Dat ondergetekende een onbetrouwbare bron is, spreekt vanzelf. Na 27 jaren lang succesrijk samengewerkt te hebben met De Persgroep, eerst met zijn vader Ludo en daarna tien jaar met zijn zoon, verbrak Christian Van Thillo eenzijdig ons partnership omdat ik weigerde mij slaafs in te schrijven in de tabloidisering van Dag Allemaal, dat sedert mijn vertrek verworden is tot een misbaksel van wat een populair blad hoort te zijn.
Dat ik bovendien reeds meer dan 10 jaar opkom voor de morele en financiële rechten op Dag Allemaal en op de andere titels die ik heb gecreëerd, die hij mij onterecht probeert af te pakken, is volgens Christian Van Thillo ook not done, soit.
De beide reacties van Christian Van Thillo op het verzoek van Mathilde Sanders voor zijn wederhoor spreken boekdelen. In een zin en zonder daarin een bewijsstuk aan te voeren, concludeert hij dat haar onderzoek alleen uit feitelijke onjuistheden bestaat, waarmee hij deze gedegen journaliste met een uitstekende staat van dienst meteen ook als onbetrouwbaar en dus onprofessioneel bestempelt, zoals zovelen overigens voor haar die weigeren naar zijn pijpen te dansen en er een andere visie op durven na te houden.
En na haar aandringen voor een onderbouwde reactie, wat verantwoorde journalistiek is die echter in de ethiek van De Persgroep is geschrapt, rammelt hij zoals we dat van hem intussen gewend zijn, zijn lijstje percepties af – loze praat eigenlijk die met regelmaat ook door zijn puppets on a string in zijn eigen kranten wordt verspreid – dat met de realiteit weinig van doen heeft.
De reacties van Christian Van Thillo zouden zo kunnen komen uit een zelfhulpboek.
“Hoe word ik Rupert Murdoch in 8 stappen”
1. Ontken altijd elke aantijging zonder daarvoor ooit een sluitend tegenbewijs te leveren;
2. Maak je redactie monddood door aan het hoofd ervan slaafse ‘big brothers’ te installeren (genre Andy Coulson en Rebekah Brooks van de Murdoch-kranten) die het vuile werk voor hun rekening nemen en op wie je alle verantwoordelijkheid kunt afschuiven wanneer het misgaat;
3. Installeer stichtingen of keur redactiestatuten goed die een waardeloos vodje papier zijn dat als schaamlapje moet dienen voor het toezicht op of de garantie voor de onafhankelijkheid van de redactie;
4. Blijf herhalen dat je gesprekken met de redactie uiteraard nooit gaan over inhoud, maar altijd over vorm, presentatie, indeling, enz.
5. Beloof alle echt onafhankelijke en getalenteerde journalisten dat je ze aan je bedrijf wil binden, maar liquideer ze na verloop van tijd wanneer ze onbuigzaam of niet flexibel genoeg blijken te zijn (nog niet zo lang geleden gebeurde zo’n massale uitzuivering bijvoorbeeld bij De Morgen en dat was niet de eerste keer). Een familielid van Christian Van Thillo verwoordde het ooit als volgt: “Christian sleept geen lijken achter zich aan, hij sleept hele kerkhoven mee. Iedereen is bang van hem, want vroeg of laat komen ze hem tegen.”
Dat verklaart overigens waarom zovele hoofdredacteuren en journalisten bij andere persgroepen als de dood zijn om enig kritisch geluid over de mediatycoon en zijn imperium te publiceren. Het merendeel van de journalisten, op uitzondering van de nieuwkomers in de sociale media, ontbreekt het aan moed om daarover te berichten omdat het zijn toekomstkansen in een te sterk geconcentreerde mediawereld niet in gevaar wil brengen.
6. Blijf elke kritiek op redactionele inbreuken ontkennen en pareren met een oneliner zoals “door te doen wat u beweert, zouden we ze (de getalenteerde journalisten) wegjagen” (een andere variante hierop van Christian Van Thillo is “mocht ik mij op mijn redacties gaan bemoeien, zouden ze me buiten gooien …”).
7. Ontken altijd dat je kranten niet anders zouden doen dan de andere media van de groep ondersteunen ook al wordt constant in je kranten en tijdschriften het tegendeel geïllustreerd (recentste evolutie op dat vlak: wanneer een van zijn hoofdredacteuren of directeuren toch wat publiekelijk in een negatief daglicht komt te staan, staan De Morgen en De Tijd meteen klaar om hen een kritiekloos interview af te nemen, vaak uitgesmeerd over een tot twee pagina’s);
8. Doe de bronnen, al dan niet anoniem, waarop de kritiek aan je adres is gebaseerd af als onbetrouwbaar zonder daar uiteraard enig bewijs voor te leveren. De boodschap is klaar en duidelijk: iedereen liegt, jij nooit!
