Boomkappingen
Volgens Luciano Brunet (ex-Amazonespecialist van het INCRA- Instituto Nacional de Colonização e Reforma Agrária) moeten we de oorzaak zoeken in een combinatie van ontbossing, agro-bussines en laksere wetgeving annex controle.
Hoe gaat men te werk: sinds jaar en dag wordt de grond leeg geschraapt met machines door houthandelaars. Nadien rooit men de grote bomen en steekt men het overblijvende hout (kruinen etc. …) in brand. Houthakkers werken samen met gigantisch grote veebedrijven (geenszins te verwarren met boeren!) die de vrijgekomen grond gebruiken om er vee op te zetten of soyabonen te kweken die deels uitgevoerd worden naar Europa om het te gebruiken als eiwitrijk veevoeder of ingrediënt voor biobrandstoffen. De EU importeert 14 miljoen ton sojabonen per jaar. 25 procent daarvan komt uit Brazilië.
Luciano Brunet: “De regering Lula probeerde destijds ontbossing tegen te gaan door nationale parken uit te roepen, landbouwwetgeving op punt te stellen en controle uit te breiden. De brandinpsectie werd bijvoorbeeld grotendeels afgeschaft om bezuinigingsredenen. Hoe meer ongebreidelde vrije markt en kapitalisme in de Amazone, hoe desastreuzer de gevolgen.”
De in 2018 verkozen extreem-rechtse president Bolsonaro wil vooral die grote spelers méér vrij spel geven en vindt dat anderen zich daar niet mee te moeien hebben. De bestuursraden van nationale parken werden bij gevolg geïnfiltreerd door de hout- en veelobby, de controlediensten werden ontvet en de regelgeving werd teruggedraaid.
Massale branden
Sinds begin dit jaar werden in het Amazonewoud 72.000 branden geregistreerd, het dubbele van vorig jaar. Volgens het Imazon Research Institute lag het aantal kappingen 66 procent hoger in de maand juli. Inpe (National Institue for Space Research) schat de stijging die maand op 278 procent.
Marcos Buckeridge, directeur van het USP Bioscience Institute (Universiteit van Sao Paulo), een van de Braziliaanse opstellers van een hoofdstuk in het IPCC-rapport (Intergovernmental Panel on Climate Change) zegt in Noticias dat Brazilië niet eens landbouw in het Amazonewoud nodig heeft om zijn voedselvoorziening of economie op peil te houden. Toch heeft Brazilië nu al 20 procent van het Amazone-regenwoud gekapt. Voor sommige wetenschappers zal het bos zichzelf niet meer kunnen regenereren als de ontbossing 40 procent van het bos bedraagt. Anderen schatten dit cijfer op 25 procent. Het aantal branden in de Amazone groeide dit jaar (tot 18 augustus) met 70 procent in vergelijking met dezelfde periode van 2018.
Toezicht
“Inspecteurs ontbreken en degenen die overblijven voelen zich vervolgd”, zegt Greenpeace Public Policy coordinatorMárcio Astrini. Hij schat de vermindering van inspecties door Ibama (Braziliaans Instituut voor het Milieu) dit jaar met 30 procent en van de boetes met 65 procent: “Dat is een boodschap van de overheid aan de ontbossers die zich op die manier gesteund voelen”, zegt hij.
Personeel van IBama en andere diensten wordt afgedankt of overgeplaatst. In maart ontsloeg het bureau boswachter José Olímpio Augusto Morelli. Hij verwierf bekendheid toen hij in 2012 president Jair Bolsonaro voor 10.000 dollar beboette voor het vissen in beschermd gebied. Een andere controverse die het nieuws haalde was het ontslag van directeur Ricardo Galvão, 71, van INPE. Hij verloor zijn positie na weken van confrontatie met Bolsonaro, die de toenmalige directeur bekritiseerde voor het vrijgeven van gegevens die wijzen op verhoogde ontbossing in de Amazone. Marcos Buckeridge: “Als je de soevereiniteit over de Amazone wilt verliezen, is het eenvoudig: maak gewoon Inpe kapot. Het is een strategische instelling voor Brazilië, die alle gegevens kan monitoren.”
Amazone verliest internationale donaties
De reactie op de branden in het buitenland is groot. Noorwegen en Duitsland schortten een storting van bijna 300 miljoen dollar op voor de Amazone. Luciano Brunet heeft daar een dubbel gevoel bij: “Je moet de geldstroom naar de regering inderdaad wel stoppen, maar tegelijkertijd het geld overmaken aan de ngo’s die daar programma’s hebben. Anders leg je niet de regering maar de Amazone droog.”
Bolsonaro gaf de ngo’s ook de schuld van de verbrandingen. “Criminaliteit bestaat en we moeten ons best doen om die niet te laten stijgen. De ngo’s hebben geld tekort en zijn daardoor betrokken.”
Binnenland
Terwijl volgens Survival International inheemse volkeren die de Amazone bewonen verjaagd worden en activisten hun verzet met de dood moeten bekopen zijn de Brazilianen het beleid van Bolsonaro ondertussen stilaan beu. 90 procent van hen vindt dat de regering méér moet doen om de Amazone te beschermen. Marina Silva, de minister van milieu onder de regering Lula, zegt in El Païs dat de vernietiging compleet is: “Sinds het nazisme miljoenen Joden heeft uitgemoord, heeft het woord Holocaust de betekenis gekregen van grote en volledige vernietiging en dat is wat nu gebeurt: de holocaust van de Amazone.”
Climaxi vindt dat er dringend actie nodig is en ondersteunt daarom Exctinction Rebellion die maandag 26 augustus actie voert aan de Braziliaanse ambassade, Louizalaan te Brussel.
