Foto: GB
Michèle Janss, Investig'action,

Iraniërs schrijven hun eigen geschiedenis

De dood van een jonge vrouw die door de zedenpolitie werd gearresteerd, heeft in Iran een tsunami van protest teweeggebracht en een enorme golf van steunbetuigingen in het Westen. Maar geven de Westerse machthebbers echt om het Iraanse volk?

vrijdag 27 januari 2023 16:09
Spread the love

 

Een tragisch verhaal

In januari 1979, met de Iraanse revolutie op komst, kwamen de VS, Frankrijk, het VK en West-Duitsland bijeen in Guadeloupe. Een belangrijk deel van hun besprekingen betrof Iran. Geen sprake dat er een burgeroorlog zou ontstaan! Stel je voor dat sommige Iraniërs de Sovjet-Unie om hulp zouden vragen! De Sjah, de toenmalige koning van Iran, die een bondgenoot was van het Westen en het land met ijzeren hand leidde sedert 1941, kreeg dan ook het advies het land snel te verlaten.[i]

De Amerikanen wilden tot elke prijs voorkomen dat de Iraanse communistische partij de macht zou grijpen, iets wat de Sovjet-Unie goed zou uitkomen.  De Sovjets konden op die manier immers toegang krijgen tot de Indische Oceaan en tot oliecontracten.[ii] Islamisten of communisten? De regering Carter erkende het nieuwe regime van Ayatollah Khomeini in minder dan 48 uur.

De Amerikanen wilden tot elke prijs voorkomen dat de Iraanse communistische partij de macht zou grijpen

Eind oktober 1979 leidde het door de VS aan de Sjah aangeboden asiel tot de woede van de islamitische studenten. De Amerikaanse ambassade in Teheran werd bestormd en het personeel werd er gegijzeld. Dat incident luidde de Amerikaanse sancties in.

De Verenigde Staten bevroren 12 miljard aan financiële activa van Iran. Er kwam ook een embargo op de verkoop van wapens aan het land, evenals een verbod op het verstrekken van financiële kredieten.

In 1980, een jaar na de revolutie, werd Iran aangevallen door Saddam Hoessein…

De VS en hun reactionaire bondgenoten in het Midden-Oosten, vooral Saoedi-Arabië, hadden Irak immers onder druk gezet om Iran aan te vallen. Zij vreesden dat de nationalistische revolutie andere landen in de regio zou inspireren. Later zou Saddam toegeven dat hij een strategische fout had gemaakt door zich te mengen in dit conflict dat 8 jaar zou aanslepen. Het opzet van Washington was beide vijanden te verzwakken. Buitenlandminister Henry Kissinger zei: “Laat ze elkaar maar afmaken”.

Amerikaans buitenlandminister Henry Kissinger zei: “Laat ze elkaar maar afmaken”

In 1995 stelden de Verenigde Staten een olie-embargo in tegen Iran en vervolgens een economisch embargo, waarbij alle handel met Iran werd verboden.

In 2004 maakte de Amerikaanse regering een einde aan de wetenschappelijke samenwerking met Iraanse onderzoekers.

In 2006 verscherpten de VS de beperkingen op financiële diensten van Amerikaanse banken aan Iran.

In 2012 verbood de Europese Unie de invoer van door Iran geproduceerde olie en gas en de uitvoer van mijnbouwmaterialen, edele metalen en scheepsuitrusting naar Iran. Het bevroor ook alle Iraanse financiële activa. Daarnaast verbood de EU ook alle luchtvracht uit Iran en de handel in reserveonderdelen en onderhoudsdiensten voor Iraanse vliegtuigen.

In 2019 voerde de Amerikaanse regering nieuwe sancties in die onder meer gericht waren (en zijn) tegen de recentste inkomsten van de Centrale Bank van Iran, maar ook tegen het Nationaal Ontwikkelingsfonds.

In maart 2020, in de context van de pandemie van het coronavirus, smeekte Iran de Verenigde Staten om de sancties te versoepelen zodat het land zich beter tegen de epidemie kon verdedigen. De VS weigerden resoluut.[iii]

Complexe situatie

Sinds enkele jaren maakt Iran een diepe economische en milieucrisis door: er heerst armoede, werkonzekerheid, inflatie en er is de moeilijke situatie door het grote aantal Afghaanse vluchtelingen. Het aantal stakingen en protesten neemt er toe.

