Op 6 maart 2017 zal de gemeenteraad van Puurs beslissen of de bestaande “Cyriel Verschaevestraat” in Breendoink zal veranderen in Breendonk-Dorp. Alleen zal het van de uitslag van een enquête bij de 23 huizen in de Cyriel Verschaevestraat afhangen in welke zin de beslissing genomen wordt. Het kan dus zijn dat de bewoners liever blijven wonen in de “Schande van Breendonkstraat’.

Op 7 februari 2017 is een brief in de bussen van de Cyriel Verschaevestraat gepost met toelichting over Cyrielverschaeve. Hieronder de aanleiding en langs een brief de lijnk naar de brief.

Lied van Breendonk, a cappela gezongen door Jan Van Calsteren gewezen Breendonk, Vucht, Dachau en Natzweiler-Struthof           
Tekst Lied van Breendonk, Wim de Antwerpenaar en Joseph Loosen

Lees het volledige bericht en de Brief aan de inwoners van de Cyriel Verschaevestraat in BuG 351 on-line .

In 1933, het jaar waarin de nationaalsocialisten het in Duitsland overnamen, werd de straatnaam “Cyriel Verschaeve” in Breendonk, nu deelgemeente Puurs, boven de doopvont gehouden. Later, tussen 1942 en 1944 werden 3.589 weerstanders opgesloten in het Fort van Breendonk. De helft overleefde hun gevangenschap en deportatie naar de kampen in Duitsland niet.

40 Puursenaars, 1 van Liezele, 6 van Ruisbroek en 33 van Puurs (niemand van Breendonk)  werden als lid van Zwarte Hand naar Duitsland gedeporteerd, 23 overleefden hun gevangenschap niet. 8 werden geëxecuteerd in Lingen na een doodsvonnis in het kader van de Keitel-decreten. Voor een lijst van deze Puursenaren die lid waren van de Zwarte Hand en hun lot, zie 40 gedeporteerde Puursenaars. 18 van deze 40 waren gevangene in Breendonk, de anderen in Mechelen en Antwerpen voor ze naar Duitsland werden gedeporteerd.

De schande van de Cyriel Verschaevestraat in Breendonk

Op geregelde tijdstippen werd de vraag gesteld aan de gemeente Puurs om de Cyriel Verschaeevestraat te veranderen en geen figuur te eren die tot de dood werd veroordeeld wegens collaboratie. Al deze pogingen vingen bot. Waren de invloed en de (belastings)centen van Moortgat van die aard dat hierin geen beweging kwam, zo vraag Louis Van Beneden, broer van 2 gedeporteerden zich nog altijd af.

Maar waarom hebben Annemie Turtelboom, Joos Wauters, Kris Peeters en vooral ook de vaderlandslievende verengingen, de organisaties van politieke gevangenen en vriendenkringen, het Gendenkteken Fort van Breendonk, de Vrienden van het Fort van Breendonk, de onderzoekscentra en ook de herinneringsgroep van de Zwarte Hand deze toestand laten bestaan? Waarom is er geen maatschappelijke en politieke actie geweest om een einde te maken aan deze schande van Breendonk, nl een Cyriel Verschaevestraat in het hart van Breendonk waar één van de belangrijkste onderdrukkings- en strafkampen onder de Duitse bezetting in Europa gelegen is, dat trouwens nog het meest van alle in haar oorspronkelijke staat is bewaard.

Zal het nodig zijn om een nationale mobilisatie te organiseren van al degenen die de Cyriel Verschaevestraat willen doen verdwijnen in Breendonk? Er zullen alleszins nog enkele overlevenden van Breendonk bijzijn en de honderden vaandeldragers mogen zich al opmaken! En het Lied van Breendonk zal zeker in de straat weerklinken.

