Om 6 uur ‘s ochtends
zaten nog zo’n 100 supporters van het ja-kamp op een centraal plein
in Glasgow, de grootste stad van Schotland waar 53,5 procent van de
inwoners voor de onafhankelijkheid stemden. Volgens The Guardian kon
er zelfs geen dronkemanslied meer vanaf. Ze schurkten dicht tegen
elkaar aan om de ochtendkou te verdringen.
“Deze campagne
heeft delen van de samenleving geraakt die nooit eerder door politiek
geraakt werden”, zei Salmond in de toespraak waarin hij zijn nederlaag toegaf. Volgens Salmond is
een terugkeer naar hoe het was dan ook niet aan de orde. Hij wil erop toekijken dat de beloftes uit Londen om Schotland meer los te
laten, nagekomen worden.
Hij zei ook dat
Schotland “op dit moment” besloten heeft om niet onafhankelijk te
worden. Dat laat de deur open om later een nieuw referendum te
organiseren. De Britse premier David Cameron reageerde dat de zaak nu
beslecht is voor een generatie.
Voormalig premier
Gordon Brown beloofde vorige week dat er vanaf vrijdag (vandaag dus)
al werk zou gemaakt worden van meer bevoegdheden voor de Schotten.
Ook de huidige Britse premier David Cameron zwaaide in de laatste
pogingen om de Schotten te verleiden met meer macht voor het Schotse
parlement.
“We hebben u
gehoord”, zei Cameron tegen de ja-stemmers. Er komt dus meer macht
voor de Schotten, maar dat zal wel evenwichtig moeten zijn,
benadrukte hij. Hij beloofde ook meer macht voor de steden en zal
daar de komende dagen meer over zeggen.
Afrekening
Mannen waren eerder
geneigd ja te stemmen dan vrouwen. De ja-stem leefde ook vooral bij
jongeren. Ouderen stemden eerder nee. Er is ook sprake van een kloof
tussen de klassen. In de armere steden zoals Glasgow en Dundee won de
ja-stem. In de rijkere delen van Schotland domineerde de nee-stem.
Vreemd genoeg stemden gebieden waar de Schotse Nationale Partij (SNP)
de plak zwaait dus eerder nee.
Half augustus was er
nog een grote kloof van 14 procent tussen de twee kampen. Peiling na
peiling werd het verschil kleiner. 4.283.392 Schotten registreerden
zich voor het referendum. Daardoor werd het de drukste dag in de
electorale geschiedenis van Schotland.
Voor veel Schotten betekende dit referendum een afrekening met de neoliberale politiek van Margaret Thatcher en later Tony Blair. Hoe links de Schotten ook stemden, ze kregen hetzelfde harde beleid. De campagne gaf het democratische, politieke debat een energiestoot.
De laatste weken moest het nee-kamp alle zeilen bijzetten om de opmars van de ja-stem in de peilingen te stuiten. De prijzen zullen stijgen, de banken zullen vluchten, de terroristen van ISIS zullen vrij spel krijgen, … Alles werd uit de kast gehaald om de Schotten angst aan te jagen. De journalist George Monbiot merkte op dat slechts één Schotse krant de onafhankelijkheid steunde, terwijl de twee kampen toch aan elkaar gewaagd waren.
