De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Zijn we allen niet een beetje verslaafd ? – De Homo “esclavus”
Sport, Sex, Verslaving, Tv, Alcohol, Party, Addictive TV, Child sexual exploitation, Gameverslaving, Drugverslaving, Dirk coeckelbergh, Afhankelijkheid -

Zijn we allen niet een beetje verslaafd ? – De Homo “esclavus”

zaterdag 19 maart 2011 10:26
Spread the love

Zijn we allen niet een beetje verslaafd ? – De Homo “esclavus”

Er zijn in Vlaanderen, België en wereldwijd ……  heel wat verslavingen, verslavende activiteiten of activiteiten die we zonder probleem onder de categorie “brood en spelen” (panem et circenses) kunnen stoppen, maar dan in zijn intensieve variant. Niet moeilijk dat we onze goede ik regelmatig niet meer terug vinden dan ?
We geven er wat, die we opmerken, gewoon door rond te kijken en goed te observeren.

Panem et circenses 1 – lotto.

Naar schatting tussen de 35 000 en de 48 000 verslaafden aan Lotto en Euro Millions alleen al in ons land ; dit cijfer houdt zowel de licht verslaafden in als de zwaar verslaafden ; het in maart gelanceerde on-line  gebeuren van de Nationale Loterij zit vol met beperkingen : identificatieverplichting, maximum bedrag per week, onmogelijkheid om te betalen via kredietkaarten, een mogelijkheid van een stop loss per week, onmogelijkheid om te spelen voor niet-ingezetenen en minderjarigen, dagsaldobeperking op stortingen en winsten.

Panem et circenses 2 – spelconsoles.

Naar schatting zijn er ongeveer 3 miljoen Belgen die minstens één spelconsole hebben in huis ; 89 % van de jongeren tussen 12 en 18 heeft een spelconsole thuis ; computerspelletjes, Nintendo DS, Sony Playstation, Nintendo Wii behoren tot de favoriete tijdsbesteding van jngeren tussen 8 – 12 jaar ; games zijn de vijfde belangrijkste tijdsbesteding van jongeren tussen 10 en 17 j..

Panem et circenses 3 – internet.

Er zijn 2,5 miljoen residentiële internetaansluitingen eind 2009 ; 65 % van de gezinnen in België heeft thuis PC én internet ; men schat dat één op vier internetgebruikers finaal verslaafd wordt ; bij sommige internetgames gaat het er zo “reëel” aan toe dat internetgevechtsspelletjes eindigen in echt extreem geweld ; internet wordt zo vaak gebruikt op het werk tijdens het werk op pc’s van het werk dat werkgevers ingrijpen : anno 2010 is Facebook technisch afgeblokt in 43 % (en stijgend) van de bedrijven, Twitter in 39 % (en stijgend) van de bedrijven ;  65 % van de jongeren tussen 12 en 18 jaar kan ongecontroleerd op de eigen kamer op internet ; internet is het tweede belangrijkste vrijetijdsverdrijf van jongeren tussen 10 – 17 jaar.

Panem et circenses 4 – poker.

Er worden hoe langer hoe meer pv’s uitgeschreven voor illegaal pokerspel ; illegaal pokeren op zgn. “pokersoirées” treft men aan bij mensen thuis, in studentenwoningen, in studentenclubs, in achterkamers van café’s, in speciaal enkel daarvoor gehuurde appartementen of woningen, … ; 20 % van de gokverslaafden is verslaafd aan poker ; een onrustwekkend aantal jongeren (tot 50 %) speelt al poker rond de leeftijd van 15 jaar , …. voor en met hun (zak)geld…. . Men wil pokersites verbieden en/of reglementeren in België via de Wet van 10 januari 2010 tot wijziging van de wet op de kansspelen en mogelijks zelfs in de EU. Het Zweedse concern Unibet wordt veroordeeld in ons land wegens aanbieden van illegale weddingschappen en pokeren.

Panem et circenses 5 – verboden stimulerende (sport)middelen.

