Het non-refoulement principe vereist van staten dat niemand wordt teruggestuurd wanneer er een reëel risico is dat die persoon aan ernstige mensenrechtenschendingen zal worden onderworpen (substantieel element) én dat staten de nodige voorzieningen treffen om die verplichting na te komen (procedureel element). Amnesty International stelt vast dat de procedurele verplichtingen niet werden nagekomen en dat het waarschijnlijk is dat ook de substantiële verplichtingen werden geschonden.
“Premier Michel noemde het folterverbod in het parlement ‘heilig’, maar dat blijkt in het geval van het terugsturen van Soedanezen eerder lippendienst,” zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “In de praktijk stellen wij vast dat er weinig inspanningen geleverd zijn om de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen. De regio van herkomst werd bijvoorbeeld niet eens nagegaan. Gezien de vele conflicten in Soedan nochtans cruciaal om een risico-inschatting op foltering en mishandeling te kunnen maken.”
Amnesty International laakt ook de manier waarop is samengewerkt met de Soedanese overheid door middel van een ‘identificatiemissie’. “Op zich is zo’n identificatiemissie niet uitgesloten, maar dan met voldoende garanties. Dat bleek niet het geval, wel integendeel,” zegt Wies De Graeve. “We hebben vastgesteld dat de Soedanese overheidsmedewerkers in contact werden gebracht met opgepakte Soedanezen nog voor er enige inschatting van hun nood aan bescherming was. De Belgische overheid heeft dus zonder meer gevoelige informatie gedeeld met de autoriteiten waarvoor die mensen mogelijk op de vlucht waren. Zo kon België die mensen en hun familie nog meer in gevaar brengen.” Bovendien had de Belgische overheid onvoldoende controle op die contacten omdat er geen tolk bij was en het gesprek niet werd geregistreerd. Dat ook Soedanezen die eerder een asielaanvraag hadden ingediend in andere EU-landen aan de identificatiemissie onderworpen werden met het oog op terugkeer, toont eens te meer aan hoezeer België de procedures in deze niet heeft gevolgd.
Amnesty International dringt er op aan dat het lopende onderzoek van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen naar de gang van zaken, wordt aangegrepen om het terugkeerbeleid van België in lijn te brengen met zijn internationale verplichtingen en het principe van non-refoulement te allen tijde te respecteren. Amnesty International stelt dat terugkeer naar Soedan opgeschort dient te blijven tot die procedures in lijn worden gebracht met de internationale en Europese verplichtingen van België.
Meer info: https://www.amnesty-international.be/
