Drie dagen na de zware dubbele bomaanslag te Brussel op 22 maart, ben ik naar het Parlement getrokken. Wat ik daar hoorde, leverde inspiratie tot een persoonlijke diepte-analyse van de grote tragedie die ons overkt. Wij geven hier een voorlopige aanzet tot historisch kader en wij zoeken naar begrip, met verwijzing naar voorbeelden van historische situaties waarin onrecht vanwege bepaalde politieke machten gewelddadige reacties uitlokte bij minderheden. (4400 woorden)
Leerzaam bezoek aan Brussel
* Deze tekst is een herwerkte, meer serene versie, nu de rust wat is teruggekeerd. Wij zijn er immers van overtuigd dat de woorden die wij gebruiken, mee de werkelijkheid en de toekomst maken waarin wij leven. “Niet alleen wat in parlementen of aan de universiteit wordt bedisseld, maar alle gesprekken op alle niveaus vormen mee het Maatschappelijk Debat en op die manier vormt zich onze Toekomst” (Naar Karl Popper).
Als bewogen burger, als publiek schrijvende historicus en als hulpverlener gewend met empathie te reageren, trok ik naar het parlement toen op Goede Vrijdag belangrijke debatten werden aangekondigd in de pers. De Commissievergadering waarbij de drie bij de recente aanslagen betrokken ministers zich zouden moeten verantwoorden, was gepland in de Europazaal (Vlaams Parlement). Toen de voorzitter omriep dat de medewerkers zouden moeten plaats ruimen, omdat bleek dat vaste leden van de drie commissies onvoldoende zitplaats vonden, viel een stilte. Daarin liet ik vanop de publiekstribune luid een heilige zucht horen: “Amen!”. Ik deed die uitroep vanuit de overtuiging dat dit een dag was waarop de Politiek Verantwoordelijken inderdaad voor een en ander zelf moesten centraal staan en moesten spreken. Ik had de behoefte te luisteren om te kunnen oordelen. Nog geen minuut later viel de beslissing, de crisis-achtige, lichtjes historische vergadering zou doorgaan in het Halfrond van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, waar de Plenaire Zittingen doorgaan. In het heilige der heilige van de Belgische politiek dus, waar iedere aanwezige passend vanuit de hoogte bekeken wordt door een statig beeld van de eerste koning van het land.
Minister Jan Jambon paste samengevat de typische denktrant van zijn partij toe: mij leek dat vooral verantwoordelijkheid afschuiven en een zondebok aanwijzen. De Liaison Officier, alleen hij, was in de fout gegaan. Dat is toch kinderlijk gebrek aan diepgang van inzicht? Alleen in een specifiek heersend klimaat kan een mens tot zulke fouten overgaan. Is het niet zo dat de laatste dertig-veertig jaar bijna niemand van ons nog overtuigd is geweest van het heilige belang van de Waakzaamheid? Wat ik vervolgens gehoord heb uit de mond van de christendemocratische minister van Justitie, Koen Geens, overigens om drie uur, het uur waarop wereldwijd herdacht wordt hoe de meest welmenende en welsprekende wereldverbeteraar die de planeet ooit kende, Jezus van Nazareth, zijn laatste adem uitblies aan het houten kruis), was een discours dat mij uitermate boeide, maar waarvan een bepaalde uitspraak mijn spirituele en morele stekels naar boven deed komen. Koen Geens begon zijn lange toespraak met een nederige houding en met gepaste warme dank aan de hulpdiensten en medeleven voor de nabestaanden (dat zijn in zekere zin ook u en ik), en de dodelijke slachtoffers van de bomaanslagen van de gebroeders Ibrahim El Bakraoui van vorige dinsdag, 22 maart. Een dies irae bij uitstek…
Wat mij trof, is dat de minister wat die jonge desperado’s van Arabische achtergrond hadden gedaan als “laf” betitelde.
