Op
15 juli hebben een aantal Europese organisaties een Europees
Burger Initiatief (ECI – European Citzens’ Initiative) ingediend bij
de Europese Commissie. In dit verzoekt eisen de intiatiefnemers dat
de Europese Raad van Ministers het onderhandelingsmandaat intrekt
voor de onderhandelingen over het TTIP-vrijhandelsakkoord tussen de
EU en de VS (evenals voor een akkoord tussen de EU en Canada). Het
initiatief voor deze ECI omvat 148 organisaties uit 18 EU-lidstaten.
Ondermijning eigen wetgevende macht
De
centrale kritiek van dit ECI is het gevaar dat deze akkoorden
inhouden voor de democratie. Ze bevatten immers meerdere
clausules die het voor lidstaten onmogelijk zullen maken om hun
bestaande wetgevingen toe te passen voor de bescherming van het
leefmilieu, de bescherming van de rechten van consumenten en voor de
bescherming van de sociale rechten van werknemers. Bovendien zal het
nieuwe wetgevende initiatieven voor de ontwikkeling van deze rechten
onmogelijk maken.
In deze verdragen wordt vooral het ISDS-mechanisme geviseerd
(Investment State Dispute Settlement). De akkoorden voorzien immers
dat disputen tussen investeerders en staten niet door de eigen
rechtbanken worden geregeld maar door een arbitrageraad, die zal
bestaan uit vertegenwoordigers van de bedrijven zelf.
Geschreven door de bedrijven voor de bedrijven
“Dit
is geen akkoord tussen twee concurrerende economische blokken maar een
gemeenschappelijke strategie van multinationals aan beide zijden van
de oceaan om de markten open te breken ten koste van de bescherming
van de consument, de voedselveiligheid, de bescherming van het
leefmilieu, sociale arbeidsrechten en over de regelering van banken”,
volgens John Hillary, directeur van de Britse organisatie War on
Want.
De
burgers worden van de onderhandelingen voor dit akkoord
uitgesloten, terwijl de grote bedrijven zelf de teksten schrijven en
mee aan de onderhandelingstafel zitten, volgens Susan George,
voorzitter van Transnational Institute in Amsterdam.
“Het TTIP is een
ernstige bedreiging voor de democratie”, volgens Susan George, “maar dit verdrag kan wel degelijk worden verslagen, net zoals is gebeurd met het Multilateral Agreement on Investment in 1998.”
De
Europese Commissie heeft op 12 september 2014 de ontvankelijkheid van dit
ECI-initiatief verworpen op basis van technische argumenten en gaat niet in op de inhoudelijke argumenten van het initiatief. “Uit
deze argumentatie blijkt duidelijk de politieke motivatie die
erachter zit”, volgens Europarlementslid Bart Staes.
Ondemocratisch
Inspraak is
volgens de Europese Commissie niet mogelijk in de voorbereidende fase
van deze akkoorden. Dat kan alleen wanneer ze zijn
ondertekend en afgesloten. De burgers hebben er geen rechtstreeks belang bij.
“Blijkbaar
voelt de Europese Commissie zich ongemakkelijk bij het vooruitzicht
van massale publieke weerstand tegen de TTIP-onderhandelingen.
Burgers kunnen volgens de Commissie internationale onderhandelingen
gevoerd door de Commissie enkel toejuichen en niet bekritiseren”,
aldus nog Staes.
Toekomstig
commissievoorzitter Juncker heeft nochtans toegezegd dat met de bezorgdheden
van burgers rekening moet gehouden worden. Daarom doen Bart Staes en
zijn collega’s van de Groen-fractie in het Europees Parlement aan
Juncker een oproep om deze volgens hen ondemocratische beslissing ongedaan te
maken, zodra hij het roer overneemt van de huidige commissievoorzitter
Barroso, op 1 november 2014.
De
organisatoren van het ECI-initiatief hebben al aangekondigd tegen de
beslissing van de Europese Commissie in beroep te gaan voor het
Europees Hof van Justitie.
European Citizens’ Initiative Demands: Stop negotiations for TTIP and CETA
