Interview -

Saleh Muslim: “Het is een revolutie van het leven”

Op 9 november was Saleh Muslim Mohamed op bezoek in Nederland. Hij is copresident van de Koerdische Democratische Eenheidspartij (PYD) en vertegenwoordigt de onafhankelijke gemeenschappen van Rojava (de Koerdische regio in Syrië) en hun gewapende takken de Volksverdedigingseenheden (YPG) en Vrouwenbeschermingseenheden (YPJ). Muslim sprak over het gevecht tegen IS en vooral over democratische autonomie. Kunstenaar Jonas Staal ondervroeg hem na afloop.

vrijdag 14 november 2014 14:51
Spread the love

Jonas Staal: In uw lezing
maakte u duidelijk dat het gevecht in Rojava niet alleen gericht is
tegen de Islamitische Staat, maar dat het ook een strijd
is voor een specifiek politiek idee: het model van
democratische autonomie. Wat is dit model precies, dat uit de
revolutie in Rojava is voortgekomen?

Saleh Muslim: “De reden waarom
we onder vuur liggen is omdat we een democratisch model aan
het vestigen zijn in de regio. Vele plaatselijke legers en regeringen
vinden het niet fijn dat zulke alternatieve democratische modellen in
Rojava worden ontwikkeld. Zij zijn bang voor ons systeem. Midden in
de burgeroorlog hebben we drie onafhankelijke kantons gesticht in de
regio Rojava die werken op basis van een democratisch, autonoom
bestuur. Samen met de etnische en religieuze minderheden in de regio
– Arabieren, Turken, Assyriërs, Armeniërs, christenen, Koerden –
hebben we een gemeenschappelijke politieke structuur uitgeschreven:
ons
sociaal
contract
. We hebben een volksraad opgericht
met 101 afgevaardigden van alle coöperatieven, commissies en
vergaderingen die elk van onze kantons besturen. En we hebben een
model van copresidentschap opgericht – elke politieke entiteit
heeft altijd een vrouwelijk en mannelijke president – plus een
quotum van 40 procent genderrepresentativiteit om gelijkheid tussen
de geslachten door te voeren in vormen van openbaar leven en
politieke vertegenwoordiging. Eigenlijk hebben we een democratie
zonder staat geschapen. Dat is een zeldzaam alternatief voor een
regio die wordt geteisterd door het intern verdeelde Vrije Syrische
Leger, het Assad-regime en de zelfverklaarde Islamitische staat.”

“Een andere manier om naar dit concept van
democratisch confederalisme of democratische autonomie te verwijzen
is radicale democratie: om mensen te mobiliseren zich te
verenigen en zich te verdedigen door middel van volkslegers zoals de
Koerdische
Volksverdedigingseenheden
(YPG) en Vrouwenbeschermingseenheden (YPJ). We proberen op dit moment
dit model uit van zelfbestuur
en zelforganisatie zonder de staat. Voor
velen is democratie zonder staat een theorie, maar voor
ons is het
de praktijk van
onze dagelijks revolutie. Vrouwen, mannen, alle lagen van de
bevolking zijn nu georganiseerd. De reden dat Kobanê nog steeds niet
gevallen is, is dat we deze structuren hebben opgebouwd.”

JS: In uw lezing vielen de woorden
‘democratie’, ‘vrijheid’ en ‘menselijkheid’ zeer vaak. Kunt u uitleggen
wat volgens het fundamentele verschil is tussen de kapitalistische
democratie en wat u hebt omschreven als democratische autonomie?

SM: “Iedereen
weet hoe de kapitalistische democratie een spel speelt om stemmen te winnen.
Op veel plaatsen zijn parlementaire verkiezingen een kwestie van
propaganda, en richt men zich louter op het eigenbelang van een
kiezer. Democratische autonomie gaat over de lange termijn. Het gaat
erom dat
mensen hun rechten
begrijpen en zelf kunnen behartigen.
Het gaat erom mensen te politiseren: dat is de kern van het bouwen
van het ontwikkelen van democratische autonomie. In Europa tref
je nu
een maatschappij die niet gepolitiseerd is. Politieke partijen gaan
alleen over kiezersgunst en persoonlijke voordelen, niet over
emancipatie en politisering. Wezenlijke
democratie is gebaseerd op een gepolitiseerde maatschappij. Als je nu
naar Kobanê zou gaan en de strijders van de YPG en de YPJ zou
ontmoeten, dan zou je ontdekken dat ze precies weten waarom ze
vechten en waarvoor ze vechten. Ze zijn daar niet voor geld of voor
belangen. Ze zijn daar voor elementaire waarden, die ze tezelfdertijd
uitoefenen. Er is
geen verschil tussen wat ze doen en wat ze vertegenwoordigen.”

JS: Hoe valt een maatschappij dan
te politiseren tot een dergelijk niveau van politiek
bewustzijn?