Moed en Lafheid. Op zoek naar definities en naar wie wat belichaamt
Wat een mensbeeld vertoon je eigenlijk als je zulke uitspraak doet? Mij lijkt dat je dan gelooft dat een lid van de eigen soort, de Mens, zonder goede, grondige reden ineens in een soort dodelijke robot kan veranderen? Daar kan ik eerlijk gezegd niet mee leven. Laat ons maar eens naar diepere, betere verklaringen zoeken, zo dacht ik. Verklaringen die de assumptie van de noblesse, de waardigheid van elke mens, elke Homo sapiens, zo lang mogelijk intact houdt.
Laat mij ook vandaag met open vizier schrijven. Ik heb werkelijk veel respect voor de krachtige persoonlijkheid en de geleerdheid van de betrokken CD& V minister. Toch moet ik mij de vraag stellen, nadat ik zelf als kind door een situatie van kinderarmoede ben gegaan, en met stoutmoedigheid verantwoordelijkheid heb opgenomen in het ouderlijke gezin: “Wat weet een wetsgeleerde, die meestal een groot gehalte “kamergeleerde” vertoond, van de moed en de buitengewone koelbloedigheid, tegenwoordigheid van geest en zelfbeheersing die een mens moet hebben om met een zelfgemaakte bom door de drukke straten van de hoofdstad te stappen naar de plaats waar je de laatste minuten van je aardse leven gaat meemaken…? Kan een persoonlijkheid bij wie het leven van in de kindertijd grotendeels op rolletjes is verlopen, tot adequaat besef komen hoe bij Ibrahim El Bakraoui de gedachten malen terwijl hij terugdenkt aan de goedheid van zijn moeder die hem gewiegd heeft, aan de aanmoedigende verhalen die zijn vader hem vertelde, onder anderen over de eervolle daden van de voorouders in Noord-Afrika, aan de voedende broederlijkheid die je mocht beleven met je broer?
Niet voor niets heeft de filosoof Dirk De Schutter in zijn boek “Een hart voor de wereld. Zes vrouwen” een lans gebroken voor de Diepe Waarheid die Arundathi Roy over de kliek rond president George W. Bush formuleerde. Na de aanslagen in New York in het eerste jaar van ons millennium, waarbij opstandige mannen van Arabische mosliminspiratie lijnvliegtuigen in het World Trade Center boorden, kon Roy het niet langer aanhoren hoe de decadente rakkers die de hoogste regionen van de macht onveilig maakten, die zelf veel onrecht begingen tegen kleine mensen, laatdunkend deden over deze ongelofelijk succesvolle militaire actie met grote symbolische betekenis. De aanslag gebeurde op de Twin Towers, waarschijnlijk de best denkbare symbolen van de op geperverteerde commerciële geest en macht gestoelde cultuur van de USA. President Bush had de mannen die als piloten optraden van de vliegtuigen eveneens “lafaards” genoemd. Arundathi Roy heeft daartegen op intelligente wijze protest aangetekend. Op een passend en dus internationaal forum; dat is een Duitse topkrant geworden, want in het land dat bij uitstek hoge principes als persvrijheid, vrije meningsuiting en burgerrechten in het vaandel draagt, kon en mocht haar stem niet aan bod komen…
De laatste tijd zijn er ook bij ons juist fijngevoelige, moedige vrouwenzielen nodig om te benoemen wat de unieke waarde is van een man. Tinneke Beeckman nam het enkele weken geleden in haar column in De Standaard op voor mannen die van nature de kwetsbaren willen verdedigen. Die manmoedigheid, het Romeinse Rijk steunde daar sterk op, het heette toen virtus. Ook de Arabische halfnomaden die hun leven bouwden rond de kameel, het schip van de woestijn, hebben eeuwenlang een cultuur en ideologie gekoesterd waarin de zin naar moedige daden en avontuur zeer werd gewaardeerd.
Laten wij niet vergeten dat ook bij de “oude Belgen” de Menapiërs, de Eburonen en anderen meer dan de consumptie burger beseften dat het bestaan geen lachertje is, en dat je naast zachte waarden, ook defensieve slagkracht nodig hebt om je gemeenschap kansen te geven op heilzaam voortbestaan. Een man hoefde niet altijd ‘ongevaarlijk’ te zijn.
