Koert Debeuf is onderzoeker aan het Centre for the Resolution of Intractable Conflict van de universiteit van Oxford.

http://www.hmc.ox.ac.uk/pages/default.asp?id=23

Hij woont in Caïro sinds september 2011 en volgde de revoluties in de Arabische wereld als journalist en onderzoeker. 
  
Is de Islamitische Staat een typisch verschijnsel van een extremistische Islam? Of zijn er gelijkaardige extreme staatsideeën in de geschiedenis te vinden? Volgens Koert Debeuf heeft elke grote revolutie zijn eigen “Islamitische Staat” gekend. Tijdens de chaos van revoluties is er steeds een groep die de revolutie misbruikt om een utopische staat op te zetten. Bij de Franse Revolutie was dit het bewind van Robespierre en de “Comité du Santé public”. Maar ook de Russische Revolutie evolueerde al snel tot een terreurbewind onder Stalin. Deze extreem utopistische regimes waren steeds gebaseerd op “terreur en deugd” waarbij afvalligen genadeloos uit de weg werden geruimd. Ze zijn als het ware opgezet uit ontgoocheling in de loop van de revoluties zelf. Hoewel de Islamitische Staat een idee is dat al langer bestond, is het pas echt van de grond gekomen na de mislukking van het presidentschap van Mohamed Morsi en de Moslim Broederschap in Egypte. Het idee van de Islamitische Staat is bovendien gebaseerd op een Apocalyps waarbij ze proberen het einde der tijden te versnellen. 

Even een inleiding en toelichting ober de spreker:

De nieuwe tijd begon in 1789 met de Franse Revolutie. De doorbraak van de waarden en van de verlichting. Het concept “revolutie” kwam op de politieke agenda. De burger kon eigenhandig de maatschappij doen veranderen. De centrale notie “volkssoevereiniteit” kwam op de proppen. De macht diende te berusten bij het volk. Dit wordt opgenomen in de grondwet van vele landen.

Wat met het islamfundamentalisme? Een tegenpool!

De soevereiniteit van het volk wordt verplaatst naar “God” met terrorisme zoals al-Qaida, IS,… Van democratie naar theocratie. Tegenpool van de Franse Revolutie. Een absolute tegenstelling! Vanavond een heel ander verhaal…

Het woord aan Koert:

Een vergelijking tussen de Franse Revolutie en de Arabische Revolutie. Men zegt dat de Arabische lente mislukt is.. De term lente is m.i. fout en ietwat sarcastisch. Ik opteer voor de term Arabische Revolutie! Het is een Revolutie in de zin van het volledige begrip van het woord. Wat we momenteel meemaken is nog maar het begin! Wat is de diepere oorzaak? De bevolking van Egypte en Marokko vertegenwoordigt zo’n 200 miljoen mensen. 60 procent van hen is onder de 30 jaar. Er is een heel grote werkloosheidsgraad en sociale druk. Je kan bv. in Egypte niet huwen als je geen appartement bezit, maar je hebt geen inkomen. Een vicieuze cirkel. Deze mensen zitten vast en er komen er steeds meer bij… 

Koert refereert naar het boek “The Anatomy of Revolution” van Crane Brinton:   https://en.wikipedia.org/wiki/The_Anatomy_of_Revolution

De spreker doorloopt de geschiedenis en haalt meer bepaald de Franse Revolutie aan. Iedereen die tegen het toenmalig regime was mocht kennis maken met de guillotine. In de periode 1789-1799 zijn 170.000 mensen onthoofd.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Franse_Revolutie

Dan kwam Napoleon aan de macht.

Dit is te vergelijken met de opstand op het Tahrirplein in Caïro. Deze werd uiteengeslagen door het leger. Een nieuw parlement met 75 procent islamisten en conservatieven “De Moslimbroeders” met Mohammed Morsi. In Egypte heerst vanaf dan de dictatuur. Geschiedenis herhaalt zich niet maar “het rijmt”, het is gelijkend… Er komt een enorme druk op gewoonten en rituelen en vooral op de vrouwen die een hoofddoek moeten dragen. Alcohol = verboden. Toen lag in iedere taxi een Koran… 

Dit lokte weerom protesten uit en het leger o.l.v. Generaal Abdel Fattah el-Sisi nam over. Op één week was het straatbeeld volledig veranderd. De druk was plots weg en nu lag nog maar amper in 1 van de 4 taxi’s nog een Koran. De Arabische Revolutie noemt men ook de Twitter en FaceBook Revolutie. In China en Rusland had men schrik dat deze revolutie zou overslaan.

