Yanis Varoufakis: “Basisinkomen maakt echte vrijheid mogelijk”

Yanis Varoufakis: “Basisinkomen maakt echte vrijheid mogelijk”

Op 5 juni 2016 kunnen de Zwitsers zich uitspreken over de vraag of ze een basisinkomen willen of niet. Yanis Varoufakis roept in de marge van een in Zwitserland georganiseerde conferentie over de toekomst van werk op om voor het basisinkomen te stemmen. Volgens hem is het basisinkomen de hedendaagse manier om echte vrijheid te realiseren.

maandag 25 april 2016 15:42
Spread the love

Varoufakis: “De technologische evolutie die nu plaatsgrijpt, is bedreigend omdat ze ons confronteert met een uniek fenomeen. In de loop van de geschiedenis leidden technologische innovaties tot steeds tot meer jobs. Iedere innovatie vernietigde jobs, maar er werden steeds meer nieuwe jobs gecreëerd dan er verloren gingen. Dat is het fameuze Schumpeteriaanse proces: economische innovatie leverde net iets meer winnaars dan verliezers op.”

“Nu maken we echter één van de belangrijkste breukmomenten mee sinds de achttiende eeuw. Het is heel waarschijnlijk dat de evolutie waar we nu voor staan, veel meer jobs zal vernietigen dan creëren.”

“We riskeren in een wereld terecht te komen waarin de concentratie van eigendom en van de productiemiddelen leidt tot een stagnerend kapitalisme met enorme ongelijkheden. Een kapitalisme waarin een steeds kleiner aantal mensen een steeds hoger inkomen heeft en waarin steeds hogere geëlektrificeerde hekken zullen opgetrokken worden. Aan de andere kant van die hekken zal een groeiende groep mensen in onzekerheid en sociale ellende leven.”

“Laat mij het uitleggen in science-fiction termen. Er zijn twee mogelijkheden. Ofwel gaan we naar een Star Trek toekomst. Een toekomst waarin we allemaal gelijk zijn. Een samenleving waarin iedereen kan profiteren van de technologische innovatie en waarin we bevrijd zijn van werk omdat de machines het zware werk van ons overnemen. In dit soort samenleving staat de technologie ten dienste van de mens. Ondertussen kunnen we het universum exploreren en filosofische discussies houden over de zin van het leven. Dat is het mooie toekomstscenario.”

“In plaats van Star Trek kan het daarentegen ook The Matrix worden. Een samenleving waarin de artefacten die we creëren ons tot slaaf maken en waarin wij terechtkomen in een illusoire vrijheid. Of we zullen terechtkomen in een Star Trek-scenario of een Matrix-scenario hangt af van welke politieke keuzes we maken.”

“Het alternatief op The Matrix is een post-kapitalisme, maar evenzeer een post-sociale democratie. De sociale democratie was gebaseerd op het idee dat werkende mensen zichzelf verzekerden door middel van belastingen en sociale bijdragen. Maar als het totale volume aan betaald werk drastisch daalt, dan moet de democratie een nieuw model genereren. Een model waarin het eigendom van de productiemiddelen opnieuw herverdeeld wordt, of waar op zijn minst de inkomsten uit de productiemiddelen opnieuw herverdeeld worden. Die herverdeling moet van dergelijke aard zijn dat ze vrijheid van alle burgers garandeert.”

“Echte vrijheid betekent dat je ‘nee’ kan zeggen en toch kan verdergaan met je leven zoals voordien. Pas dan is er echt sprake van vrije keuze. Maar dit soort vrijheid veronderstelt een basisinkomen. Dat is één van de condities die vrijheid mogelijk maken. Ieder kind dat geboren wordt, zou moeten beschikken over een soort trustfonds, of een startkapitaal dat in staat stelt om in vrijheid en waardigheid te leven.”

“Het is moeilijk om aan een land in crisis, zoals Griekenland, te vragen om te experimenteren met een basisinkomen. De Griekse staat kan op dit moment zelfs kankerbehandelingen niet meer financieren. Een rijk land als Zwitserland daarentegen, heeft de fantastische kans om te experimenteren met een basisinkomen. Vandaar: stem ‘ja’!”

 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!