Over inheemse politici die ook wel eens Ruggengraat missen
Vandaag gaat het anders, vrouwen staan meer dan ooit op het forum, in de kring van “wijzen” die de gemeenschap mee besturen.
- Soms werkt het goed. Nog maar vijf dagen geleden kroop ik blij in de pen om een filosofe op haar facebook profiel in de bloemetjes te zetten. Tinneke Beeckman had in haar tweewekelijkse column in De Standaard als geen ander een licht laten schijnen op de lafheid van de (mannelijke) toppolitici in dit land en de omringende. Hoe deze lieden soms totaal geen kracht of macht blijken te kunnen genereren, en daarom juist alles doen om hun imago op te vijzelen, ook juist na de aanslagen in Parijs. De centrale waarden van onze cultuur, zoals waarheidsvinding en vrije meningsuiting, mensenrechten, herverdeling van de rijkdom via een gemengde economie… zowel als de grote problemen en uitdagingen van deze tijd, zoals de Vluchtelingenopvang, de Eendracht in de groep landen, het uitbouwen van een interessante Cultuur die jong en oud kan inspireren op weg naar de toekomst in complexe tijden… daar zijn die politici in hun limousine in de cavalcade vaak niet mee bezig, zo blijkt.
- In dezelfde zin had Marc Fauconnier, er op gewezen in een opiniestuk in dezelfde krant een tiental dagen eerder, hoe het komt dat de ‘trompetter’ zonder inzicht of grootmoedige idealen Donald Trump zo veel aandacht en steun krijgt van kiezers aan de andere kant van de oceaan. De mensen voelen met hun buik telkens weer aan hoe veel politici uit de bovenste laag helemaal geen ‘innerlijke voeling’ meer vertonen. (“Ze zijn zo snobistisch dat ze hun eigen geslacht niet meer kennen”, las ik ooit over dit soort mensen.) Fauconnier, die deze interne keuken kent als marketeer, beschrijft hoe topleiders de hele tijd op eieren lopen om toch maar geen segment van het kiezersvolk voor het hoofd te stoten, en zo te riskeren stemmen te verliezen. Zij weten het zelf niet meer, en volgen de sluwe (?) adviezen van “spindoctors” die de maatschappelijke trends bestuderen en tegen veel geld dan de politicus, die keizer zonder kleren, iets moeten influisteren. “Politici hebben niet meer de moed om de mensen te zeggen wat zij vinden dat die moeten horen” luidt het. Bedankt, Marc Fauconnier en De Standaard voor de kritische analyse.
- Een week voordien, op 11 februari, was er al een schot voor de boeg gegeven door een vaste redacteur van de krant. Marc Reynebeau klaagde in zijn wekelijkse stukje op donderdag met scherpzinnigheid en bewonderenswaardige zin voor rechtvaardigheid aan hoe leidende politici wel eens te werk gaan op een laffe manier die de hele maatschappij ziek maakt. Geen van onze politici had de laatste jaren de ruggengraat om op te staan en bepaalde grote concerns die de mensen schade toebrengen, tot de orde te roepen. Van de energielobby (met kwaadaardige typen als bestuurder Mestrallet en kompanen bij Suez-Electrabel), over de Loterij, (die casino’s gaat bijbouwen in een tijd dat tienduizenden mannen en vrouwen bankroet gaan door gokverslaving), tot de gewetenloze tabakslobby. De laffe (hier is het woord wellicht veel beter op zijn plaats) politici verschuiven de schuld die zij wellicht voelen kriebelen gewetenloos door naar de grass root people. “Beste burgers”, zo zeggen zij, “U bent zelf de schuld van uw verslavingen, u moet de kosten dragen. En meer nog, wij zijn met u begaan en dus gaan wij u disciplineren en sanctioneren, wij gaan u hoge taksen opleggen!”
