In de nacht van donderdag 13 op vrijdag 14 april werd gynaecoloog Gildo Byamungu Magaju in zijn woning neergeschoten door drie gewapende mannen. Byamungu is directeur van het algemeen hospitaal van Kasonga, dat samenwerkt met het hospitaal van Panzi. Het hospitaal van Panzi staat onder leiding van dokter Denis Mukwege, de arts die van de medische opvang van verkrachte vrouwen zijn levenswerk heeft gemaakt.

Byamungu werd met zware verwondingen overgebracht naar het algemeen hospitaal van Uvira, waar men adviseerde hem naar een gespecialiseerde kliniek in de Burundese hoofdstad Bujumbura over te brengen. Aan de grens werd zijn konvooi niet doorgelaten, bij terugkeer in Uvira bleek Byamungu overleden.

Dokter Byamungu, die zijn opleiding tot gynaecoloog kreeg aan de Franse Université d’Orléans, deed hetzelfde werk als Mukwege. Hij werd al maanden met de dood bedreigd omdat hij door zijn werk voor verkrachte vrouwen de problematiek van verkrachting in Congo op de agenda bleef zetten.

Het regime weigert te erkennen dat het hier om een systemisch probleem gaat, een onderdeel van de onderdrukking van de bevolking. Bovendien gaan dokters als Mukwege en Byamungu in tegen de machocultuur die verkrachte vrouwen demoniseert en marginaliseert in de eigen gemeenschappen. Dokter Mukwege heeft reeds meermaals in het buitenland harde kritiek geuit op het regime in Congo.

Over de inzet van dr. Mukwege werd de bekroonde documentaire L’homme qui répare les femmes (‘de man die de vrouwen herstelt’) gedraaid. Mukwege en zijn collega’s hebben in de loop der jaren naar schatting reeds meer dan 30.000 vrouwen en kinderen na verkrachtingen geopereerd en in de mate van het mogelijke hun waardigheid teruggegeven.

Mukwege zelf werd ook meermaals internationaal gelauwerd voor zijn inzet. Zelf wordt hij al jaren permanent omringd door een team van VN-soldaten voor zijn persoonlijke bescherming. Zijn vrouw en kinderen leven op een anonieme plaats in België of Frankrijk.

In de dagen voor de moord op Byamungu had Mukwege nog een vergadering met hem in het hospitaal van Panzi om het gebrek aan bewaking te bespreken. Ook het hospitaal van Kasonga, waar Byamungu zijn praktijk had (en directeur was), werd al meermaals aangevallen door gewapende bendes.

De Orde van Geneesheren van de provincie Zuid-Kivu heeft opgeroepen tot een algemene staking als protest tegen de lakse houding van de veiligheidsdiensten, politie en leger, in deze zaak. Zij eist bovendien een neutraal onderzoek onder internationale supervisie, omwille van de waarschijnlijke betrokkenheid van de eigen overheidsdiensten in deze en andere aanslagen.