SM: “Je moet onderwijzen, 24 uur per dag,
om te leren hoe je debatteert en hoe je gezamenlijk beslissingen
neemt. Je moet het idee verwerpen dat je moet afwachten tot er een
leider komt die mensen vertelt wat te doen, en in plaats daarvan
zelfbestuur te beoefenen als een gemeenschappelijke praktijk. Om met
dagelijkse besognes om te gaan die ons allen aangaan: dat moet
gezamenlijk worden uitgelegd, bekritiseerd en gedeeld. Van de
geopolitiek van de regio tot basale menselijke waarden, al die
kwesties worden samen besproken. Er moet collectief onderwijs zijn
opdat we weten wie we zijn, waarom we tegenover bepaalde vijanden
staan en waarvoor we precies strijden.”

JS: Wie verzorgt dat onderwijs
in een gemeenschap die oorlog voert en die een humanitaire
crisis het hoofd moet bieden?

SM: “De mensen zelf leiden elkaar op. Als
je tien mensen bij elkaar zet en hun vraagt om de oplossing van een
probleem of hun een vraagstuk voorlegt, dan zullen ze gezamenlijk een
oplossing gaan zoeken. Ik geloof dat ze op die manier de juiste
oplossing zullen vinden. De gezamenlijke discussie zal hen
politiseren.

JS: Wat u als het hart van de
democratische autonomie aanduidt, is in essentie het model van de
“assemblee” (collectieve vergadering)?

SM: “Ja, we hebben assemblees en
commissies; we hebben elk denkbare structuur om in alle lagen van
onze maatschappij zelfbestuur toe te passen.”

JS: Wat zijn volgens u de voorwaarden om
zo een democratisch experiment te laten plaatsvinden?

SM: “Het is een proces van lange adem. Ik
ben al decennia betrokken bij deze beweging, bij deze strijd – ik
heb in de gevangenis gezeten, ik werd gemarteld. Dus de mensen van
mijn gemeenschap weten ook waarom ik doe wat ik doe. Ik ben er niet
om geld te verzamelen of persoonlijk voordeel te halen. De reden
waarom de Syrische regering me destijds oppakte en martelde was dat
ik de mensen onderwijs gaf. En ik ben slechts één individu; vele
vrienden hebben hetzelfde moeten doorstaan als ik. Velen zijn
martelaren geworden toen ze stierven als gevolg van de martelingen
door het bewind. Democratische autonomie is geen idee dat je binnen
een dag waar kunt maken. Het is een benadering, een proces dat uitleg
vergt en onderwijs. Het is een revolutie die alles vergt van ons
bestaan.”

JS: Er zijn veel studenten,
intellectuelen en kunstenaars die nu naar Rojava
kijken, die naar Kobanê kijken en die de
historische belofte van statenloos
internationalisme terugzien in onze eigen tijd.
Wat hebt u te zeggen tegen de mensen die niet in Rojava zijn, maar
die de revolutie als een horizon zien? Wat kunnen ze
doen?

SM: “Ga naar Kobanê. Ontmoet de mensen
daar en luister naar hen, en begrijp hoe zij hun politieke model
hebben ontwikkeld. Spreek met de YPG en de YPJ en leer wat die aan
het doen zijn en maak kennis met hun gemeenschap. In de nabije
toekomst zal het makkelijker zijn om daar te geraken, en kun je leren
over het model van democratische autonomie dat in de slechtst
mogelijke omstandigheden standhield, onder levensbedreiging en een
tekort aan voedsel en water. Ga er naartoe en praat met de mensen, en
dan zul je begrijpen hoe en waarom ze het hebben gedaan. En hoe onze
samenleving er als gevolg daarvan uitziet.”

JS: Denkt u dat democratische autonomie
een model kan zijn dat op globaal niveau werkt?

SM: “Ik geloof dat het democratische
bestuur dat we gevestigd hebben er een is waar iedereen zich deel van
voelt uitmaken. Dus ja, dat is een model voor de wereld. Er waren
veel vooroordelen over onze revolutie, maar toen mensen van buitenaf
ons een bezoek brachten en met onze gemeenschappen in gesprek gingen,
begonnen ze ervan overtuigd te raken dat democratische autonomie de
juiste weg is. Mensen kwamen helemaal over uit Damascus om aan onze
revolutie mee te doen. Iedereen kan komen en zien dat onze revolutie
elke dag bevochten en verder gerealiseerd wordt. Het is een revolutie
van het leven, en in die zin is onze strijd een strijd voor
menselijkheid.”

De
oorspronkelijke, Engelse versie van dit interview stond op
TENK.cc.
Vertaald door Marc Kregting. 
Informatie
over Jonas Staal vind je op zijn 
website.

take down
the paywall
steun ons nu!