Op Pasen, de meest heilige dag van het jaar, voel ik mij geroepen op te merken dat de chaos, het wegvallen van de bestaande orde van wet en politiek, iets waar leidinggevende figuren meestal als de dood voor zijn, misschien ook iets verfrissend kan hebben. Wat minder huichelachtige structuur zou revitaliserend kunnen zijn. Mensen zouden krachten opdoen. Ik moet daarin de grote Duitse activist en filosoof Rudolf Bahro (1935-1997) bijtreden. Die werd begin jaren negentig door jonge Duitse ecofilosoof Ullrich Melle uitgenodigd naar het Kardinaal Mercierplein (Hoger Instituut voor de Wijsbegeerte KU Leuven) om ons te helpen klaar te zien in de verbijsterende machine van de postmoderne samenleving. Bahro spreekt van “de megamachine” die de natuur vernietigt. Hij gebruikt de term “het schildpadpantser” dat volwassen burgers ontwikkelen, eelt op de ziel. Hij spreekt van de hoop die van kinderen blijft uitgaan, die zuiver geboren worden, nog altijd. Van de werking van verschillende hersendelen, het ene al wat minder primitief dan het andere. De grote filosoof had kanker, en dat was hem helaas al aan te zien; twee jaar later zou hij sterven. Hij zat tegenover een volle zaal en sprak Engels. Na zijn betoog was ik de eerste die het woord nam. Ik bevestigde zijn visie, op basis van eigen lectuur en analyse. Ik steunde onder meer op ideeën van schrijvers als Nobelprijswinnaar Konrad Lorenz en filosoof-astronoom Karl Sagan, baanbrekende primatologe en thologe Jane Goodall, de wijze Britse schrijver Terence White, én ik sprak op basis van eigen verkenningen in de natuur, onder anderen in Wielewaal verband. Mijn waardering voor de spreker, die nog jaren had in de nor gezeten onder het DDR-regime, en later, na de machtswissel, een ministerpost had bekleed, bleek zelfs in een publiek met overwegend groene activisten niet zo evident. Een groen politiek activist nam het woord na de profetische oproep van de filosoof, en vroeg wat de rol van politici dan nog kon zijn. Bahro stelde, terwijl hij de hele tijd zijn ogen fixeerde op de mijne, dat wij “van de politici niets mochten verwachten. Politici zijn de waterdragers van de economen. Zij hebben te weinig eigen ruggengraat, geweten, diepgang, ideologie. Zij missen ook de vereiste heilige toewijding. Het schip van de Samenleving sturen zij elke dag meer de gevarenzone in. Het moet van fijngevoelige spirituele geesten komen!” Dat waren grote woorden en een oogcontact die nog lang na die avond hun nagalm behielden voor mij.
Waardenschalen hebben nood aan extreme situaties om een adequate ijking te ontvangen
Meer ten gronde, is er een probleem met onze waarden, dat komt naar boven als wij ons bezinnen na aanslagen in onze hoofdsteden. Mij lijkt dat de waardenschaal die mensen vaak voor hun daden volgen, blijkt krakkemikkig, zij is verslapt. Een herijking is nodig. Een paradox is dat de waardenschaal ook juist wat kapot lijkt te zijn omdat er al lang geen levensbedreigende situaties meer in ons leven voor zijn gekomen. Dat is een moeilijke waarheid. Maar is het niet zo: men keek in de Wetstraat duizend keer per jaar weg van de doden die vielen; zoals de tien zelfmoorden per dag. Als een trein een mens aan zijn einde hielp, word met man en macht elk spoor binnen het uur uitgewist, zo benadrukt filosoof Herman De Dijn terecht in een essay over bio-ethiek. Misschien is dat niet zo verstandig.
