Er zijn teksten die schuren, teksten die ontwaken, en dan zijn er teksten die je laten twijfelen of er op redacties nog zuurstof aanwezig is. De column van Koen Schoors, zopas verschenen in een Vlaamse “kwaliteitskrant”, pretendeert een gewetensvraag te stellen aan de staat Israël. “Waar willen jullie naartoe met jullie land?” vraagt hij, met de toon van een bezorgde buurman die ziet dat de haag niet meer geknipt wordt. Maar wat hij eigenlijk aflevert, is een tragikomisch staaltje moreel slaapwandelen, verpakt als academische bezorgdheid.
Schoors noemt Israël een “werkende democratie” in het Midden-Oosten, geboren uit de genocide op de Joden, een baken van vrijheid in een ruige regio. Dat het land is gebouwd op de verdrijving van een heel ander volk — Nakba, weet u wel, 1948 — lijkt een voetnoot, of eerder: een onbesproken geest die het verhaal niet mag verstoren. De 75 jaar koloniale terreur die sindsdien volgden, worden gesmoord in begrip, gepolijst in diplomatiek taalgebruik, en van morele context ontdaan alsof we het hier over een moeilijke burenruzie hebben, en niet over een staat die op dagelijkse basis het internationaal recht verkracht met camera’s op elke straathoek.
En dus deze titel: Koloniale logica in HD. Omdat we het geweld niet enkel verdragen, we bekijken het in haarscherp beeld, dagelijks, op elk scherm. En we zetten er opiniestukken naast, alsof het hier om een debat gaat. Alsof genocide gewoon een mening is. Alsof er twee zijden zijn aan het systematisch uitroeien van een volk. De opiniecultuur als afleidingstactiek, de krant als PR-machine van de macht.
Alsof genocide gewoon een mening isWant wat Schoors “vergelding” noemt — een menselijk reflex, zegt hij — noemen juristen van het Internationaal Gerechtshof plausibele genocide. Wat hij “een harde reactie” noemt, is het met voorbedachten rade bombarderen van ziekenhuizen, scholen, vluchtelingenkampen, persagentschappen en ambulances. Wat hij vergeet te zeggen, is dat Gaza sinds oktober 2023 is veranderd in een openluchtmassagraf, en dat de daders niet opereren in het duister, maar in daglicht — met drones, meta-data en Amerikaanse munitie.
In slechts enkele maanden tijd werden meer dan 38.000 Palestijnen gedood, volgens gegevens van het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid en bevestigd door internationale organisaties. Onder hen duizenden kinderen. Meer dan 70 procent van de ziekenhuizen in Gaza is buiten werking. Volgens Human Rights Watch en Amnesty International zijn er sterke aanwijzingen van oorlogsmisdaden en apartheid. De VN beschuldigde Israël ervan bewust hongersnood als oorlogswapen in te zetten.
Hoe diep de intellectuele lafheid is geïnstitutionaliseerd in onze persDat de krant het aandurft zo’n stuk op pagina 1 te zetten, zegt nog meer dan de tekst zelf. Het toont hoe diep de intellectuele lafheid is geïnstitutionaliseerd in onze pers. Hoe men hier met kromme redeneringen het ondenkbare blijft normaliseren, zolang het vermomd is als geopolitieke noodzaak of traumaverwerking. Hoe men — en dit is het wrangste van al — de genocide nog durft te psychologiseren. Alsof we in een therapiesessie zitten en niet in een rechtbank.
Wraak, schrijft Schoors, zit in ons. Oog om oog, tand om tand. Alsof we met 39.000 doden nog steeds spreken over gebitsschade. Alsof dit de wet van Mozes is en niet de koude, computergestuurde moordlogica van een koloniaal regime dat zijn doel allang niet meer verbergt: geen Palestijnen meer, punt.
En wat dan met de Belgische media? Ze kijken toe. Ze wikken, ze wegen, ze vermijden het woord “genocide” zoals de duivel het wijwater. Ze nodigen “experten” uit die het hebben over context, over de complexiteit van het conflict, over het recht van Israël om zich te verdedigen, terwijl op de achtergrond complete woonwijken verpulverd worden. Ze blijven nuance brengen waar het enige dat telt morele helderheid is.
Die pers verdient geen loonsverhoging. Ze verdient een schop. Een schop richting het geweten dat ze ooit hadden — toen de beelden nog iets opriepen. Toen de doden nog telden. Toen de slachtoffers nog geen algoritmisch overschot waren in het grote boek van de machtigen.
Dus nogmaals, beste Israëlische vrienden, en vooral: beste Vlaamse opiniemakers, Waar willen jullie naartoe met jullie land, met jullie pen, met jullie krant? Want van hieruit lijkt het alsof jullie allang zijn aangekomen. In het rijk van de rotte ratio, waar genocide een meningsverschil is, en ethiek een abonnementsformule.
On ne revient pas en arrière quand on dit la vérité.
Peter Beda studeerde in 2000 af als vergelijkend cultuurwetenschapper met een audio-documentaire over Molenbeek. Sindsdien tuimelde hij door communicatie, radio en muziek, met reizen en projecten in Europa, Amerika, Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Bolivia, Iran, Ivoorkust en Tunesië. Altijd op zoek naar de verhalen achter de verhalen.
