WAT KAN LEUVENS KLIMAATBELEID LEREN VAN DEGROWTH?
Op 20 februari organiseerde de coöperatieve Het Groot Ongelijk in Kessel-Lo een klimaatdebat met de focus op wat lokale besturen zoals Leuven kunnen doen om de CO2-uitstoot te verminderen. Ondanks de doelstelling die Leuven in 2012 lanceerde om tegen 2030 in belangrijke mate klimaatneutraal te worden en hiertoe reeds om en bij de tien klimaatplannen lanceerde, slaagde het er volgens het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap de CO2-uitstoot in de periode 2011-2022 slechts met 13,1 procent te verminderen.
Twee panelleden tijdens dit debat waren aanhangers van de degrowthfilosofie. Boon Breyne is activist bij Friends of the Earth Europe, More Than Enough & Growth Kills. Friends of the Earth, terwijl Leida Rijnhout, actief is bij Both Ends en stRaten Generaal A’pen, lid van de Club van Rome en CEO bij World Fair Trade Organisation. De andere panelleden waren Katrien Rycken, die de vzw Leuven 2030 leidt en Dirk Vansintjan, de oprichter van het energiebedrijf Ecopower en president van REScoop, de Europese federatie van energiegemeenschap. Vraag is wat Leuven volgens hen kan leren van degrowth?
Boon Breyne waarschuwde dat wie zich vooral focust op CO2 al snel uitkomt bij technologische oplossingen wat op zijn beurt vaak problemen creeërt. Zo werden de winsten van duurzamere autotechnieken al snel te niet gedaan doordat er alsmaar met grotere auto’s gereden wordt. Het idee om auto’s elektrisch te maken klinkt goed vanuit een ‘klimaatlens’ maar is minder wenselijk als men het grondstoffengebruik in rekening brengt en aandacht heeft voor welke landen meest verantwoordelijk zijn voor de CO2-uitstoot. Er is volgens Breyne ‘een systemisch perspectief’ nodig om naar de dingen te kijken en aandacht voor de overproductie van dingen en ons consumptiegedrag dat aangezwengeld wordt door reclame. Hij pleitte er daarom voor dat Leuven reclame verwijdert uit zijn stadsbeeld.
Volgens Rijnhout is het relatief makkelijk om een groen eiland te creëren maar moet men hierbij ook aandacht hebben voor de effecten elders, zoals de grondstoffen die elders gedolven worden om auto’s elektrisch te laten rijden. Belangrijker dan technologische innovatie is volgens haar gedragsverandering en daar moeten lokale besturen meer op inzetten. Systeemdenken betekent dat je gaat denken in termen van diensten in plaats van aankopen, deelauto’s promoten dus in plaats van het bezit van eigen voertuigen. Door middel van een goede stadsplanning dient men volgens haar ook voor te zorgen dat de grote winkelketens uit het stadsbeeld verdwijnen en ruimte gegeven wordt aan kleinere bedrijven en andere zaken die een stad belangrijk vindt.
Katrien Rycken beaamde dat ook Leuven2030 er absoluut van overtuigd is dat technologische innovaties slechts een deel van de oplossing zijn. “Bepaalde dominante systemen worden heel eng gedefinieerd vanuit een kapitalistische logica en brengen ons ver weg van wat van waarde is voor ons. Uiteraard is het geen verdedigbare oplossing om de huidige mobiliteit zonder meer te vertalen naar elektrische mobiliteit. Het is inderdaad om heel droevig van te worden als je weet in welke omstandigheden zeldzame materialen worden onontgonnen. Op lokaal niveau zijn we voortdurend op zoek naar hoe we kunnen vechten tegen dat soort systemen en stappen te zetten weg van de fossiele brandstoffen zonder dat we er anderen schade mee berokkenen”.
Verwijzend naar zijn ecologische ervaringen in Leuven stelde Dirk Vansintjan gefrustreerd te zijn door het feit dat in deze stad zo lang duurt voor er zonnepanelen op stadsdaken kunnen geplaatst worden. Hij toonde zich ook ontgoocheld over de onwilvan de KU Leuven om in historische gebouwen zoals het Sencie Instituut werk te maken van isolatie. In reactie op de vaststelling dat er in Leuven nog maar 60 megawatt aan zonnepanelen ligt terwijl het potentieel 505 MW is, verwees hij naar het feit dat bij Ecopower de helft van alle leden zonnepanelen hebben geïnstalleerd. Dat hoge percentage is het gevolg van het feit deze energiecoöperatie hiervoor een goede begeleiding aanbiedt. Ecopower geeft momenteel samen met 33 andere energiecoöperaties in het SeaCoop-project de burger de mogelijkheid om te participeren in offshore windturbines in de Noordzee.
LUC VANHEERENTALS
Voor meer info over het Leuvense klimaatbeleid. Lees mijn boek ‘Leuven zoals het is. Doorlichting aan vooravond verkiezingen 2024’ (292 blz). Ik stel de laatste exemplaren gratis (enkel 6 euro verzendingskosten) ter beschikking. Storten (met vermelding adres) kan op het bkr BE65 7855 2875 6196.
