In Brazilië is een gigantisch offensief tegen de Aedes aegypti-mug van start gegaan. Tienduizenden militairen zijn gemobiliseerd om huis per huis te ‘desinfecteren’ en zo het Zika-virus dat verantwoordelijk wordt geacht voor de vermeende epidemie van microcefalie bij baby’s, uit te roeien. Maar is men hier niet de verkeerde vijand aan het bestrijden? Volgens Argentijnse en Braziliaanse artsen, die in de zwaarst getroffen regio’s wonen, ligt de echte oorzaak elders en zal het chemische offensief de problemen allleen maar verergeren.
Niemand kon ongevoelig blijven bij eerste beelden van baby’s met te kleine hoofdjes, getroffen door een ‘nieuw’ virus dat overgedragen wordt door een mug. Er was dan ook geen sprake van oppositie toen Margaret Chan, directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), een groot alarm afkondigde en een offensief tegen de nieuwe pandemie lanceerde. Want het virus kan wereldwijd zwangere vrouwen treffen.
Toch bleef ik bij die eerste berichten over het Zika-virus met gemengde gevoelens zitten. Is dat causale verband tussen Zika en microcefalie werkelijk al bewezen?
Die mug vliegt al zo lang rond in subtropische gebieden! Het virus is 70 jaar geleden ontdekt maar veroorzaakte al die tijd slechts milde symptomen. De infecties hebben geen enkel gevolg in driekwart van de gevallen. De eventuele symptomen – griepachtig – verdwijnen twee tot zeven dagen na de muggenprik. Eens besmet geraakt, ben je immuun. Het virus is altijd als eerder banaal beschouwd. Vanwaar die plotse opstoot van microcyfalie? Waar blijven de statistieken die het verband hard maken? Is er dan niemand in de media of in de gezondheidszorg die zich daar vragen over stelt?
Toch wel, maar je moet wel zoeken. Een causaal verband tussen het virus en het risico op microcefalie bij baby’s is nergens aangetoond, stelt de Amerikaanse onderzoeksjournalist Jon Rapporpory.1 Het alarm in Brazilië is gelanceerd op basis van 270 geregistreerde gevallen, waarvan bij slechts acht het Zika-virus werd aangetroffen. Opmerkelijk is dat volgens een studie in het tijdschrift Neurology, jaarlijks tussen de 800 tot 25.000 gevallen van mlicrocefalie gediagnosticeerd zijn enkel in de VS. Toch is dat voor de Amerikaanse overheid nooit een reden geweest om maatregelen te treffen.
Is het een toeval dat de microcefalie-slachtoffertjes hoofdzakelijk afkomstig zijn uit arme gezinnen uit overbevolkte buurten, in regio’s die veel met chemische vervuiling te maken hebben? “Met zijn oorlogsverklaring tegen de mug leidt de WGO de aandacht af van de echte oorzaak van verstoorde hersenontwikkeling bij foetussen,” aldus Rapporpory.
Oorlog tegen de mug
Militairen met gasmasker trekken nu de dorpen rond met grote sproeitoestellen waarmee ze huizen en woonwijken in een wolk van insecticide hullen. Sproeivliegtuigen laten het spul neerdalen over gigantische soja-plantages en overbevolkte volksbuurten. Niemand lijkt zich zorgen te maken over de gevolgen op lange termijn voor het milieu én voor de mens.
Het is al lang bekend dat Brazilië één van de grootste verbruikers is van chemische bestrijdingsmiddelen voor hun enorme industriële landbouw in monocultuur. Wetenschappelijk onderzoek, onder meer in het tijdschrift Environmental Halth Perspectives, toont aan dat blootstelling van de zwangere vrouw aan pesticiden de hersenontwikkeling van de foetus kan verstoren met een hele reeks afwijkingen tot gevolg, waaronder microcefalie. De herbiciden op basis van glyfosaat (Round Up) worden eveneens verdacht van misvormingen, kleine hoofdjes inbegrepen. Over de gezondheidsbedreigende gevolgen van deze pesticiden als hormoonverstoorders heeft Europees parlemenstlid Bart Staes onlangs een sterk dossier gepubliceerd. 2
Vorige week legde een groep Argentijnse en Braziliaanse artsen, gevestigd in regio’s waar plantages chemisch worden besproeid, nog een andere link: met de vervuiling van drinkwatervoorzieningen door het pesticide Pyriproxyfen. 3 In de gebieden met het grootste aantal zieken werd dat pesticide in 2014 door de overheid aan het drinkwater toegevoegd om muggenlarven te bestrijden.
“De misvormingen bij duizenden pasgeboren kinderen in deze regio’s zijn dus geen toeval, ook al wil de Braziliaanse staat het Zika-virus hiervoor verantwoordelijk stellen.”
