Een half jaar geleden is bij het suikerrietbedrijf La Magdalena in El Salvador het systeem van onderaanneming afgeschaft. Dat was te danken aan de maandenlange syndicale strijd, met als hoogtepunt een staking in december 2010. Het bedrijf zag zich ook verplicht om de vakbond Asitrainma te erkennen als representatieve vertegenwoordiger van de arbeiders. Wat is hun situatie een half jaar later? En waar staat de vakbond nu in zijn strijd tegen onderaanneming?

José Luis González, Algemeen Secretaris van Asitrainma, getuigt: “Vergeleken met zes maanden geleden, is de toestand ongelooflijk veranderd. Het onderaannemingsbedrijf is opgedoekt, de vakbond werd erkend en de bedrijfsleiding respecteert ons en houdt rekening met onze opmerkingen. Alle arbeiders worden rechtstreeks door het bedrijf aangeworven.” Het gaat om 300 arbeiders die nu onder dezelfde voorwaarden en met dezelfde rechten werken als de vaste werknemers. Voordien zetten de onderaannemers de arbeiders aan de kant vóór ze 200 dagen gewerkt hadden. Dat is de wettelijke minimumtermijn om de eindejaarsbonus, vakantiegeld en ontslagvergoedingen te moeten betalen.

Vakbond versterkt
Ook voor de vakbond zelf betekent de overwinning een versterking, vervolgt José Luis: “Meer dan 80% van de werknemers hebben zich bij de vakbond aangesloten, en betalen hun bijdrage (1% van hun loon). Bovendien zijn we begonnen met de uitwerking van een onderhandelingsbundel en we hopen dat we vóór het einde van 2011 nog een eerste collectieve arbeidsovereenkomst voor het bedrijf kunnen afsluiten.” Toen het rietkapseizoen in april 2011 afliep, kregen de vakbondsleiders een vast arbeidscontract aangeboden. Dit stelt hen in staat om verder hun rol van gesprekspartner met de bedrijfsleiding te blijven opnemen en verder te ijveren voor betere werkomstandigheden, na al die jaren dat de arbeidsrechten geschonden werden.

Maar José Luis blijft voorzichtig: “We hebben nog geen spel gewonnen, de strijd is pas begonnen.” In het bedrijf gebeuren nog heel wat zaken die indruisen tegen de economische en arbeidsrechten van de werknemers. De vakbond moet blijven onderhandelen en druk zetten opdat La Magdalena alle rechten naleeft die de grondwet en de arbeidswetgeving garanderen.

Tegelijk wil de vakbond de eigen organisatie versterken en werk maken van de opleiding van zijn militanten en verantwoordelijken. Met de woorden van vormingsverantwoordelijke Gustavo Sayes: “Sommige leden hebben een vertekend beeld van de vakbond. Ze denken dat de vakbond alleen maar druk uit moet oefenen om gedaan te krijgen dat het bedrijf doet wat wij eisen”. Dat gaat niet op voor de huidige vakbondsleiders: zij zijn zich ervan bewust dat het bedrijf zijn productiviteit en efficiëntie moet opdrijven, als basisvoorwaarde om betere werkvoorwaarden en lonen voor alle werknemers te kunnen bieden.

De succesfactoren
In El Salvador hebben de vakbonden in de voorbije jaren veel slagen moeten incasseren. De vraag is daarom terecht, hoe komt het dat ASITRAINMA er wel in geslaagd is om een eerste slag thuis te halen?

Volgens Noé Nerio, stichtend lid van fos-partner CSA-ES – de federatie voor de suikerrietsector waarbij Asitrainma is aangesloten – dankt de vakbond van La Magdalena zijn succes aan de voorbije inspanningen onder de arbeiders om hen te organiseren en aan de maturiteit van hun leiders. Zij hebben bewezen dat ze allianties kunnen aangaan met andere vakbonden. Zo hebben ze de druk op het bedrijf, de overheid en de pers kunnen opdrijven. “Maar de belangrijkste reden,” aldus Noé, “is dat de vakbond, zelfs in de moeilijkste momenten van de strijd, de eenheid en de solidariteit tussen de arbeiders, de syndicale organisaties en sociale beweging wist te behouden. Solidariteit blijft de kracht van de mensen zonder stem!”

Naar het parlement!
fos steunt de inspanningen van CSA-ES die samen met de vakbond van de energiesector werkt aan een wetsvoorstel om onderaanneming aan banden te leggen. Binnenkort willen ze in het nationaal parlement van El Salvador een wetsvoorstel indienen dat een einde moet maken aan de gangbare praktijk van onderaanneming waarmee de bedrijfsleiders hun winsten maximaliseren ten koste van de werkomstandigheden van de werkende klasse. Samen met Asitrainma hopen we dat de toekomst nog meer successen mag brengen. Want “Eenheid maakt ons zo sterk, als verdeeldheid ons verzwakt!”

01 september 2011
Auteur: Luis Orellana
Contact: Wim.Leysens@fos-socsol.be