Onderhuidse racisten: gladde killers

Vijf jaar geleden bezocht mijn tante ons in België en na één maand keerde ze netjes terug naar Iran. Maar deze keer, hoewel ze dezelfde procedure doorliep, mocht ze haar nichten en haar zus niet bezoeken.

De redenen die aangehaald werden voor het weigeren van haar toeristenvisum zijn ronduit belachelijk, paternalistisch, discriminerend en zelfs kolonialistisch. Ze komen erop neer dat de Dienst Vreemdelingenzaken niet alleen mijn tante verdenkt van het misleiden van de Belgische autoriteiten, maar ook de gastdames samen (mijn moeder, mijn zus en mij) financieel niet geloofwaardig en capabel vindt om bezoek te ontvangen.

Zoals we ons schaamden om in een repressief moederland te leven, zo is het voor ons nu ronduit gênant om in dit ongastvrij land te leven. Hier of daar, het maakt niet uit. Het plafond van mensenrechten is aan beide kanten te laag. Met dat verschil dat België pretendeert democratisch te zijn, maar in werkelijkheid verschillende maten en gewichten hanteert voor zijn onderdanen.

Belgen zoals ik worden als tweederangsburgers behandeld, terwijl we dezelfde plichten hebben.

Onvoldoende inkomen en vestigingsgevaar

Na het voorleggen van bewijzen van ons inkomen, kregen we te horen dat mijn moeder onvoldoende verdient om haar zus te zien. De financiële borgstelling van mijn zus en mij werd eveneens in twijfel getrokken. Nochtans werden de bewijzen die mijn zus en ik voor de financiële borgstelling voorlegden, verleend door de Belgische overheid. Ze betroffen het aanslagbiljet van mijn zus, ambtenaar bij de CLB, en mijn loonbrieven bij het ministerie van Onderwijs. Kafka!

Bovendien bleek het heen-en-terugticket van mijn tante onvoldoende bewijs voor de Belgische autoriteiten, want ze beweerden dat mijn tante niet in staat zou zijn om haar reis naar België te bekostigen.

Een andere reden waarom het toeristenvisum van mijn tante naar België geweigerd werd was “vestigingsgevaar”. Op welke manier kan mijn tante bewijzen dat zij na het verstrijken van het toeristenvisum het land zal verlaten?

Een toeristenvisum houdt altijd een vestigingsgevaar in. Door dat als criterium te gebruiken ondermijnt men de basisprincipes van een toeristenvisum. Toch hebben onze politici niet het lef om zwart op wit te zeggen dat ik minder rechten heb om mijn familie onvoorwaardelijk te zien dan een Belg met een Brits familielid. Wat verklaart dit soort discriminerende maatregelen anders dan onderhuids racisme?

Onzin en paternalisme aan beide kanten

Onlangs proclameerde Barbara Pas van het Vlaams Belang in het programma De Zevende Dag: “Ik betwijfel of een moslim ooit voldoende geïntegreerd kan zijn". Een bedenkelijke uitspraak voor een als “moslim geboren” iemand als ik. Welke andere beloning dan belediging en minachting hebben wij, “geïntegreerde” Vlamingen, gekregen, opdat anderen gemotiveerd zouden worden om hetzelfde te doen in dit asociaal en xenofoob Vlaanderen?

Vijf jaar geleden, toen ik voor het eerst een reisvisum naar Iran vroeg, kreeg ik van de Iraanse autoriteiten te horen dat ik op de eerste plaats een Iraniër ben en pas op tweede plaats een Belg. Het was ook in de Iraanse ambassade dat ik op mijn tweeëndertigste ontdekte dat ik een moslim was, want mijn vader is een moslim. Zo werd het me verteld.

Om op bezoek te kunnen gaan in Iran moest ik een verklaring tekenen dat ik Iraanse ben. Als een vrijzinnige Belg had ik geen kans om naar mijn geboorteland te reizen. Mijn Belgisch paspoort was blijkbaar een Iraans toeristenvisum niet waard.

Terwijl niet-gemoderniseerde racisten menen dat wij ons niet kunnen integreren, kunnen de autoriteiten van de landen van herkomst zich niet neerleggen bij de keuzes van hun ex-burgers. Dwang, onzin en paternalisme van beide kanten.

Liever botte bijl dan lijdzaam sterven

Na 24 jaar integratie, apprecieer ik steeds meer de directe taal van actieve racisten zoals mevrouw Pas van Vlaams Belang, Geert Wilders en autoritaire regimes zoals dat van Iran.

