IMF speelt bad cop tegenover Griekenland en negeert daarbij eigen studies

Het IMF stelt zich hard op in de onderhandelingen met Griekenland en eist meer besparingen bij onder meer de pensioenen. Nochtans wijzen studies van datzelfde IMF keer op keer uit dat dergelijke inleveringen de groei alleen maar fnuiken. Hoe kan dat?

donderdag 25 juni 2015 15:47
Spread the love

Woensdag was het de
beurt aan het IMF om bad cop te spelen in de onderhandelingen met
Griekenland. Die harde opstelling leidde tot een wanhopige tweet van
de Griekse premier Tsipras waarin hij zich afvroeg of er wel
interesse was in een akkoord bij de schuldeisers.

De Griekse
onderhandelaars kregen een nieuw document onder de neus
geschoven. Als bij een schoolexamen was het ultieme voorstel van de
Griekse regering met rode inkt bewerkt. De Grieken zouden de
belastingen te veel willen verhogen in plaats van te snoeien in de
sociale zekerheid. En de pensioenhervorming ging niet ver genoeg.

De voorstellen van
het IMF lijken vreemd. Ze gaan volledig in tegen de conclusie van
een studie die vorige week verscheen en die geschreven werd door de
economen van deze internationale instelling. Als je de middenklasse
en de armsten armer maakt, wordt de economische groei geschaad. De
btw op voeding verhogen en de pensioenen nog eens verlagen, zouden
nochtans net dat effect hebben.

Spagaat

“Die paper van
vorige week is maar één van de vele studies van het IMF die het
besparingsbeleid in vraag stellen”, zegt onderzoeker Sacha Dierckx,
actief bij de progressieve denktank Poliargus. “Eerder al moesten
de economen van het IMF toegeven dat besparingen slechter zijn voor
de economie dan gedacht. Daarna verscheen een studie die
aantoonde dat besparingen de ongelijkheid doen toenemen en een studie
die stelde dat ongelijkheid slecht is voor de economie. Volgens nog een
andere IMF-studie zou de flexibilisering van de arbeidsmarkt geen
significante gevolgen hebben op de groei.”

Als je alle recente
studies bij elkaar neemt, kan je alleen maar besluiten dat wat het
IMF nu voorstelt op zijn zachtst gezegd geen positieve invloed zal
hebben op de Griekse groei. “De instellingen eisen nu van
Griekenland dat er meer gesnoeid wordt in plaats van de belastingen
te verhogen, maar volgens een studie van het IMF vergroot dat net de
ongelijkheid”, zegt Sacha Dierckx.

Hoe kan het IMF
leven met die spagaat? Sacha Dierckx: “Er is een verschil tussen
het onderzoek en de praktijk. De economen op het terrein hebben niet
noodzakelijk dezelfde visie als de economen op de studiedienst. Op
die studies staat ook telkens heel duidelijk vermeld dat zij niet het
officiële standpunt van het IMF weerspiegelen.”

Eenheidsdenken

Het IMF blijft
natuurlijk ook een politieke instelling. De verdeling van de stemmen
binnen het IMF wordt bepaald door het economisch gewicht van de
lidstaten. Met andere woorden: hoe rijker het land, hoe luider de
stem. “Het IMF is erop gebrand om geen legitimiteit te verliezen
bij de lidstaten en vooral die landen die het meest wegen. Dat zijn
ondanks de opkomende machten nog altijd de VS en de EU. Dat de huidige directeur van het IMF, Christine Lagarde, een voormalige minister onder president Sarkozy is, speelt ongetwijfeld ook mee”, zegt Sacha
Dierckx.

Die opkomende staten
roeren zich wel. “De Braziliaanse directeur binnen het IMF heeft er
al publiekelijk op gewezen dat het geld vooral naar de banken vloeide
en niet naar de Griekse economie. Maar krachtsverhoudingen verander je
niet in één-twee-drie. Ook de overgang van het keynesianisme naar het
neoliberalisme gebeurde niet met een big bang”, zegt Dierckx.

Volgens Dierckx
speelt er nog iets anders mee. “Bij IJsland stelde het IMF zich
veel pragmatischer op. Dat kan liggen aan de economen die dat dossier
behandelden, maar wellicht speelt mee dat het IMF in Griekenland
te maken heeft met een linkse regering. Ook de Europese leiders
hebben geen ervaring met een regering die het eenheidsdenken in vraag
stelt. Ik kan mij voorstellen dat dat ook bij het IMF speelt.
Griekenland mag geen voorbeeldrol spelen die andere staten op de
verkeerde gedachten kan brengen.”

Kiespubliek

Toch zit er ook ruis
op de lijn tussen het IMF en de instellingen van de Europese Unie.
“Het IMF wil een schuldherschikking. Voor een Duits politicus is
dat iets minder makkelijk te verkopen aan het kiespubliek. In Europa
leeft ook het idee dat schuldenaars zwaar gestraft moeten worden. Bij
het IMF zal dat minder meespelen”, zegt Dierckx.

Wat er ook uit de
bus komt, volgens de studies van het IMF zal dat weinig veranderen
aan de economische toestand in Griekenland. “Die 25 procent van het
bbp die Griekenland krijg je sowieso niet makkelijk terug. Maar wat
nu op tafel ligt, is economisch gezien zeker een slecht akkoord”,
zegt Dierckx.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!