Dat de meeste bronnen die door Mathilde Sanders werden gecontacteerd anoniem wensten te blijven, ook de professionele en getalenteerde en zelfs de niet te verknechten journalisten, zegt veel over de almacht van Christian Van Thillo en zijn Persgroep en de angsten van het journaille die daarvan het gevolg zijn. Dat haar diverse bronnen allemaal onbetrouwbaar zouden zijn, is onzin natuurlijk.
Christian Van Thillo bedoelt met ‘betrouwbare bronnen’ allicht zijn, overigens zeer goed betaalde ‘topmensen’ die zich al lang geen vragen meer stellen over de rol van de pers en hun taak als bewakers van de redactionele onafhankelijkheid die het algemeen belang dient. Ze hebben zich compleet overgeleverd aan de doelstellingen van hun broodheer, met name de maximalisatie van de winst, ten koste van alles en iedereen, en het vergroten van zijn macht. Een bedenkelijke evolutie, want wanneer de pers zijn waakhondfunctie niet langer opneemt, is het einde van de democratische rechtstaat niet ver af meer.
De Nederlandse hoofdredacteuren en journalisten die nog maar recent zijn ingelijfd in het De Persgroep-imperium gun ik graag het voordeel van de twijfel. De ‘dodelijke charme’, zoals een familielid dat omschreef, en de leading succesfull people-peptalk van Christian Van Thillo zijn aanvankelijk moeilijk te weerstaan en niet meteen te doorgronden.
Bovendien is de beloning voor de hondse trouw navenant en dat is mooi meegnomen, zeker in deze tijden van crises en korte carrières. Ik raad hen aan wat literatuur over de gang van zaken in het mediumimperium van Murdoch bij wie Christian Van Thillo zijn mosterd haalt, te lezen (de dossiers hierover op de website van Vanity Fair en de recente ontwikkelingen in het Britse hackersschandaal van de Murdoch-kranten News of The World en The Sun kunnen volstaan). Het wordt dus ook voor deze ‘getalenteerde journalisten’ vroeger dan later kiezen voor of tegen het vak.
Ook in het begeleidende YouTube-filmpje toont Van Thillo zijn ware gezicht. Hij is geen uitgever, maar een commerçant. Hij heeft het alleen over ‘merken’ en financiële resultaten waarbij zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid als vertegenwoordiger van de Vierde Macht geen enkele betekenis meer heeft.
Het verbaast mij hoe gedwee en lijdzaam de hele sector dat blijft ondergaan. Waar zijn de Vlaamse (en Nederlandse) onderzoeksjournalisten die zich vastbijten in wat er misgaat binnen de eigen sector? Die zich laten inspireren door de journalisten van The Guardian in Engeland en van Vanity Fair in de Verenigde Staten die de malversaties binnen het imperium van Murdoch (en andere mediatycoons zoals Maxwell, Berlusconi, Martha Stewart, Conrad Black) jarenlang onderzochten en blijven onderzoeken, ondanks dat ze daarvoor zowel door de collega’s van binnen de geviseerde redacties als die van er buiten, werden uitgelachen en veroordeeld (“allemaal wrok en jaloezie”, nog zo een dooddoener), maar die uiteindelijk de zwanenzang van de machtigste mediatycoon van de wereld en zijn familienepotisme hebben ingeluid.
Ik heb nooit goed begrepen waarom de mediasector de enige bedrijfstak en de mediaprofessionals (uitgevers, hoofdredacteuren en journalisten) de enige beroepsgroep zouden zijn die blijkbaar moeten ontsnappen aan elke controle en toezicht, zowel beroeps als privé. Die geen enkele verantwoording moeten afleggen voor hun misstappen en wandaden, noch transparant moeten zijn (over het vele belastinggeld dat ze ten onrechte ontvangen, om maar wat te noemen).
De media en de mediaprofessionals eisen dag na dag hun legitieme recht op om Jan en alleman uit te kleden en te veroordelen, ook vaak ten onrechte met verzinsels en leugens, om volledige openheid te eisen voor zijn daden en beslissingen en om allerhande beleidsverantwoordelijken jaarrapporten te geven, maar als het over henzelf gaat, kijken ze schichtig de andere kant op of verliezen ze zich in corporatistische oprispingen en verwijten die geen steek houden.
Het is goed dat er stilaan een einde komt aan het absolute rijk van de Murdochs van deze wereld die medeverantwoordelijk zijn voor het groeiende democratisch deficit van onze samenleving.
Guido Van Liefferinge
Guido Van Liefferinge (1941) is de stichter van een aantal populaire tijdschriften, waaronder ‘Joepie’ en ‘Dag Allemaal’. Na een conflict met De Persgroep, de uitgever waarmee hij jarenlang samenwerkte, was hij nog enige tijd hoofdredacteur van ‘Het Nieuwsblad’. Tegenwoordig woont hij in Thailand. Begin in 2006 publiceerde hij een boek: ‘Glamour en glitter, geld en macht’, waarin hij de concentratie in de perswereld aan de kaak stelt.