Nu het naar jaarlijkse gewoonte op deze eerste grijze winterdagen weer volop 11.11.11 regent, kan ik het niet nalaten mijn stem even te verheffen. Ik bedoel: wie gaat mij zeggen waarom wij spreken van een ‘Noord-Zuidwerking’? 
Versta mij niet verkeerd, die mensen in het zuiden moeten een stem krijgen. Maar daar gaat het mij juist om. Ik moet het kwijt dat als blanke noorderling rapporteren over Afrika volgens mij maar correct kan vanuit een “zuid-noord” en niet vanuit een “noord-zuid” perspectief. 
Die begripswissel is niet onschuldig. Zeker indien wij dit doen vanuit de hoek van ontwikkelingshulp die in vergelijking met mijn beperkt spreken hier jaarlijks miljoenen mensen bereikt en danig beïnvloedt. 
Ik ga mij niet bezig houden met een analyse van hoe het discours van de ontwikkelingshelpers mee heult met machthebbers in het zuiden en het noorden. Dat zal wel zo zijn (denk ik) omdat de NGO sector staat voor miljoenen euro’s “geschonken” door Belgische en andere staten. 
Met dat geld worden inzamelcampagnes opgezet om via de modale burger daar nog een pak miljoenen aan toe te voegen. Aan geld in het noorden niet tekort. Maar ik ga mij niet bezig houden met dit alles te becijferen en in kaart te brengen. Laat mij toe wat dit betreft goed kort door de bocht te gaan en ondertussen toch maar een ballonnetje op te laten. 
Voor wat mij hier rest, wil ik graag even nadenken over het statuut van de intellectueel die aan ontwikkelingshulp doet, mee aan de kar trekt. 
Waarom het zo is en moet zijn? Waarom ik geloof in een kritiek van het blanke denken (aldus een aantal filosofen), in een zuid-noord perspectief? Eerst en vooral uit respect voor onze medezusters en broeders die in het zuiden echt de strijd aangaan. 
Omdat wij in onze linkse en andere analyses veel recupereren van dit intellectueel en ander sociaal kapitaal dat zich daar met veel tranen en bloed ontwikkelt. Geef toe dat het een capaciteit en een niveau is dat wij hier nooit meer halen vanuit ons paradijsje België. Dit ook om de reden dat het niet letterlijk onze strijd is, ons voelen en denken. Wij gaan die opzoeken uit solidariteit en ondergaan die lijfelijk toch wel nauwelijks of toch beperkt. 
Een zuid-noord perspectief ziet het anders. Het laat mensen van “ginder” aan het woord, geeft hen een echte stem. Ik hoor bijvoorbeeld nogal vaker zeggen in 11.11.11 kringen, nu met de Centraal-Afrika campagne, dat de boeren in het zuiden kredieten vragen. 
Welnu, dat heb ik in mijn tijd in Nigeria de mensen niet horen ophoesten of ik zal doof geweest zijn. Mensen vragen wel dat ze eerlijk behandeld worden. Een krediet krijgen in een systeem met scheve marktverhoudingen is een vergiftigd geschenk en dat weet de arme boerin en boer in het zuiden maar al te goed. 
Laten we in vergelijking geen cijfer willen plakken op de vele duizenden in India die sinds het kredietenbeleid van de afgelopen tien jaar zelfmoord pleegden omdat men binnen de kortste keren alles kwijt speelde. Een enkele mislukte oogst volstaat in vele gevallen. Dat is handig nu met de klimaatveranderingen. Die volprezen veredelde zaden van Monsanto blijken dan toch geen wonderproducten te zijn. Vanda Shiva kan ons hierover veel bijleren.
Ik vind op internet foto’s van ontwikkelingshelpers aan hun Afrikaans zwembad en tijdens een partijtje balsport of zo op het strand. Die mensen mogen ook wat. Alleen, als het alleen dit is dat men aan de vrouw of man willen brengen.
Waar is de tijd van het nomadisch bestaan, van het loslaten van een “vast” westers (noordelijk) perspectief? Ik kreeg eens op mijn bord van een gevestigde Vlaamse NGO dat men bij het aanwerven van ontwikkelingshelpers niet op zoek is naar activisten maar naar mensen met management kennis. 
Terug naar de schoolbanken dus … in het noorden. De tijd van de nomadische activist, van de activist tout court lijkt ver weg. Rotten in het vak leren mij dat die nooit bestaan heeft voor wat de ontwikkelingshulp betreft (uitzonderingen niet te na gelaten). Maar dan denk ik: zonder los te laten kom je toch niet waar je moet zijn? Je komt gewoon niet aan en bent ook nergens onderweg. 
Is er dan geen nood in de eerste plaats aan zuid-noord “gelovigen” en hun berekende roekeloosheid (dat laatste omdat voorzichtigheid een noodzaak is terwijl nuchterheid een obstakel)? Daar waar anderen dit een vlucht noemen, een kamikaze zonder doel, is het nu juist dit soort engagement dat de gewone mens in het zuiden goed kan gebruiken. Die is gebaseerd op een sterke ervaring omdat de lijdende mensheid een gezicht en een geschiedenis heeft: vrouwen, mannen en kinderen die verdomd goed weten waarmee wij bezig zijn. 
Het Afrikaanse denken is sterk, roept op voor een humanisering van zuid naar noord. Hoe lang nog gaan wij uitlaten en weigeren een plaats te geven aan deze ondertussen hese stem?