Zelf heb ik al lang de televisie wereld de rug toegekeerd. Ik ben de grenzen van het speelveld van het menselijke bestaan bewust gaan verkennen. Ik wilde vooral het leven leren kennen door “De school van het leven” zelf. Er gaat niets boven the real thing. Leven moet interessant blijven. Als palliatieve medewerker, bij het bed van de stervenden en tot in het mortuarium, waar wij met eerbied en tederheid om mochten gaan met de dode lichamen en hen klaar maken voor de laatste groet… Daarnaast heb ik wilde dieren bestudeerd, opgespoord, en geschoten. Wat ik om mij heen zie, is dat de meeste landgenoten niet meer goed beseffen wat de Grenzen van het Menselijke Bestaan werkelijk zijn. Dat is niet abstract, dat gaat over krachtige emoties. Mensen zijn vaak niet vertrouwd met de supervreugde-regionen van warme liefde en zorg voor elkaar. En nog minder met lijden en dood. Daardoor is meteen ook de levensvreugde eruit. De ernst én de lach hebben elkaar nodig.
Elk nadeel heeft zijn voordeel
De situatie is echter niet al duisternis. Sinds Brussel haar eigen zware bomaanslagen heeft gekend, merk ik dat mensen het leven weer ernstiger nemen, met grotere, natuurlijke aandacht met elkaar omgaan. Dat passanten in de stad de ontmoeting weer weten naar waarde te schatten. Mensen ontdekken de kracht van een kort gesprek, het bij elkaar op verhaal komen. Op de bus zijn mensen meer beleefd en attent dan sinds lange tijd, zo blijkt. De jonge mannen die ik met ernst in de rij wachtenden bij het instappen aanmaan “Doe het eens wat rustiger, jongens, er hangen toch al genoeg zorgen in de lucht!?”, die roepen even later zelf behulpzaam naar de chauffeur, zich kaarblijkelijk plots beter bewust van wat solidair, werkelijk goed samenleven is, “Mijnheer! Er is een mevrouw die niet kan afstappen!” Even daarna staan twee meisjes tegenover mij hun plaats vriendelijk, bescheiden en met traditioneel aandoende eerbied voor oudere mensen af aan twee oude vrouwtjes…
Een grote en nog deels onbenoemde kwaal van onze tijd heet aliënatie. Het leven is een voortdurende strijd tegen de Vervreemding, zo schreef ook Rik Torfs onlangs nog als slotformule voor een column. En dan is er de desacralisering van Leven en Waarden.
Een paar historische precedenten van onrecht dat groot geweld uitlokte
De eclatante, bloedige militaire acties van allerlei mannen met Arabische achtergrond, zijn in de grond vooral Wanhoopsdaden, zo lijkt me. Er heerst, zoals Amin Maalouf, schrijver en lid van de Academié Française op paaszaterdag op La Une zegt, “een nihilisme” bij die mensen. Voor ons is dit zeer goed te begrijpen, als historici met het vermogen enthousiasme op te brengen voor de zaak van anderen. Heel lang hebben toonaangevende figuren in eigen cultuur een aantal problemen (bewust of onbewust) toegedekt… De golven van agressie, die worden in wezen door niets anders uitgelokt dan het onrechtvaardige, verraderlijke van de Europese Leidcultuur in haar omgang met culturen en etnieën die dichter bij de Natuur en de Traditie staan. Er lijkt op sluipende manier een soort spirituele, ideologische vuile oorlog aan de gang. Tegen gemeenschappen die een leven leiden in soberheid en in verbondenheid met landschap, dier en rots en boom, God en familie.
In ruimere zin zijn die opstandige explosies van woede, een op zelfbehoud gerichte reactie en een gevolg van innerlijke ontreddering… na het op osmotische manier contact maken met enkele van de vergiftigde aspecten van wat ik noem de Geest van Europa. Europa dat is geworden: een kapitalistische, geseculariseerde, hebzuchtige, consumentistische gemeenschap,soms zonder veel werkzaam geweten. Een Europa en Amerika dat zijn eieren in de mand is gaan leggen van geld, bezit, macht, comfort en groei op technisch gebied. Is het niet zo, gelijk in Bijbelse tijden, “Wie de mammon dient… kan onheil verwachten”?
Heel concrete historische kantelmomenten in die zin kunnen wij tijdens de drie voorbije eeuwen aanwijzen.
