Tijdens de jaarlijkse stoet der togati1, een voorvaderlijk ritueel waarmee de Leuvense professoren in toga van de universiteit naar de kerk wandelen, werd door een driehonderdtal activisten, waaronder een tiental professoren in toga, geprotesteerd omdat de Leuvense universiteit blijft weigeren de banden met Israëlische universiteiten te verbreken.
Een ‘muur van schande’ werd gevormd: de actievoerders, allemaal in zwart, keerden de stoet de rug toe. Het meest opvallende spandoek had de volgende ludieke, maar tegelijk pijnlijk precieze tekst: “Zal Paus Franciscus de KU Leuven schijn-heilig verklaren?”
Een ‘muur van schande’ werd gevormd
Ook al heeft het Internationaal Gerechtshof geoordeeld dat er waarschijnlijk een genocide wordt gepleegd door Israël, blijft de KU Leuven doof voor alle argumenten die zijn aangedragen door zowel professoren als actievoerders.
Nochtans is het intussen ook ruimschoots bewezen dat universiteiten medeplichtig zijn, zowel aan de etnische zuivering van Palestina, als aan het apartheidssysteem – want ook dat is nu officieel bevestigd door het Internationaal Gerechtshof: Israël is een apartheidssysteem.
De universiteiten stonden vanaf het begin ook openlijk achter de actie in Gaza, ook nog toen duidelijk werd dat het een massaslachting was.
De universiteiten stonden vanaf het begin ook openlijk achter de actie in Gaza
De KU Leuven is er eindelijk in geslaagd de bezetting van een hal in de rechtsfaculteit die een boycot van de Israëlische universiteiten eiste, en die maandenlang op een waardige manier een bijna utopische commune vormde, te laten ontruimen door een rechtelijk bevelschrift.
Na twee keer door de rechter in kort geding te zijn teruggefloten op basis van het recht op vrije meningsuiting en het oordeel dat de bezetters zich goed gedroegen en geen overlast bezorgden, heeft het rectoraat uiteindelijk zijn slag thuis gehaald, in een proces ten gronde bij de vrederechter tegen drie bezetters.
Dat men drie individuele bezetters viseerde in deze laatste poging om de bezetting te breken, zette bij veel personeelsleden kwaad bloed. Een petitie daartegen werd ruim ondertekend.
Nochtans kan de universiteit principieel zijn
Nochtans kan de universiteit principieel zijn. Een aanvraag voor een samenwerkingsverband tussen een onderzoeker van de afdeling archeologie van de Leuvense letterenfaculteit en de Saudi Heritage Commission werd afgewezen door de Ethische Commissie Dual use, Military use & Misuse of Research (EC DMM) omdat de Saoedische overheid de mensenrechten niet respecteert.
De motivatie van de EC DMM in dit dossier luidde als volgt: “De EC DMM geeft een negatief advies over formele samenwerkingen met instanties direct verbonden aan het Saoedi-Arabische regime, vanwege ernstige mensenrechtenschendingen door de overheid.”
Deze heldere beslissing, die door de universiteit ongetwijfeld onverkort zal worden toegepast, staat in schril contrast met de totale onwil om ook maar een vinger uit te steken naar de Israëlische universiteiten, hoewel intussen ruimschoots is bewezen dat ze dubbel en dik medeplichtig zijn aan de etnische zuivering van Palestina, de apartheidspolitiek en nu ook aan de genocide in Gaza.
Dit terwijl een doortimmerde position paper van rechtsspecialisten van de Antwerpse universiteit zwart-op-wit aantoont dat een blijvende samenwerking met Israëlische universiteiten in strijd is met het internationaal recht en met de geest van het EU-Associatieverdrag van 1995.
De paus zou bij zijn bezoek de KU Leuven schijn-heilig moeten verklaren
De VN-Conventie ter preventie en bestraffing van genocide stelt dat ook medeplichtigheid aan genocide moet bestraft worden. En het EU-Associatieverdrag stelt in Artikel 2 dat de partijen de mensenrechten moeten respecteren en de waarden van de democratische rechtsstaat.
De actievoerders tijdens de tocht der togati hadden gelijk: de paus zou bij zijn bezoek de KU Leuven schijn-heilig moeten verklaren. Dat spandoek toont misschien een wat flauwe grap, maar voelt toch minder ongemakkelijk dan te roepen dat de universiteit medeplichtig is aan genocide. Ook al is dat, volgens de hoger vermelde visie van specialisten internationaal recht, helaas waar.
Prof. Lieven De Cauter, filosoof, departement Architectuur
Mede-ondertekend door:
Prof Karel Arnaut, Antropologie
Prof. Luce Beeckmans, Architectuur
Prof Carine Defoort, Chinese studies
Prof Nadia Fadil, Antropologie
Wim Grevendonk, stafmedewerker onderwijs Letteren
Prof. Hilde Heynen, Architectuur
Prof. Em. Albert Martens, Sociologie
Prof. Em. Frank Moulaert, Architectuur
Prof Geertrui Van Overwalle, Rechten
Prof. Thomas Van Riet, Fysica
Prof. Harco Willems, Egyptologie
Note:
1 De toga is het wijde gewaad dat kerkelijke of wereldlijke leiders dragen tijdens ceremonies, in dit geval de hoogleraars van de Katholieke Universiteit Leuven. Dit traditionele gewaad wordt verondersteld de waardigheid van het ambt te bevestigen.
