Trotse arbeiders van Clarebout Potatoes eisen een fair deel van de superwinst die hun baas gaat realiseren
De vastberaden staking is uitzonderlijk en ademt sterke arbeiderstrots. Werknemers aanvaarden niet dat de baas van alle plichten ontslagen zou zijn zodra hun loon op tijd en volgens de sectorafspraken wordt betaald. Ze benadrukken dat de miljardenwinst op de verkoop te danken is aan hun harde werk. Ook beseffen ze dat hun collectieve kracht precies nu zwaar kan doorwegen: Clarebout is nog tot begin november eigenaar, terwijl de nieuwe eigenaars van Simplot uiteraard geen bedrijf in sociale onrust willen overnemen.
De directie probeert het verzet snel te breken. Al op dag één werden deurwaarders ingeschakeld om een spandoek - “Jan, nous aussi on veut des dollars.” - van de bedrijfsgevel te laten verwijderen en een mars van 400 mensen rond het gebouw te verbieden, op straffe van een dwangsom van 1.000 euro per persoon. Of dat juridisch standhoudt, is zeer de vraag. Voorlopig maakt de harde aanpak het personeel alleen strijdbaarder.
We spreken met Olivier Buyse, secretaris bij CSC Alimentation & Services, terwijl hij onderweg is naar de piketten.
Olivier, dit is een staking zonder looneis, zonder vraag om ontslagen collega’s terug aan te nemen of om extra aanwervingen. Dat is vrij uitzonderlijk.
“Een reden is dat we te maken hebben met een directeur, Jan Clarebout, die nooit veel respect heeft gehad voor zijn personeel”, zegt Buyse. “Alles wat werknemers ooit kregen, kwam er pas na syndicale eisen en druk - vaak na vuile spelletjes van zijn kant. "
"Toen we hoorden dat de Clarebout-groep aan Simplot zou worden verkocht, circuleerden bedragen tot wel drie miljard euro. Werknemers dachten: wij verdienen ook een stukje van die enorme koek. Zo is de staking begonnen. De arbeiders vragen aan Jan Clarebout persoonlijk om een deel van zijn fortuin, wat hij verdient aan die verkoop, af te staan.”
Dat trekt ook de aandacht van de grote media. Hoe is dat idee ontstaan binnen het bedrijf? Was het spontaan, of kwam het van de vakbondssecretarissen?
"De werknemers zijn al lange tijd ontevreden. Omdat ze zich niet gerespecteerd voelen, omdat hun werkomstandigheden moeilijk zijn, omdat het bedrijf grote winsten maakt, maar daar weinig van deelt. De werknemers zijn dus al lang onrustig."
"En toen ze maanden geleden van de verkoop hoorden, zeiden ze: 'wij moeten hier ook iets van krijgen: een premie, een deel van de winst'. Wij hebben hen altijd gezegd: let op, we zijn in België (veel Clarebout arbeiders zijn Fransen), hier is er sociale dialoog, we moeten eerst rond de tafel zitten en onderhandelen. Op het moment dat de directie meldde dat er niet langer zou worden onderhandeld, beslisten de werknemers dat het genoeg was en legden zij het werk neer."
"Normaal gezien is een staking organiseren bij Clarebout erg moeilijk. Als er piketten waren bij Clarebout, waren dat meestal enkele délégués die actie voerden met weinig arbeiders, en veel mensen gingen toch aan het werk. Het is de eerste keer dat er zo'n grote staking is bij Clarebout, op alle sites tegelijk: in Nieuwkerke, in Komen, in Moeskroen, in Duinkerke – overal ligt het plat."
"Verder dragen alle betrokken vakbonden de betoging: we voeren actie in gemeenschappelijk front (ABVV/FGTB en ACV/CSC), met verschillende sectoren erbij—bedienden, arbeiders van de voedingsindustrie, mensen van het transport—meerdere vakbondssecretarissen en centrales, én steun van de syndicale organisaties in Duinkerke (FR)."
En het blijft doorgaan. Hoe zien jullie het verder verlopen?
"Het gaat intussen door, maar het wordt wel moeilijker. Werknemers verliezen veel inkomen, en op sommige sites, zoals Midybel, waren er al perioden van tijdelijke werkloosheid en andere problemen. Het is dus zwaar. Voorlopig houden ze vol, maar ik durf niet te zeggen hoelang nog."
"Gisteravond hadden we in Brussel een verzoeningsvergadering. Die werd bijeengeroepen door de sociale bemiddelaar, waardoor Clarebout niet langer kon weigeren om met de vakbonden aan tafel te zitten."
De werknemers hebben hun trots herwonnen, ze hebben zich als groep georganiseerd
Hoe verliep dat?
"De directie kwam gisteren wel opdagen, maar op een heel hautaine, heel afstandelijk, manier. Duidelijk met het idee dat Clarebout de werknemers helemaal niets moest geven. Ze kwamen weer met wat kruimels, met kleine beloningen voor een klein aantal oudere werknemers, terwijl de meerderheid jong is. Hun voorstellen waren symbolisch en totaal onvoldoende. Dus de onderhandelingen liepen meteen vast."
"Voorlopig blijft het bij €500. Gisteren hebben ze daar €250 aan toegevoegd voor mensen met meer dan 10 jaar anciënniteit, en voor mensen met meer dan 20 jaar komt het dan op €1000 euro in totaal. Maar dat is maar een minderheid van de werknemers. De meeste zijn jonger. Het is duidelijk een poging om verdeeldheid te zaaien."
Het lijkt dus een principekwestie voor Jan Clarebout, ook al werkt de staking goed, ook al ligt alles stil, ook al verliezen de werknemers geld, hij houdt het been stijf?
"Nee, en het gaat eigenlijk niet meer om geld. Clarebout verliest zelf ook veel geld door deze staking. Jan Clarebout wíl zijn werknemers zo weinig mogelijk geven. Dat is de realiteit. Het bedrijf is blijkbaar bereid om de verliezen te dragen. Het maakt hen niet uit hoeveel geld ze verliezen, want het gaat hen niet om het geld – het is puur principieel."
"Voor de werknemers is het ook een principekwestie. De werknemers verwachten een bedrag in duizenden euro’s. Geen tienduizend euro, maar duizenden euro’s – een eerlijke erkenning. Zoals ik hen vanochtend nog zei: zelfs als we geen premie krijgen, hebben ze gewonnen. Ze hebben zich als groep georganiseerd, ze weten dat ze kunnen mobiliseren, dat ze niet alleen zijn. Het bedrijf volgt z’n koers, maar de werknemers hebben hun trots herwonnen."
"De strijd gaat verder. Sommigen zijn al terug aan het werk, maar de meerderheid houdt vol. De staking duurt zolang zij het volhouden. Tegelijk moeten gezinnen hun facturen en huur betalen, dus het is zwaar. We steunen hen zo veel mogelijk, maar we beseffen dat dit geen maanden kan blijven duren."
Bedankt voor het interview. Wil je nog iets toevoegen voor we afsluiten?
"Ik wil benadrukken dat ik ontzettend trots ben op de werknemers. Wat hier gebeurt, is nooit eerder gebeurd. Een staking van deze omvang heeft Clarebout nog nooit meegemaakt. En dat komt volledig uit henzelf. Wat er ook gebeurt – of we nu een premie krijgen of niet, of we winnen of verliezen – de werknemers hebben deze strijd om hun trots al gewonnen. En dat verdient waardering en respect."
Zeker! Veel succes met deze strijd verder. We blijven het volgen.