Het aantal beoefenaars van sport die in de sport gebruik maken van verboden stimulerende en prestatieverhogende producten of die medische technieken toepassen zoals bloeddoping gewoonweg triest te noemen :
– vier % van alle geteste sporters over alle takken heen in Vlaanderen waren positief in 2009 ; het gaat om onder andere 1% van de geteste profwielrenners, 9/95 ste van de amateurwielrenners, 54 % van de geteste bodybuilders ; 
– het aantal schandalen verdachte en/of betrapte en/of veroordeelde sporters in verschillende sporttakken in de afgelopen tien jaar was enorm en quasi overal aanwezig, van wielrennen, veldrijden, athletiek, indoor, de 100 meter lopen, sprinten, snelwandelen, skieën,  …….. ;
– 20 % van de jongeren tussen de 12 tot 17 jaar gebruiken al eens pepmiddelen bij sport of bij fysische vermoeidheid tout court.

Panem et circenses 6 – alcohol.

Naar schatting heeft (5 tot) 10 % van de werkende bevolking een alcoholprobleem ; ondanks aanhoudend protest van o.a. de organisaties OIVO, Citadelle, Fédération des Centres de Jeunes en Milieu Populaire, Fédération des Etudiant(e)s Francophone, Groupe RAPID, Infor-Drogues, Jeunesse et Santé, Latitude Jeunes, Ligue des Familles, Prospective Jeunesse, Union Nationale des Mutualités Socialistes, Univers Santé blijft men jongeren en volwassenen bestoken met acties rond alcoholconsumptieaansporing die over de schreef gaan, met “Bring Your Own Booze”, een “botellon”, een “openbaar boozefestijn”  of een “megazuipfestijn”, met “comazuipen” of “binge drinking” (zich op uiterst korte tijd dronken drinken)  ; 1 op de acht jongeren waagt zich minstens één keer aan “binge drinking” per week ; 2 % van de bestuurders (allen boven de 18 jaar) rijdt overdag (tijdelijk) dronken rond.

Panem et circenses 7 – drugs:

33 % van de jongeren tussen de 12 tot 17 jaar gebruiken al eens als drug een geneesmiddel, zoals kalmerende geneesmiddelen, remmers, oppeppers en amfetamines  ; daarnaast blijven cocaïne, ……. en (het nieuwe en zelfs legale) mephodrone (in als een soort partydrug) en zelfs lachgas in de running als drugs ; 1,2 % van de Belgische inwoners gebruikt cocaïne ; de bredere wereld van de drugs is niet zo onschuldig : zo stierven er 22 700  mensen in het drugsgeweld tussen 2006 en 2009 alleen al in Mexico, maar vallen er bij drugs en drugsgeweld ook doden in o.a. Jamaica …  .

Panem et circenses 8 – seks en porno.

Niet bestrafte “onbewuste slaapseks” met minderjarigen, quasi onbestrafte sexchatroulette op internet,  kinderporno, kindermisbruik, sm-seks met de dood tot gevolg, …. tot en met in de hoogste rangen van de kerk, van scholen, van internaten, van kloosters…… .
We hadden het allemaal in de afgelopen jaren….. . Het heeft nog weinig te maken met de ongelimiteerde seksuele droom binnen een relatie tussen 2 volwassenen.

Panem et circenses 9 – roken.

We hebben historische “heroïsche” promotoren voor roken zoals jawel de verre John Wayne en de eigen sportman Eddy Merckx (die anno 2011 – cynisch eigenlijk als ex-sportman – opkomt voor “tegen kanker”), 19 400 doden per jaar in België alleen al, 4 000 000 doden per jaar in de wereld, 20 % rokende mensen in België maar wel erg dalend, 44 % rokende jongeren, een stijgend aantal pv’s voor (verboden) verkoop van tabak aan minderjarigen, namaakcigaretten die welig tieren, roken geldt als levenstijl voor 62 % van de rokers en dus overweegt slechts 14 % spontaan om te stoppen, … ; het verbod te roken in publieke plaatsen, in bedrijven, in openbaar vervoer, in horeca … helpt niet echt en wordt zelfs juridisch zwaar becritiseerd.

Panem et circenses 10 – sociale netwerksites (datingsites inbegrepen).