In BuG 300 on-line  van 1 januari 2016 berichtten we over de vraag van Louis Van Beneden, die twee broers niet had zien terugkomen uit de kampen, om bij leven nog de Cyriel Verschaevestraat te zien verdwijnen. We beloofden hem om ter gelegener tijd gepaste actie te ondernemen. Dat moment is nu aangebroken en we willen de BuG-lezers de informatie niet onthouden die hen moeten toelaten om de evoluties op het terrein nauwgezet te volgen. Maar eerst even de aanzet recapituleren.

De nieuwe actie tegen de Cyriel Verschaevestraat

Op 30 oktober 2016 hield de Zwarte Hand in het Fort van Breendonk een herdenking van de razzia 75 jaar geleden waarbij 111 Zwarte Handleden werden opgepakt. Op deze herdenking werd niet toegelaten aan herinneringmemoire.be om de hartewens van Louis Van Beneden van Ruisbroek/Puurs, die twee broers niet had zien terugkomen uit de kampen, voor het aanwezige publiek te herhalen en op te roepen er wat aan te doen. In de cafetaria gaf Teddy De Veirman, een toevallige tafelgenoot, dan de suggestie om ter plaatse een petitie te doen. “Ik ben zelf de vrucht van de laatste liefdesdaad van m’n vader Joseph De Veirman, die diezelfde nacht nog van het bed gelicht werd. Negen maanden later werd ik geboren maar heb m’n vader nooit gekend”. Aan het onthaal in Breendonk enkele witte blz gevraagd en aan de aanwezigen in de cafetaria voorgelegd, dus buiten het programma van de herdenking, “Weg met de Cyriel Verschaevestraat in Breendonk”: 44 handtekeningen werden verzameld, de meerderheid van de aanwezigen tekende de petitie die diezelfde dag nog naar alle gemeenteraadsleden van Puurs werd verstuurd.

Groen pikt deze petitie op om in de eerstvolgende gemeenteraad van 21 november 2016 de verandering van naam te vragen zonder zich al uit te spreken over een nieuwe naam. De gemeente wou zeker spelen en liet weten zelf de naamsverandering op de agenda te zetten de 6de februari 2017 en voor te stellen om een enquête te houden en tevens een toelichting te geven in het gemeentelijk infoblad bij wie Cyriel Verschaeve eigenlijk was.

Op 6 februari 2017 besliste de gemeente dan om een enquête te houden bij de inwoners, zonder dat duidelijk was of er een toelichting in het gemeentelijke blaadje zou verschijnen. Om die reden oordeelde herinneringmemoire.be om zelf een toelichting te bussen in de 23 huizen van de Cyriel Verschaevestraat en deze ook in de café ‘s van Breendonk-dorp ter beschikking te leggen. Tevens is de lijst toegevoegd van de 40 Puursenaars, leden van De Zwarte Hand die gedeporteerd werden en waarvan er 23 niet terugkeerden. En ook of het niet beter zou zijn dat de gemeente haar aandacht zou richten naar de herinnering van deze Puursenaren. En kan de gemeenteraad van Puurs zelf niet de moed hebben en de bevoegdheid waarnemen om tot de naamsverandering te beslissen?

Zodus beste BuG-lezer, hieronder het verslag en de inhoud van de informatie aan de inwoners van de Cyriel Verschaevestraat. Wie argumenten heeft om de inwoners of de gemeenteraadsleden van Puurs op het goede spoor te brengen kan altijd z’n invloed laten gelden, want op 6 maart 2017 zal de gemeente ‘definitief’ beslissen over de Cyriel Verschaevestraat in Breendonk.

In Marke, Zoersel en Lanaken is er ook nog een Cyriel Verschaevestraat maar laat ons toch maar beginnen met de “schande van Breendonk”, de gemeente waar niemand lid was van de Zwarte Hand en waar het voor de huidige inwoners misschien om het even is dat zij met hun straatnaam een collaborateur eerste klas eer bewijzen.

Lees het volledige bericht en de Brief aan de inwoners van de Cyriel Verschaevestraat in BuG 351 on-line .

Jan Hertogen, socioloog