Maandag zonk
een boot met honderden vluchtelingen voor de Italiaanse kust. Door
het tussenkomen van de Italiaanse kustwacht konden 144 vluchtelingen
gered worden. Maar volgens de vluchtelingen zelf zijn er nog
honderden mensen vermist.

Als dat klopt, dan
gaat het om een ramp die qua omvang vergelijkbaar is met de ramp voor
de kust van Lampedusa in 2013. Toen werden ook een 150-tal
vluchtelingen gered door de Italiaanse kustwacht nadat hun boot
gezonken was. Maar honderden anderen haalden niet. Een exact cijfer
van het aantal doden kon nooit gereconstrueerd worden, maar alles
wijst erop dat meer dan 360 mensen verdronken voor de kust van
Lampedusa in oktober 2013.

Het gevaar Europa

Rampen als
die van maandag zijn slechts het topje van de ijsberg. Het zijn de
meest gemediatiseerde en daardoor zichtbare manifestaties van een
tragiek die zich dag in dag uit herhaalt in de zee die tussen Europa
en Afrika in ligt. Volgens cijfers van de Internationale Internationale Organisatie
voor Migratie lieten dit jaar alleen al vijfhonderd vluchtelingen het
leven toen ze de oversteek naar Europa waagden.

Nog volgens de
Internationale Organisatie voor Migratie stierven in 2014 in totaal
meer dan 3000 vluchtelingen die Europa via de Middellandse Zee
probeerden binnen te raken.

Sinds 2000 hebben
meer dan 22.000 vluchtelingen het leven gelaten in een poging Europa
binnen te raken. Het maakt van Europa de meest gevaarlijke bestemming
voor migranten.

Hermetisch

Het meest tragische
aan deze cijfers: deze doden konden grotendeels vermeden worden. De
22.000 doden van de afgelopen vijftien jaar, zijn doden die vielen
door een gebrek aan politieke daadkracht, het gebrek aan moed om een
degelijk en humaan vluchtelingenbeleid uit te tekenen.

Smokkelaars
die mensen tegen astronomisch hoge prijzen in een gammel bootje naar
Europa brengen zijn het product van een beleid dat migratie steeds
verder criminaliseert. Gesloten grenzen zijn de voedingsbodem voor
iedere smokkel. Ook mensensmokkel. Het beste antwoord op de
smokkelaars – die een groot aantal doden op hun geweten hebben –
is dus een ander beleid.

Tot die conclusie komt ook de VN
rapporteur voor de mensenrechten François Crépeau. Volgens hem
blijft Europa te veel focussen op het beschermen van de buitengrenzen.
Door die eenzijdige focus wordt net vrij spel gegeven aan
mensensmokkelaars.

Mensenrechtenorganisatie Amnesty
International maakt dezelfde analyse. In het jaarrapport besluit
Amnesty: “Het aantal
ontheemden zal toenemen zolang overheden hun grenzen hermetisch
afsluiten. De vluchtelingencrisis zal verder uit de hand lopen zolang
de internationale gemeenschap er niet in slaagt om bescherming en
hulp te bieden.”

Electoraal verlies

Die bescherming en hulp zouden onder meer kunnen bestaan in een internationale vorm van samenwerking
tussen landen die veel migranten aantrekken. Crépeau ziet
bijvoorbeeld heil in het idee om de VS, Canada, Australië,
Nieuw-Zeeland en Europa onderling te laten afspreken om één miljoen
migranten binnen te laten. Die migranten kunnen dan verdeeld worden
onder verschillende landen.

Het is een
volstrekt logische oplossing, maar het schoentje knelt bij de
electorale politiek. Weinig verkozen politici durven momenteel te
pleiten voor meer en een beter gereguleerde immigratie uit angst voor electoraal verlies.

Ondertussen
blijft zich één van de grootste humanitaire rampen voltrekken aan
onze grenzen.