4 miljoen Belgen gebruikt wel eens sociale netwerksites ; sommigen zeer intensief overigens ; gemiddeld heeft een sociale netwerkgebruiker uit België 133 vrienden ; op de UK na is de Belg de zwaarste Facebooker in de EU … ; een pak internetgebruikers surft overigens via de gsm 3 keer gemiddeld per dag naar sociale netwerksites in België, in West-Europa is dat gemiddeld al 26 % ; de helft van de tienjarigen in Vlaanderen heeft een onlineprofiel op een socialnetwerksite ;  één op de drie Belgen heeft een facebookprofiel ; 75 000 tot 1000 000 Belgen zijn twitteraars, inclusief onze politici.. .

Panem et circenses 11 – gokken op sport.

Het loopt zo de spuigaten uit dat zelfs misdaadmilieus er in infiltreren, ook in België, met omkoperijen tot gevolg van spelers.

Panem et circenses 12 – toegelaten stimulerende pepmiddelen bij studie.

32 % van de jongeren tussen de 12 tot 17 jaar gebruiken al eens pepmiddelen bij studies ; hoger onderwijs studenten doen het alsmaar meer : in 2005 antwoordde 2,9 % ja op de vraag of ze  wel eens iets stimulerend slikten, in 2009 is dat 4,3 % ; de helft ervan slikt dagelijks oppepmiddelen tijdens de examens.

Panem et circenses 13 – junkfood.

Junkfood kan even verslavend zijn als drugs, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek ; de drive-ins, fast-, highway-, all-prepared-for-you-, junkfoodketens zoals MacDonalds, Quick, Pizzahut, … floreren.
U kent het gevoelen misschien ook wel : de onweerstaanbare drang om te stoppen bij een snelle hapketen…. voor een snel hapje…. .

Panem et circenses 14 – kansspelen in het algemeen.

Ongeveer 50 000 mensen zijn actief bezig met kansspelen op het internet alleen al ;  ; het aantal gokverslaafden wordt geschat op 150 000 in België ; er zijn daarvan 40 000 echt problematische gokkers ; het aantal pv’s rond kansspelen nam toe van 80 in 2007 tot 487 in 2009.

Panem et circenses 15 – nepkinderen, nephuizen, neplevens, nepdieren, nepwerk, neprelaties…. 

Op het net kunnen we een ander “virtueel leven” starten ; soms loopt dit de spuigaten uit : een Koreaans echtpaar staat terecht omdat het wel zorgde voor een nep & virtueel kind, maar hun echte baby zo verwaarloosden dat het kind stierf .
Onze relaties worden hoe langer hoe nepper :
– in Vlaanderen ontdekte men een pastoor (!) met een dubbelleven en een echtgenote resp. ex- in Temse én in Zwitserland ;
– het aantal echtscheidingen ligt in België internationaal vergeleken zeer hoog ;
– het aantal mannen dat een kind verwekt bij een zeer jonge vrouw of volwassenvrouw en daarna zijn verantwoordelijkheid niet neemt neemt onrustwekkend toe ;
– we worden “serial lovers” in plaats van “serious lovers.”

Panem et circenses 16 : gsm-gebruik.

We gsmmen erop los alsof ons leven er van af hangt.
We kunnen het niet laten, zelfs niet als het illegaal gebruik betreft :  59 197 overtredingen die vastgesteld werden wegens onrechtmatig gsm-gebruik in het verkeer in januari tot juni 2009, meer dan in  2008 en nog meer dan 2007.

Panem et circenses 17 : muziek.

Muziek is een machtig medium geworden, … en soms ontluisterend mooi. Luisteren naar muziek muziek is het derde tijdsverdrijf van jongeren tussen 10 – 17 jaar.

Panem et circenses 18 : dvd’s.

Met dvd’s bezig zijn en ze bekijken is een van de topvijf tijdsverdrijven voor vrije tijd van jongeren tussen 10 tot 17 j..

Panem et circenses 19 : bioscoopbezoek.

Biosbezoek is voor jongeren tussen 10 – 17 j. een van de top 5 vrijetijdsbestedingen.

Panem et circenses 20 : het lezen van de platte pers.