1. De genocide tegen de Indianen. Daarbij de vele verdragen die de United States of America gesloten hebben gesloten met én nadien verraden hebben, naar de Native Americans. Vlamingen hebben hier een bijzondere rol gespeeld. Goedaardige, contactvaardige, door menselijke noblesse geboeide zielen als pater Pieter Jan De Smet, de grote Zwartrok, Jezuïet en missionaris, heeft deze natuurmensen begeleid. Hij heeft hun vertrouwen weten te winnen. Hij zag geen andere weg dan in onderhandelingen met onder meer president Abraham Lincoln, de Inheemse stammen de betreffende verdragen te laten aanvaarden. Maar hoe liep deze geschiedenis af? De goede ziel De Smet voelde zich op het einde van zijn leven verraden en voor schut gezet door de overheden… Stammen werden gedwongen hun kinderen in reservaten te laten school lopen op kostscholen, waar zij werden opgevoed volgens exclusief westerse opvattingen, met het doel de cultuur van de (voor)ouders te vernietigen. Van hun jachtrechten beroofd, en aangewezen op voedselpakketten, verloren veel van de Native Americans hun ooit legendarische trots en moed.
2. Eenzelfde verhaal tijdens en kort na de eerste wereldoorlog. De geniale, heroïsche, meesterlijk- strategische geest, Lawrence of Arabia, weet in 1916-18 de vele volkeren van de Hedjaz, het woestijngebied van Mekka tot Damascus en Bagdad, te verenigen. Als rechterhand en broeder van Sherif Feisal, zoon van de Sheriff van Mekka, en samen met stoutmoedige inheemse generaals zoals Auda Abu Tayi, brengt hij met een minimum aan middelen en manschappen door verstandige en zo humaan mogelijke oorlogsvoering, op korte tijd de wrede, genocidaire Ottomaanse Overheerser op de knieën. Met de hulp van goud, wapens en oorlogsbodems van het Britse Rijk, die Lawrence bij zijn verwonderde, dankbare legeroversten wist los te krijgen. Na de guerrilla en de wereldoorlog wordt echter een verdrag gesloten tussen Frankrijk & het UK en anderzijds de Arabische naties, dat zonder scrupules ervoor gaat de economische en geostrategische belangen van de westerse mogendheden te versterken, ten koste van de jonge Arabische naties en de winnaars van lastige veldslagen. Feisal wordt koning van Jordanië. Maar de geest van de toekomstdroom van het helden duo wordt schandelijk verraden. De grenzen van Syrië, Irak, Saoedi-Arabië… worden op niet zo wijze manier getrokken, zonder de vrede tussen de inheemse stammen te dienen, in het directe voordeel van de koloniserende mogendheden. Wij dragen nog altijd de gevolgen van dat onrechtvaardige beleid.
In dit moreel misbruik door machtige democratische naties, ligt in de limiet de diepere wortel van de miserie van de moslimwereld, van de verbijstering, de collectieve psychose, van het gekmakende verlies van betekenis, trots, geloof en zingeving bij Arabieren… en van daar komen het verlies van humaniteit en de meedogenloze agressie vanwege Arabische figuren die ons treffen.
De ‘Vaderfiguren’ van machtige naties die hen bij de hand hadden genomen bij de geboorte van hun eigen nieuwe naties bleken in the end of the day min of meer genadeloze bloedzuigers… Je zou van minder het noorden kwijt raken en de wapens opnemen, toch?
