In Roemenië hebben honderdduizenden burgers geprotesteerd tegen de plannen van de regering om een algemene amnestiewet goed te keuren om beschuldigden vrije te stellen van vervolging en het vervolgen van corruptie te bemoeilijken, door bepaalde daden niet langer als misdrijf te catalogeren.
Ongrondwettelijk initiatief
Op 31 januari 2017 heeft de regering het decreet reeds goedgekeurd,. Meerdere parlementsleden zouden door dit wetsvoorstel zelf verlost raken van vervolging voor corruptie. Alle omkoperijen van minder dan 200,000 lei (€44,000) zouden niet langer vervolgbaar zijn.
De regering poogt zijn decreet te verbloemen door ook amnestie te voorzien voor de gevangenisstraffen van zwangere vrouwen, 60-plussers en jonge ouders met kleine kinderen. Als uitleg geeft ze humanitaire overwegingen door de overbevolking in de gevangenissen.
President Klaus Iohannis heeft geen rechtsreeks gezag over de regering, maar heeft aangekondigd dat hij de grondwettelijkheid van het wetsvoorstel gaat aanvechten bij het Grondwettelijk Hof. De huidige regering van Roemenië is sinds 10 november 2015 aan de macht en bestaat volledig uit niet-verkozen technocraten, na het ontslag van de vorige regering.
Colectiv
De vorige regering was tot gedwongen tot ontslag na zware protesten eveneens tegen corruptie. Bij een uitslaande brand in de nachtclub Colectiv kwamen op 30 oktober 2015, 64 mensen om het leven. De nachtclub bleek in overtreding met alle voorschriften voor brandveiligheid. Controle werd nooit uitgevoerd dankzij politieke connecties en smeergeld. De ramp werd een symbool van het verrotte politieke systeem in het land.
De huidige technocratenregering blijkt echter niet van plan de corruptie ernstig aan te pakken en doet met het recente wetsvoorstel het omgekeerde. Op de avond van 31 januari 2017 verzamelden zich tot 150.000 betogers in de hoofdstad Boekarest voor het gebouw waar de eerste minister en een aantal ministers hun kabinet hebben.
Over heel Roemenië werden in meer dan 555 steden en gemeenten optochten gehouden die in totaal eveneens ongeveer 150.000 Roemenen op de been brachten. Op 1 februari 2017 kwamen opnieuw 250.000 betogers de straat op in Roemenië in wat wordt aanzien als de grootste protesten in het land sinds de Tweede Wereldoorlog.
Europese Commissie zwijgt
Terwijl de Roemeense protesten voortwoeden heeft de Europese Commissie beslist haar jaarlijkse corruptierapport niet te publiceren. In dat rapport worden namen en zaken genoemd. Corruptiewaakhond Transparency International kon een kopie bekomen van de brief die Frans Timmermans, vice-voorzitter van de Europese Commissie, waarin hij aankondigt niet van plan te zijn het rapport openbaar te maken. Hij breekt daarmee met de traditie om het EU Anti-Corruption Report sinds 2014 jaarlijks te publiceren.
Voor Carl Dolan, directeur van Transparancy International EU, is de boodschap duidelijk: “Corruptie bestrijden is niet langer een politieke prioriteit. De kloof tussen de retoriek van voorzitter Juncker en ondervoorzitter Timmermans en de realiteit is verbijsterend. Het toenemend populisme en de verzwakking van de rechtsstaat in heel Europa vereist net nu concrete actie om corruptie te bestrijden”, aldus nog Dolan.
Bron: Commission quietly shelves anti-corruption commitments while 100,000s protest corruption in Romania