Zgn. sensatiepers, boulevardpers, roddelpers, roddelblaadjes, celebretyuitgaven, BV-tijdschriften, royalty-uitgaven …. worden voor teveel mensen (een van de of het enige) geschreven venster(s) op de wereld .

Panem et circenses 21 : sport kijken (niet meedoen)

Sport doen is geen van de topvijf vrijetijdsbestedingen bij jongeren tussen 10 en 19 jaar ; sport kijken vaak wel.

Panem et circenses 22 :  “la tele facilitée” en televisie en -effecten… .

Op televisie doen mensen alles en zijn ze tot alles in staat : bij een in scene gezette testshow bleek 80 % van de speldeelnemers tot het uiterste te gaan met electroshokken voor een deelnemer mits ze hiermee het spel konden winnen ; 46 % van de jongeren tussen 12 en 18 heeft een (eigen) tv op de (eigen) kamer ; gemiddeld kijken ze zo’n 2,5 uur tv per dag maar in de week-end loopt dat zelf op tot 3,5 u per dag   ; televisiekijken is het belangrijkste vrijettijdsverdrijf bij 10 – 17 j..

Het digitaal televisiekijken brengt ons naar een andere dimensie, ook van onze verslaving: scherper en duidelijker zien, duizend –en-één zenderaanbod (binnenlandse, buitenlandse, regionale, europese, niche-TV, … zenders), programma’s opnemen terwijl je een ander bekijkt,  twee programma’s tegelijk opnemen terwijl je een ander bekijkt, een programma even laten  pauzeren, opname van (een) programma(’s) programmeren, markeren en automatisch laten opnemen van je favoriete serie, zelfs over verschillende TV-seizoenen heen, reclame versneld doorspoelen, een gemist programma ‘net gemist’ hebben en toch bekijken, een programma lang geleden ‘ooit gemist” hebben en toch bekijken, interactieve televisie, reality TV, participatieve televisie, film-op-vraag, kijken in 3D op TV  … ; digitale TV, digiboxkijken, la Télé facilitée, TV on demand, TV kijken als God in Frankrijk, TV op maat, TV wanneer jij en exact wanneer en hoe jij alleen het wil… zelfs voor jou alleen als je wil ; binnenkort komt daar nog eens “augmented reality” bij, waarbij je in camerabeelden, pc-beelden of televisie beelden je eigen omgeving kunt verrrijken met opgeladen beelden, ideaal voor verkoop (je laad wat je wil kopen op in een beeld van je huis) en amusement (je kan als het ware ook in de beelden “instappen”).

Create again your own world…..

Panem et circenses 23 :  eten.

Het eten komt langzaam te centraal te staan in ons leven : we leven om te eten : ’s morgens, ’ s middags, ’s avonds, ‘ s nachts ; we koken zelf (op het zoeken af, op ervaring, met of zonder kookboek, met interactieve smartfone, met een voorbeeld filmpje….  ) of laten het voor ons maken (resto, frituur, cafetaria, refter op het werk, cafetaria in het ziekenhuis, baanresto,  …. ) of zelfs thuisbezorgen … ; restaurant- en kooprogramma’s op TV doen het schitterend.
Overgewicht als maatschappelijk probleem komt er aan met de snelheid van een tsunami.

Panem et circenses 24: casino’s en speelhallen.

Casino’s en speelhallen  kunnen echt verslavend werken ; niet minder dan 10 000 mensen in België hebben zich vrijwillig laten inschrijven op de lijst van de zgn. EPIS-databank ; dit is een lijst van namen van mensen die een zulkdanig gokprobleem hebben dat ze vragen om hen systematisch en zonder pardon de toegang te weigeren tot casino’s en speelhallen ; vele casino’s worden gesloten na invallen van de politie, waaronder recent het Casino Panache in de Statiestraat in Antwerpen.

Panem et circenses 25 : “externaliseren en subkontrakteren”.