De milieusituatie is allicht het ergste probleem. Iran heeft te kampen met toenemende droogte. Rivieren verpieteren, het waterpeil daalt schrikwekkend. Grote regio’s kampen met watertekort. De stad Ahvaz viel in de zomer van 2021 helemaal zonder water. Er braken dan ook anti-regeringsrellen uit. Bovenop de milieucrisis ent zich dan nog eens een sociaaleconomische noodsituatie.

De moeilijke toestand in Iran houdt verband met een inefficiënt economisch systeem, maar nog meer met de Amerikaanse sancties

De moeilijke toestand in Iran houdt verband met een inefficiënt economisch systeem, maar nog meer met de Amerikaanse sancties en de unilaterale maatregelen tegen het land. Het zijn stuk voor stuk schendingen van het internationaal recht en van de mensenrechten.

Sedert 16 september lokt de dood van de jonge Iraanse vrouw Masha Amini demonstraties uit in de belangrijkste Iraanse steden. Amani kwam in onduidelijke omstandigheden om het leven nadat zij door de zedenpolitie was gearresteerd wegens het ‘ongepast’ dragen van de sluier. De aanhoudende betogingen richten zich tegen het dragen van de opgelegde sluier voor vrouwen en, meer in het algemeen, tegen de regering.

Hypocrisie

In de Westerse pers leidden deze demonstraties tot een steuncampagne voor de Iraanse vrouwen. Kapsels, tranen en emoties haalden de krantenkoppen.

Wij herinneren ons de hypocrisie van de campagne “Voor Afghaanse vrouwen” (tranen en emoties) in 2001. Die campagne resulteerde in een 20-jarige bezetting van het land en tot de beschamende afdruip van de VS in 2021. Die tranen en emoties krijgen we zelden te zien voor bijvoorbeeld Palestijnse of Jemenitische vrouwen.

Na verschillende “humanitaire” oorlogen die systematisch hebben geleid tot de afbraak van allerhande staten, infrastructuren en die diepe ellende  veroorzaakten; na tientallen jaren van sancties tegen Iran, zijn het vooral de NAVO-lidstaten en de Verenigde Staten in het bijzonder die, als puntje bij paaltje komt, geen traan laten om Iraanse vrouwen.

Als puntje bij paaltje komt, laten de NAVO-lidstaten en de Verenigde Staten geen traan om Iraanse vrouwen

De Westerse sancties beogen de ondergang van de Islamitische Republiek en de verzwakking van het land. Zij eisen uiteindelijk een fundamentele aanpassing van de Iraanse politiek. Iran produceert immers een groot deel van de door China verbruikte olie. Iedereen weet dat China de grote economische uitdager is van de VS. Als de VS Iran in handen krijgen zou dat Washington in staat stellen de ontwikkeling van hun belangrijkste economische concurrent te beteugelen. Maar het gaat niet alleen om China. Iran bouwt ook betrekkingen op met (andere) opkomende BRICS-landen als India, Brazilië en Rusland. Die landen kunnen eveneens een blok vormen tegen de VS-hegemonie. Iran steunt ook Hezbollah, Hamas en Syrië, organisaties en landen die zich verzetten tegen Israël, de Amerikaanse gendarme van het Midden-Oosten.

De Iraanse regering en haar grote oliereserves spelen een belangrijke rol in de overgang van een unipolaire wereld die gedomineerd wordt door het Westen naar een multipolaire wereld waarin ook de landen van het Zuiden een stem hebben.[iv]

In deze context is de commotie rond de Iraanse vrouwenzaak een godsgeschenk voor de Verenigde Staten en hun bondgenoten. In hun neokolonies geven de Westerse mogendheden weinig om democratie, mensenrechten en de zaak van de vrouw. Zij zijn vooral geïnteresseerd in landen die op één lijn zitten en hun grenzen openzetten voor multinationals.

Laat Iraanse mannen en vrouwen hun eigen geschiedenis schrijven, die van hen afnemen is abject.

 

Dit artikel verscheen op Investig’action. Vertaling: Jan Reyniers

Notes

[i] Babak Ganji, Politics of Confrontation: The Foreign Policy of the USA and Revolutionary Iran, I.B.Tauris, 28 april 2006, 328 p. (ISBN 978-0-85771-575-3, online te lezen [archief])

[ii] Yvonnick Denoël in Secret Wars in the Middle East (red. Nouveau Monde, 2019).

[iii] China verleende wél humanitaire hulp aan Iran.

[iv] La stratégie du chaos – Entretiens avec Mohammed Hassan door Gregoire Lalieu, Editions Investig’Action.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!