In de problemen door gebrek aan overheidsoptreden

Dexia is niet in de problemen geraakt door overheidsoptreden, de bank is in de problemen gekomen door een gebrek aan overheidsoptreden. In de jaren voor de val hanteerde de bank een waanzinnig businessmodel om de winsten de hoogte in te jagen. Niemand heeft zich vragen gesteld bij het risico dat daar aan vast hing. Noch de Nationale Bank, noch de toezichthouder. Ook niet de grote aandeelhouders, voor wie de lokroep van woekerwinsten sterk genoeg was om hun maatschappelijke rol te lossen.

En een keer Dexia in de problemen zat, heeft het overheidsoptreden ervoor gezorgd dat al deze falingen en dwalingen op de kap van de burger terechtkwamen zonder dat de financiële sector onder controle werd gebracht. Toen drie jaar later de bank een tweede maal gered moest worden, dacht men dat er toch eens moest worden nagegaan hoe het nu eigenlijk zover was kunnen komen en wie er verantwoordelijk is.

Informatie bleek echter een zeer schaars goed in deze wel erg ‘bijzondere’ Dexia-commissie. De documenten van de Nationale Bank en de toezichthouder konden niet ingekeken worden. Ex-premier Yves Leterme (CD&V) en Neelie Kroes van de Europese Commissie mochten hun kat sturen en de redding van oktober 2011 mocht niet ter sprake komen.

De conclusies zijn navenant. De Dexia-commissie laat uitschijnen dat geen van de betrokkenen er echt wat aan kon doen. Aanbevelingen? Enkele gedragsregels voor de banken, wat knip- en plakwerk uit het regeerakkoord en enkele nieuwe bevoegdheden voor de toezichthouder.

Als die enkele jaren zo hard naast de problemen kon kijken, wat is dan onze garantie dat het nu anders zal zijn? Er wordt vaag gesproken over meer controle van het parlement op de toezichthouder en het betrekken van mensen buiten de financiële sector in de raad van toezicht.

Een molensteen van 5.000 euro rond de nek van iedere Belg

Vaag is onvoldoende in een zaak waar zoveel geld en zoveel onrechtvaardigheid mee gemoeid is. Het bankwezen had in 2008 al onder controle gebracht moeten worden, maar daar hebben we zelfs nu nog geen garantie op.

Laten we even terugkomen op de garantie voor de Dexia Holding. Ze is een molensteen van 5.000 euro rond de nek van iedere Belg. De regering in lopende zaken vond het nochtans niet nodig het advies van de Raad van State te vragen of de beslissing voor te leggen aan het parlement.

Ondertussen verhoogt deze garantie de rente die België betaalt om zijn schuld te financieren en aangezien er geen stevige voorwaarden aan vasthangen, wordt de restbank niet gedwongen minder risicovol op te treden.

Fairfin steunt dan ook samen met andere middenveldorganisaties en burgers de vraag van CADTM, ATTAC Brussel en ATTAC Luik aan de Raad van State om deze garantie nietig te verklaren. De regering is erg kwistig met het geven van garanties aan Dexia, maar welke garantie krijgt de burger?

De Dexia-commissie en het hele overheidsoptreden omtrent de Dexia-affaire krijgen dan ook een ‘DD-rating’ (Democratisch Deficit). Als de politiek nalaat het bankwezen onder controle te brengen, is het aan het middenveld en de burger om de druk te verhogen.

Frank Vanaerschot

Frank Vanaerschot is medewerker bij Fairfin (de nieuwe naam van Netwerk Vlaanderen).