Externalisering of subcontracting: we besteden zowel in bedrijven als privé meer en meer uit ; we moeten bedrijven niet nog veel verwijten, privé doen we het regelmatig ook, en meer en meer : wasdiensten (via dienstencheques of rechtstreeks), strijkdiensten (via dienstencheques of rechtstreeks), poetsdiensten (via dienstencheques of rechtstreeks), tuinonderhoud  (via dienstencheques of rechtstreeks), klusjeswerk thuis (via dienstencheques of rechtstreeks), kinderopvang voor school en na school (bij grootouders, andere familieleden of kinderopvang in of buiten school), kinderopvoeding (jeugdbeweging, sport- en sociale kampen….), reparatie van fietsen (fietswinkel), onderhoud van de auto (garage van de hoek,…), wassen van de auto (carwash of droogwash aan huis of bij de chiro of scouts), kuisen van de auto binnen (carwash of droogwash thuis of door de jeugdbeweging…),  broodje-smeren-voor-de-kinderen-voor ’s morgens-of-’s middags (broodjeszaak, overal te vinden….), “warm koken” (hapklare maaltijden afhalen bij Chinees, Italiaan, Japanner,  …. of hapklare op te warmen maaltijden kopen bij warenhuizen en speciaalzaken….of homedelivery van pizzaketens of chinezen…. of een snelle hap in een wegresto of Q of McDonald’s of…. een drive-in toepassing….. of een warme hap in de cinemazaal….. ), het opsturen van brieven of boodschappen (via e-mail en computers en servers….), winkelen (besteld via internet en afgehaald klaar in de supermarkt of afgeleverd via thuisbestelling), gespecialiseerd shoppen via internet en laten leveren via Kiala (Nespresso, La Redoute, …..) enz… ; het koloniale tijdperk is terug met elk van ons die honderden mensen hebben die alles voor ons doen, alleen zijn ze er beter voor betaald dan voorheen.
We love it when others do it for us.

Panem et circenses

Deze verslavingen hebben vanzelfsprekend ook goede kanten : relaxatie, vertier, leute, sociale functies, leerfuncties edm. .
Maar toch
– ze zijn hoe langer aanwezig ;
– ze zijn hoie langer hoe intensiever aanwezig ;
– ze zijn hoe langer hoe talrijker ;
– ik noem ze wel eens de afhankelijksheidstendens : we worden afhankelijk van externe elementen buiten ons, zonder dewelke we denken dat we niet kunnen leven. Als ze ons zover beheersen dat we daar ook rotsvast van overtuigd zijn, zijn we op weg naar de volledige verslaving….. . Zou dit mede kunnen verklaren dat het geluksgevoel niet meer stijgt in een groot deel van de geïndustriäliseerde wereld?
Moeten meer en meer mensen meer en meer de leegte aan warmte verder vullen met de (te) hete adem van de weg naar of het vertoeven in een of andere zachte of harde vorm van verslaving aan externe elementen?