Koert haalt aan dat op een bepaald moment de grens tussen Syrië en Irak werd “weggebuldozerd”.  Een zekere Abu Musab al-Zarqawi komt te voorschijn en is blijkbaar een zeer gewelddadig man met een grote achterban. Toen de Amerikaanse troepen binnenvielen komt Zarqawi van Afghanistan naar Irak en organiseerde aanslagen tegen deze kolonisatie van de VS. Het begin van ISI met Abu Bakr al-Baghdadi. Hij is van dezelfde stam als Mohammed en was eerst conflictoplosser in gevangenissen. Alzo heeft hij een heel netwerk van jihadisten kunnen oprichten. De vroegere militairen vormen ISIS als revanche op de VS. Zij willen teruggaan naar de eerste dagen van het Kalifaat van Mohammed. Iedereen die de regels niet volgt wordt gedood. De basis voor hun acties en denken is het idee van de Apocalyps, het einde der tijden. Zij willen het proces versnellen opdat de Mehdi kan komen, de verlosser.

Daarvoor zijn enkele stappen nodig, nl het Kalifaat oprichten, het grondgebied veroveren van Bagdad, Damascus,… én Mekka. Tot nu toe slagen ze daar niet in.

Dat vele moslims een gelukkig leven leiden in Europa is voor hen een doorn in het oog. Moslims moeten weg uit Europa! Een zware mentale klap voor hen is dat vele Syrische vluchtelingen naar Europa gaan i.p.v. naar hen. Zij willen dan ook de moslims in een slecht daglicht stellen. Het is o.a. gebleken dat bij de aanslag in Frankrijk opzettelijk een Syrisch paspoort is “achtergelaten”. Europa dient voor hen “islamofoob” te worden! Meer en meer wordt dat ook zo…

Onderzoek aan de universiteiten van London en Oxford wijst uit dat de meeste Syrië strijders meestal verloren mensen zijn, avonturiers en zij zelfs helemaal de Koran niet kennen. Toch is een groot deel getrouwd en hebben kinderen. Ze doen dat om aanvaard te worden. Een doel in het leven te hebben. Een identiteit bekomen. Deel zijn van een groep. In promotiefilms worden scene’s nagespeeld uit films en videospellen en dan vooral de gewelddadige facetten. Alles draait om dat geweld. I can be a hero!

We gaan afsluiten met een positieve noot: de Arabische Revolutie met IS is maar een deeltje van de grotere Revolutie die op til is, nl het falen van het islamisme. Mensen zien in dat ze zelf de samenleving kunnen veranderen en vooral vrouwen! Zij gooien hun hoofddoek af! Anderen spreken over hun geaardheid. Het grote debat tussen individu, religie en staat komt er aan… Het is enkel een kwestie van tijd.    

Nog vragen?

Wat is nu de basis van de strijd? Religie of macht?

Het is geen religieus maar een machtsconflict! En de religie wordt hierbij misbruikt! De bevolking in Egypte zal terug in opstand komen. Het toerisme zit aan de grond alsook is de economie totaal kapot. Het leger heeft zo’n 40 procent van deze economie in handen en daarop is geen controle vanwege de staat.

Kunnen we lessen trekken tegen de radicalisering?

Wat we moeten doen weten we niet maar repressie helpt zeker niet! Het lokt nog meer uit! Het is een kwestie van identiteit. De derde generatie hier is perfect geïntegreerd. Hoe meer je verbiedt hoe meer weerstand je krijgt. Zie maar met het hoofddoekdebat. Wondermiddelen bestaan er niet en de complexiteit is heel groot.

Goed menende mensen worden niet gehoord!

Slot door professor Luc Braeckmans.

Ik ken weinig academici die zo gevaarlijk leven…

Wens nog mee te geven dat de hele (zeer uitgebreide) presentatie is opgenomen en dra verschijnt op deze webstek:

http://www.ucsia.org/main.aspx?c=*UCSIA2&n=121667

De hele presentatie staat nu op: https://www.youtube.com/watch?v=b3rPNs6NxuI&feature=youtu.be