Het Zika-verhaal is volgens het Braziliaanse onderzoekscentrum Abrasco een afleidingsmaneuver, ingegeven door de commerciële belangen van de chemische industrie. “Daarvan is bekend dat ze hechte banden heeft met de ministeries van Gezondheid in Latijns-Amerika, evenals met de WGO en de Pan American Health Organisation. “
Perverse effecten
Het is dan ook pervers te noemen dat precies als gevolg van het pandemie-alarm van de WGO in zowat heel Latijns-Amerika massaal chemische bestrijdingsmiddelen worden verspreid. Daaronder ook DDT (dichlorodiphenyltrichloroethaan), dat de Amerikaanse biologe Rachel Carson iinspireerde tot haar fameus boek ‘Silent Spring’ (1955), waarin ze een toekomstbeeld schetste van een lente zonder vogelzang. Haar boek lag aan de basis van het verbod van DDT in de westerse wereld. Maar in Latijns-Amerika wordt het nog altijd gebruikt, en ongetwijfeld nu ook bij de bestrijding van de Zika-muggen.
Een ander pervers effect van de Zyka-hysterie is dat vrouwen emotioneel onder druk staan om “voorlopig” niet zwanger te worden en dat feministische actiegroepen het drama aangrijpen om abortus te promoten. De organisatie Women on Waves maakte bekend dat ze langs alle getroffen landen schepen gaat sturen waar vrouwen een veilige abortus kunnen krijgen buiten de territoriale wateren. Het is bedenkelijk dat kritiek op deze praktijken, die de kwetsbaarheid van arme vrouwen exploiteren, door sommigen als “reactionair” worden gebrandmerkt in naam van de vrouwenrechten. 4
Bekend scenario
Het hele Zika-scenario doet denken aan de vermeende pandemie van varkensgriep in 2009, die volgens de WGO de wereldbevolking met een derde dreigde te decimeren. De Britse epidemioloog Tom Jefferson, van het Cochrane-onderzoeksinstituut, sprak toen over “gevaarlijke paniekzaaierij, misleiding, winstgedreven research…” In werkelijkheid was er van een epidemie geen sprake. Wel hadden diverse regeringen al massale voorraden vaccins en griepremmers opgekocht, tot groot jolijt van Big Pharma. Jefferson verklaarde toen in een interview met Der Spiegel dat de WGO, in samenwerking met openbare gezondheidsinstanties, virologen en farmaceutische bedrijven, zich steeds vaker schuldig dreigt te maken aan alarmisme rond epidemieën en virussen.
“Ze hebben een hele machinerie opgebouwd rond een dreigende pandemie en wachten het moment af om toe te slaan. En daar is veel geld mee gemoeid, invloed, carrières, én het belang van machtige instellingen.”
Om makkelijker pandemies uit te roepen heeft de WGO het begrip ‘opengebroken’ door de voorwaarden ‘wereldwijde morbiditeit’ en ‘mortaliteit’ uit de definitie te schrappen, zegt Jefferson nog.4
Zijn voorspelling lijkt uit te komen. Nu de Zika-pandemie officieel is, hebben Big Pharma en zijn relaties bij de WGO zich gelanceerd in het zoeken naar een vaccin en antivirale middelen. Drie Amerikaanse labo’s hebben zich kandidaat gesteld om genetisch gewijzigde muggen te exporteren naar de getroffen gebieden, waardoor binnen een paar jaar alle vrouwelijke muggen uitgestorven zouden zijn en dus “het gevaar geweken”. 5 De risico’s van de verspreiding van genetisch gewijzigde insekten op het hele eco-systeem worden door deze wetenschappers weggewuifd.
*
Om microcefalie en aanverwante hersenafwijkingen bij borelingen zoveel mogelijk te voorkomen, zal duidelijk heel wat anders nodig zijn dan het bestrijden van die mug. In de eerste plaats een moratorium op het massale, kwistige gebruik van insecticiden en pesticiden. Maar ook door lokale campesino’s effectief grondrechten toe te kennen tegenover de almacht van agro-multinationals, door maatregelen tegen overbevolking, armoede en verpaupering, promotie van basishygiëne, recht op gezonde voeding en zuiver drinkwater.
Maar daar is niet meteen het grote geld mee te verdienen.
———-
1 Zika: update from Brazil: towering non-evidence. jonrappoport.wordpress.com/ 5/2/2016
2 https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2016/02/04/bart-staes-onze-gezondheid-wordt-belaagd-door-clowns
3 Argentine and Brazilian doctors name larvicide as potential cause of microcephaly. www.gmwatch.org/ 10/2/2016
4 https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2016/02/09/reactionaire-krachtenbrazilie-gijzelen-debat-over-abortus-en-zika-virus
4“A Whole Industry Is Waiting For A Pandemic”. Spiegel Online, 21/7/2009
5 “We have the technology to destroy all Zika mosquitoes.” MIT Technology Review, 2/8/16