LITERATUUR & BRONNEN

Actie van Ricard (2010 : voor 10 € een T-shirt, 7 Ricards en gratis toegang tot een fuif ; in OIVO e.a. , Ongehoord, aansporing ot overmatig drankgebruik, in  https://www.dewereldmorgen.be/artikels/2010/05/04/ongehoord-aansporing-tot-overmatig-drankgebruik, 04 95 2010.
AP., Ruim 22700 doden door drugsgeweld in Mexico, in www.standaard.be, 15 02 2010.
BAR, Baby verwaarloosd voor virtueel kind,  in www.standaard.be, 04 04 2010.
BDB., Dubbel zoveel pv’s opgesteld voor verkoop tabak aan minderjarigen, in DeMorgen, 22 03 2010, p. 5.
BDB., Vier miljoen landgenoten gebruiken socialenetwerksites, in DeMorgen, 23 03 2010, p. 7.
BDC, 75000 tot 100 000 Belgen zijn twitteraars, in DeMorgen, 01 07 2010, p. 1.
BECKERS,  L., Elke roker betaalt ooit de rekening, in DeMorgen, 03 03 2010, p. 13.
Belga, BVB., Helft Vlaamse tienjarigen in bezit van onlineprofiel, in www.standaard.be, 27 04 2010.
Belga, Chinees kocht 100 miljoen namaakcigaretten in België, in DeMorgen, 01 04 2010.
Belga, LLO., Onlinepoker prioriteit bij de EU, in www.standaard.be, 19 03 2010, 08:32.
Belga, Drie miljoen Belgen hebben spelconsole, in www.standaard.be, 26 02 2010.
BERGMANS, E., Voetbal kijken in 3D, in www.standaard.be, 10 05 2010 (het betreft een test bij Belgacom met een voetbalwedstrijd, enkel te bekijken op levensgrote schermen).
BJM., Nieuw : huizen huren voor illegale pokertoernooien, in DeMorgen, 19 05 2010, p.1.
BRAECKMAN, A., Tieners zijn mediaveelvraten, in www.standaard.be, 26 04 2010.
DC., Meesteressen foutgelopen sm-sessie blijven in de cel, in DeMorgen, 29 06 2010, p. 6.
DEBACKERE, J., HYPE IN DRIE DIMENSIES, in DeMorgen, 07 05 2010, p. 31.
DE FOER, S., Moeten we allen bzwijken voor digitaal kijken?, het TV-aanbod op de digibox : veel kaf, maar ook veel koren, in www.standaard.be, 08 05 2010.
DELPUTTE, L., Mexico in het inferno, in DeMorgen, 03 07 2010, p. 14-15.
DELPUTTE, L., Kartels leggen zanger “drugssongs” om, in DeMorgen, 29 06 2010, p. 15.
DEMETS, F., De geest van Zheyun Ye, in DeMorgen, 24 03 2010, p. 11.
DEWEER, L., Drugsrapport Verenigde Naties geeft België ruim onvoldoende, in DeMorgen, 25 06 2010, p. 11.
DEWEER, L., Roken kan uw imago schaden, in DeMorgen, 10 03 2010, p. 11.
FD., Beslissing over toekomst van zaak gok-Chinees, in DeMorgen, 24 03 2010, p. 1.
FVG., Alleen op kot en e-verslaafd, in www.standaard.be,  15 04 2010.
FS., Doden bij drugsoorlog in Jamaïcaanse hoofdstad, in DeMorgen, 26 01 2010, p. 1.
HENNEMAN, J., “Verslaafde werknemers moeten sneller worden opgemerkt”, in DE TIJD, 17 03 2010, p. 10.
HERBOTS, K., Studenten slikken meer pillen, in DeMorgen, 23 09 2010, p. 2.
HERBOTS, K., De slaap der schuldigen, in DeMorgen, 31 03 2010, p. 11.
HERBOTS, K., Steeds meer rokers hervallen, in DeMorgen, 02 03 2010, p. 2.
http://en.wikipedia.org/wiki/Augmented_reality.
JUDO, F., Algemeen rookverbod, het kan altijd erger, in De Juristenkrant, 10 02 2010, p. 11.
LB., Jongeren grijpen vaker naar pepmiddelen bij sport en studie, in DeMorgen, 30 03 2010, p. 3.
LB., Weinig hulp voor stijgend aantal internetverslaafden, in DeMorgen, 15 04 2010, p. 2.
LB., Partydrug mephedrone legaal geproduceerd in Antwerpen, in DeMorgen, 06 04 2010, p. 9.
LD., Drugsoorlog kostte al 900 minderjarigen het leven, in DeMorgen, 03 07 2010, p.14.
LDW., Werkgroep tegen Gokverslaging, in DeMorgen, 19 05 2010, p. 3.
LLO., Belga, Jongeren gamen en internetten in hun vrije tijd, in www.standaard.be, 07 05 2010, 08:58.
MAECKELBERGH, B., Flats verhuurd om te pokeren,  in DeMorgen, 19 05 2010, p. 3.