Wie een duidelijke taal spreekt, geeft je tenminste de kans om je daartegen te verzetten, om het daarmee oneens te zijn. Deze duidelijke taal bakent de strijd af, waardoor elke partij weet waar men staat en hoe men zich ten opzichte van elkaar moet positioneren om een ideologische strijd te voeren.

Waar heb ik nu een hekel aan? Ik heb een hekel aan het paraplubeleid van de meerderheid die decennialang de schijn wekt dat wij, “geïntegreerde” Vlamingen, op een gelijkwaardige behandeling kunnen rekenen, terwijl dat in de praktijk een grote leugen is. Ik heb vooral een hekel aan het gemoderniseerde racisme, het onderhuidse racisme dat aan de basis ligt van ongelijke behandeling en ontelbare beledigingen aan ons adres.

Gladde killers

Onderhuidse racisten zijn mensen die, zoals de oude Perzen het zeiden, met een dot watten je keel oversnijden. Het voelt misschien niet aan alsof ze je keel oversnijden, maar het eindresultaat is hetzelfde als met het botte mes van extremisten onthoofd te worden. Bovendien onderwerpen deze onzichtbare gladde killers - de geniepige racisten - hun slachtoffer aan een frustrerende en lijdzame weg.

Gladde killers zijn de werkgevers die migranten en Vlamingen met een migratieachtergrond geen werk geven. Of hen, indien ze dat wel doen, uitbuiten en hun geen groeikansen geven. Gladde killers zijn werknemers die collega’s met een migratieachtergrond buitenpesten om hun job te bemachtigen; academici die onderzoekers uit niet-EU-landen gratis onderzoek laten doen op eigen kosten zonder enige academisch perspectief en hen minachten; politici die migranten wantrouwen om hun misbruik van regels; zij die de hedendaagse dominante cultuur van problematische vooroordelen en discriminatie op arbeids- en huurmarkt, ongelijke onderwijskansen organiseren en mogelijk maken en al diegenen die een diepe integratie van Vlamingen met een migratieachtergrond om allerlei redenen dwarsbomen.

Het onderhuids racisme woekert vandaag de dag in de instellingen die een discriminerend beleid handhaven. Zij die menen dat een Belg met een Brits familielid meer rechten heeft om onvoorwaardelijk zijn/haar familielid te zien dan ik die een Iraans familielid in dit land wil ontvangen. Zij die mijn tante een simpel toeristenvisum weigeren omdat ze niet kan bewijzen dat ze na het verloop van haar visum naar Iran zal terugkeren. Hoe kan ze dat in godsnaam bewijzen, kan iemand ons dat zeggen?

Rechtse agenda uitgevoerd door regeringspartijen

Terecht stelt Jan Blommaert in zijn boek Links van de kerk. De linkerzijde en de multiculturele samenleving dat het echt onbespreekbare punt in het  migrantendebat de rol is die de autochtone meerderheid speelt bij het organiseren en handhaven van onderhuids racisme.

In zijn boek analyseert Blommaert haarfijn hoe de politieke elite meesterlijk gebruikmaakt van rechtse standpunten van Wilders en Dewinter, terwijl er geen politieke elite bestaat die gebruikmaakt van linkse standpunten. Wie niet blind is voor de nefaste evolutie in het migrantendebat in de laatste dertig jaar zal het ermee eens zijn dat links in het migrantendebat snel naar rechts opschoof, terwijl rechts naar extreem-rechts doorschoot.

Het migrantendebat werd niet alleen gedomineerd door extreemrechts, maar hun rechtse programma werd netjes uitgevoerd door de besturende partijen die solidariteit zwoeren in de vorm van een ‘cordon sanitair’ tegen extreemrechts. En de media spelen in dit verhaal netjes hun rol.

Toegeven is geen optie

Na tien jaar actievoeren krijg ik nu eindelijk mijn gelijk: alle dames, Vlaams of Waals, al dan niet met een migratieachtergrond, en ook mannen mogen vanaf de komende Gentse Feesten gratis naar de wc. Laat ons toch niet vergeten dat die arme mannen niet alles kwijt kunnen op een vaak vies urinoir, nietwaar? Op de toiletpot zijn we allen kwetsbaar, naakt en gelijk. Laat ons dit principe aangrijpen om de actieve en onderhuidse racisten een spiegel voor te houden.

Zal ik het hierbij laten? Natuurlijk niet. De ene gewonnen strijd maakt plaats voor een nieuwe strijd tegen een oud zeer.

******

Van Baharak Bashar verscheen bij EPO Djenghis, democratie en vrouwen. Een Iraanse van Gent naar Caïro.