Het lijkt erg op een goed uitgekiende strategie. Elke zomer worden vanuit verschillende stellingen op zorgvuldige wijze raketten opgesteld, richting ‘ons sociaal model’:
Sommige politici; Europese en internationale instellingen; zogenaamde onafhankelijke denktanks, zogenaamd, omdat zij met hun stellingen vooral goede diensten bewijzen aan hun sponsors en broodheren; werkgeversorganisaties, die steeds meer onder invloed staan, niet alleen van de klassieke liberale maar ook van de neoliberale nationalistische partijen; en tenslotte de media, die zich vooral richten op simpele eendimensionale ideeën, omdat deze zo nauw aansluiten bij de modetrends en ze daarmee hun verkoopcijfers de hoogte kunnen injagen.
Wat mij daarbij het meest treft, is dat wij – ondanks het hoge opleidingsniveau dat wij de laatste decennia algemeen hebben opgebouwd – ons toch zo sterk als kuddedieren laten leiden. De gezonde kritische geest vind ik steeds minder terug. Daarbij ga ik ervan uit dat de waarheid dikwijls meerdere gedaanten heeft en meestal veel complexer is dan wit of zwart.
Neem de indexkoppeling (wij gaan daar in volgende bijdragen wat dieper op in). De OESO deed hierover een negatieve aanbeveling. Dat is niet nieuw, maar merkwaardig daarbij is, dat de media vele andere en interessante aanbevelingen van de OESO in de kiem smoren.
Zo maakt de OESO zich zorgen over de financiering van de federale staat om onze vergrijzing te kunnen betalen. Gewesten en gemeenschappen moeten meer doen in de financies en bijvoorbeeld zelf instaan voor de pensioenen van het eigen personeel.
De bedrijven profiteren van het systeem van economische werkloosheid zonder veel voorwaarden. Die voorwaarden moeten strenger worden. Er moeten meer taallessen komen voor migranten en het kleuteronderwijs moet verplicht worden. Er is geen pleidooi voor de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd.
Bovendien kreeg België gelukwensen van Angel Gurria, de secretaris-generaal van de OESO, omdat België de crisis goed doorstaan heeft dankzij de met de sociale partners uitgewerkte maatregelen. Dus het gehele plaatje was wel wat evenwichtiger, maar ‘evenwichten’ zijn commercieel niet interessant.
Verfrissend is dat er ook enkele moedigen zijn die de afbouw van de index als oplossing voor onze problemen durven tegenspreken. Zoals Fons Verplaetse, eregouverneur van de Nationale Bank die in Knack zegt: “Als je de lonen naar voren schuift als dé oplossing om onze concurrentiekracht te herstellen, lieg je de publieke opinie eigenlijk voor.”
Ook premier Leterme zei in het bijzijn van Gurria en de internationale pers: ”De index is vooral een thermometer, men moet zich ook op de koorts daaronder richten.” Hij verwees daarbij expliciet naar de evolutie van de energieprijzen. Hij ontkende het inflatieprobleem niet: “Maar tegelijk is de index ook één van de hoekstenen van het Belgische sociale model”.
Dat open, eerlijk debat op basis van argumenten, dat mis ik echt. Veel erger is dat dit gemis de sociaal-economische en politieke dialoog vertekent en bederft. Onder meer de huidige zomeroorlogjes zetten de publieke opinie voortdurend op een verkeerd been.
Luc Cortebeeck, voorzitter ACV