MCA, Eén op de tien wieleramateurs betrapt op doping, in www.standaard.be, 10  02 2010.
MG., Britse rugbyspeler als eerste betrapt en geschorst voor gebruik groeihormonen, in DeMorgen, 24 02 2010, p. 29.
NJ., Bijna één op de tien Belgen drinkt  zich schade toe, in DeMorgen, 30 11 2010, p. 9.
OIVO e.a. , Ongehoord, aansporing ot overmatig drankgebruik, in  https://www.dewereldmorgen.be/artikels/2010/05/04/ongehoord-aansporing-tot-overmatig-drankgebruik, 04 95 2010.
Onderzoek van Stichting tegen Kanker en Pfizer, geciteerd in KLD, Meeste Belgen zien roken als levenstijl, in www.standaard.be, 19 04 2010, 17:39.
PD., Een op acht jongeren waagt zich aan binge drinking, in DeMorgen, 17 05 2010, p. 10.
Redactie wetenschap, Ratten raken echt verslaafd aan junkfood, in http://www.nrc.nl, 30 03 2010, 18:39; gewijzigd 01 04 2010, 10:27.
REYNEBEAU, M., Eigen schuld, dikke bult, in www.standaard.be, 10 maart 2010.
RENOUT, F., TV-kijkers zouden probleemloos doden, in  www.standaard.be, 18 03 2010.
RM., Project Start2Surf dicht digitale kloof voor 30000 Belgen, in DeMorgen, 22 09 2010, p. 2.
RMG., Geen getwitter in de werkuren, in www.standaard.be, 22 04 2010.
ROJ., Eén op tien gebruikt gsm voor sociale netswerksites, in www.standaard.be, 06 04 2010.
SANDERS, L., Junk food turns rats into addicts, in http://www.sciencenews.org/view/generic/id/48605/title/Junk_food_turns_rats_into_addicts, 21 10 2009, Home/News ; Nature Neuroscience, 28 03 2010.
SCHLÖMER, F., Straatgevechten in Jamaica escaleren, in DeMorgen, 26 05 2010, p. 18.
VAN DE PERRE, K., DEWEER, L., Antwerpen siddert en beeft voor de eerste “botellon”, in DeMorgen, 22 05 2010, p. 21.
VANGELDER, J., Natioanle Loterij denkt aan voetbal, in DE TIJD, 30 03 2010, p. 4.
Www.childfocus.be.
Www.oivo.be.
Www.vad.be.
Www.kanker.be.
Www.kuleuven.be.
Www.standaard.be.
Www.demorgen.be.
Www.dewereldmorgen.be.
X., Stijgend aantal pv’s voor gsm-gebruik achter het stuur, in DeMorgen, 02 04 2010, p. 8.
X., La “junk food” provoquerait la même addiction que celle des drogues, in L’ECHO, 01 04 2010.
X., Studenten slikken steeds meer pepmiddelen, in DeMorgen, 23 09 2010, p.1.
X., Getuige noemt Moeskroen en Roeselare, in omkoopschandaal, voetbalbond  ontkent, in De Morgen, 24 03 2010, p. 13. 
X., Belg Facebook-verslaafd, in Metro, 13 06 2010, p. 3.
X., Dossier over gok-chinees blijft in Brussel, in DeMorgen, 25 03 2010, p. 5.
X., Belg telt 133 vrienden op sociale websites,  in www.standaard.be, 23 03 2010.
X., Van spelen komt kwelen, in DeMorgen, 24 03 2010, p. 8.
X., Bijna zeven procent meer actieve internetaansluitingen, in DeMorgen, 25 02 2010, p. 6.
X., Kansspelwet, in NjW., nr 217, 24 02 2010, p. 143 e.v..
X., Kansspelcommissie voert strijd tegen poker in, in DeMorgen, 15 03 2010, p. 13.
X., Junkfood werkt even verslavend als drugs, in DeMorgen, 29 03 2010, p. 12.
X., Aantal inbreuken kansspelen stijgt, in DeMorgen, 03 07 2010, p. 6.
X., Twee procent bestuurders rijdt overdag dronken rond, in DeMorgen, 14 09 2010, p. 14.
X. Lachgas in opmars als roesmiddel, in DeMorgen, 13 07 2010, p. 14.
X., Het massavernietigingswapen tabak, in DeMorgen, 04 03 2010, p. 22.
X., Tot 38 maanden cel voor 20 handelaars in namaakcigaretten, in DeMorgen, 25 03 2010, p. 5.
X., Politie verzegelt casino na controleactie, in DeMorgen, 31 05 2010, p. 14.
X., De werkelijkheid, maar dan beter, in DeMorgen, 17 09 2010, p. 33.
YB., GM, Slaapwandelaar vrijgesproken van incest, in www.standaard.be, 30 03 2010.
 

take down
the paywall
steun ons nu!