide beschrijving van Hanot een blinde vlek. Hoeveel arbeidsplaatsen heeft Whitacre geschrapt, hoeveel gezinnen werden gebroodroofd?
Daarover zijn onze Vlaamse media veel minder duidelijk. Wel ontstond grote heisa toen Joëlle Milquet het brugpensioen voor 641 mensen van Opel-Antwerpen goedkeurde.
Door te googlen op ‘General Motors layoffs’ vernemen we meer uit de Amerikaanse pers. Op 22 november 2005 was al sprake van 30.000 verdwenen arbeidsplaatsen over 3 jaar. Op 25 maart 2009 is het cijfer 47.000, op een totaal van 243.000 wereldwijd. Op 3 augustus 2009 is het streefdoel in de VS – een vermindering van 54.000 naar 40.500 – nog niet gehaald door vrijwillig vertrek, en worden naakte ontslagen aangekondigd. 15 fabrieken zullen tegen 2012 worden gesloten, zodat er nog eens 22.000 minder jobs overblijven. Sedert 2006 zouden 66.000 jobs bij GM verdwenen zijn. Wie schrijft eens een serieuze studie over de impact op de winst van dit jobverlies, en hoeveel ieder ontslagen personeelslid dus heeft bijgedragen aan die winst?
De GM-saga toont aan dat een bedrijf dat in handen is van de staat, toch kan beheerd worden op dezelfde manier als een onderneming-met-winstoogmerk, met even weinig respect voor de medewerkers en voor de werkgelegenheid. De ontslagen arbeiders en bedienden dokken twee keer voor GM: als belastingbetaler, en als werkloze of verplicht gepensioneerde. En de auto’s die zij gemaakt hebben, zorgden voor miljarden winst.
Hier gaat het dus om een ethische keuze: wat is belangrijker: een vast inkomen en de toekomst van tienduizenden families, ofwel het winstgevend maken van het bedrijf, met opbrengsten voor de investeerders?
Natuurlijk is er ook een bedrijfseconomisch argument: het aantrekken van kapitaal op de beurs zal pas slagen als de loon- en andere kosten verlaagd zijn, en als er dividenden en koersstijgingen in ’t vooruitzicht komen. Het geld zit bij de rijken en bij de investeringsfondsen, die geen sociale, maar keiharde financiële motieven hebben. Dankzij hun vrijwillige inbreng zal de Amerikaanse staat zijn 50 miljard steun kunnen recupereren, of toch een deel ervan.
Is er een ander systeem denkbaar? Dat de staat door een belasting het geld haalt waar het zit; en de overproductie van onverkoopbare auto’s kan geschrapt worden door verminderde arbeidsduur, dus door het personeel deeltijds in dienst te houden met behoud van inkomen, wat dan weer de sociale drama’s vermijdt.
Laat ons toch maar dromen.
