Laten we er geen doekjes om winden. Wat zondag in Brazilië gebeurde, is zowat het ergste wat ons op dit moment als mensheid kon overkomen. Eén van de zes landen met meer dan 200 miljoen inwoners viel in handen van een onbeschaamde fascist.

Dit is niet zomaar een zoveelste dominosteentje dat valt. Bolsonaro kan je ook niet zomaar vergelijken met Trump, Salvini, Duterte of Orban. Hij is al die extreemrechtse potentaten samen, maar dan veel erger. Bolsonaro kan dingen doen waar Salvini en co slechts van durven dromen. Hij heeft namelijk de hele 1 procent superrijken en het ganse leger pal achter zich. Daarnaast kan hij ook nog eens rekenen op gewillige, corrupte media en moorddadige privémilities die nu al actief zijn in 15 staten.

Als Bolsonaro dreigt dat hij alle ‘rode’ tegenstanders wil opsluiten of het land uitdrijven, dan mag iedereen die zich in die omschrijving herkent heel bang zijn. Zeker als je weet dat hij de vorige militaire junta in Brazilië verweet dat ze te zwak waren en dat ze 30.000 mensen te weinig vermoord hebben.

Dit is dus een catastrofe voor de Brazilianen. Maar het dreigt ook de hele wereld verder te ontwrichten. Analist Oscar Guardiola-Rivera wees er al op dat Venezuela nu geprangd ligt tussen twee landen met extreemrechtse leiders. Trump die eerder al aanstuurde op een militaire interventie in Venezuela, kan nu mogelijk hetzelfde resultaat krijgen zonder één Amerikaanse soldaat te sturen. Brazilië en Colombia zullen blij zijn om die taak op zich te nemen, aldus Oscar Guardiola-Rivera. Het oorlogsgevaar werd dus opnieuw groter.

De overwinning van Bolsonaro is bovendien ook een ramp voor alle leven op aarde. Hij vindt de bescherming van het regenwoud maar niks en wil bedrijven vrije toegang verlenen tot de groene long van de planeet. Het leidde al tot euforische berichten op de grootste Canadese nieuwszender: “Critics have lambasted the former paratrooper for his homophobic, racist and misogynist statements, but his government could open new investment opportunities”, zo klonk het in een tweet.

En toen kwam de VRT

Daar staan we dus. En nu moeten we het hebben over de nieuwsdienst van de VRT. Op deze cruciale dag voor het voortbestaan van de mensheid presteerde De Zevende Dag het om één expert op te voeren: toerist en ex-bokser Freddy De Kerpel. Er werd live overgeschakeld naar het terras van het hotel aan het strand van Rio de Janeiro waar hij logeerde.

De Kerpel begon een lofzang op Bolsonaro. Hij kon zich helemaal vinden in zijn plannen om de mensenrechten af te schaffen. “Voor misdadigers zijn er geen rechten nodig, die maken we gewoon af. De mensen horen dat graag. Dat horen ze ook bij ons graag”, zei De Kerpel. “Bolsonaro polariseert niet”, zo wimpelde hij de vergelijking met Trump weg. “Volgens mijn straatkennis is racisme in Brazilië onbestaande”, voegde hij er aan toe. Journaliste Annelies Beck stelde geen enkele kritische vraag, maar liet hem netjes uitpraten, zoals je dat nu eenmaal doet als je een expert voor de microfoon haalt.

We hebben deze zin misschien vroeger al te voorbarig gebruikt, maar DIT is werkelijk een absoluut dieptepunt in de verslaggeving van de openbare omroep. Extreemrechtse cafépraat opvoeren als expertise en dan weer overschakelen naar de studio waar de rest van de uitzending rustig voort kabbelde.

Het is niet moeilijk om je voor te stellen hoe dit item tot stand kwam. Het is zondag, zullen ze gedacht hebben. Laten we het niet te moeilijk maken. Zo’n herkenbare BV doet het altijd goed. Kijk naar het succes van Gert Late Night. Dat waren de overwegingen die primeerden. Niet de journalistieke verantwoordelijkheid, niet de maatschappelijke rol die media hebben, niet de sense of urgency. Hoe kan je zo lichtzinnig omgaan met de taak en de middelen die je van de overheid (van ons dus) kreeg?

Zeven jaar geleden was Bolsonaro een vaste gast in het politieke satireprogramma CQC. Het publiek smulde van zijn uitzinnige meningen. Een toenmalige presentatrice, Monica Iozzi, zei dat ze hem zo vaak uitnodigden “zodat de mensen kunnen zien hoe laag zijn niveau is”. Het lachen is haar ondertussen vergaan. Zij heeft ondertussen spijt dat ze hem ooit een platform bood.

Spijt of inkeer is een emotie die we bij de VRT nog niet zagen opduiken. Na de blunder van afgelopen zondag zou dat nochtans het allerminste zijn.