3. Een derde concreet historisch voorbeeld, waarbij een volk na mismeestering en verraad, op waanzinnige manier én ten diepste ook op zelfdestructieve manier naar de wapens grijpt, is allicht nog het beste bekend bij het grote publiek. Na het extreem onrechtvaardige verdrag van Versailles, bij het eind van de Grote Oorlog in 1918, konden de Duitsers niet helder meer blijven denken en voelen, na de overdonderend beschuldigende aanpak die hun was te beurt gevallen vanwege de overwinnaars, de geallieerden, de VSA, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, en de latere Benelux. De onvatbaar erge gevolgen zijn bekend. Op die bodem van ressentiment ontstond het Derde Rijk, Nazi-Duitsland, een natie die dertig miljoen doden maakte onder Hitler, een zieke, scherpzinnige maar agressief-dominante geest die werd beheerst door hatelijke wanen naar hele gemeenschappen. Adolf Hitler vond de meeval als gefundenes Fressen voor zijn wraakzuchtige dromen. Hij was een man die niet in staat bleek tot enig ethisch besef, tot eerbied voor de medemens ook als die heel anders is. De hele aarde werd in een Vuur van oorlog en Wraakzucht meegesleurd. Meer dan bewuste wraak, betrof deze oorlog echter een zich te weer te stellen tegen het sluipende vernietigen van de eigen waardigheid, het zelfbeeld. De Duitsers kwamen op vehemente wijze recht, vanuit het besef een dodelijk-zware Leugen te moeten ondergaan bij de bepaling van de Schuldvraag in Versailles.
Besluit
Een goede uitweg die elke cultuurkring heeft, bestaat erin steeds weer naar Diepe Waarheid te zoeken. En dat houdt in dat wij de moeilijke oefening doen een bovenpersoonlijk standpunt in te nemen. Wij moeten de “Inconvenient Truth” die zich in het actuele geweld aandient, trachten beluisteren. In de hoop te komen tot een diepe mentaliteits- en gedragsverandering aan beide zijden. De planeet, geteisterd door milieu verloedering, snakt naar een behandeling gedragen door Eerbied, maar de mens evenzeer. De geschriften van de grootste morele figuren van deze tijd, zoals Barack Obama en Victor Frankl, Alice Walker, T. E. Lawrence en paus Franciscus, kunnen de toon helpen zetten bij die onderneming. Een grote openheid voor wat mooi en goed is, kan helpen de zuiverheid van ziel te ontwikkelen die welkom is om helder en heilzaam te ‘zien’ en te begrijpen
Stefaan Hublou Solfrian
(Historicus, publicist, actief voor het Vlaams Agentschap Inburgering en Integratie)
Brussel-Leuven, geschreven tijdens het Triduüm van de Goede Week 2016
— Suzanna Arundhati Roy (° Meghalaya, India, 24 november 1961) werd winnaar van de Man Booker Prize met de roman “De God der kleine dingen” in1997.
“Een geest van goede trouw en waarachtigheid is het enige dat op de lange termijn de mensheid soelaas zal kunnen bieden. Geldt uiteindelijk niet ook op het collectieve vlak de volgende bekende Vlaamse volkswijsheid:
“Eerlijk duurt het langst”
“Geestelijke Noblesse is het enige dat ons kan redden”
Fjodor Dostojevski (1821 – 1881, Rusland)
Selectieve Bibliografie
Chris van Orden. “De glans van het echte. Impressies uit Centraal Azië en Siberië 1970 – 1995”. Uitgeverij Maitrea. – De zeer waardevolle getuigenissen en reflecties van een in Borneo geboren Nederlander die talloze reizen naar Aziatische volkeren maakte, op zoek naar menselijke noblesse en karaktersterkte, ook juist vanuit een diep besef van wat ziek is geworden in de kern van deze cultuur.
- E. Lawrence. “Seven Pillars of Wisdom. A Triumph”. (Edities in 1935, 1976… o.a. bij Jonathan Cape Ltd., London). Het persoonlijke verslag van de ongelofelijke interculturele, reis- en strijdsuccessen die de schrijver behaalde in samenwerking met de bewoners van de Hedjaz, Arabië.
Michael Korda. “Hero. Life and legend of Lawrence of Arabia”. London, 2010. – Een schitterende biografie en geschiedenis, en zeer actueel in onze dagen.
Bieke Vandekerckhove. “In stilte. Hoe ik bij mijzelf ben gaan wonen”. (Spiritueel boek van het jaar 2013. Ten have/Lannoo). Een goudschat aan tips hoe een mens zware beproevingen kan doorstaan en tot een loutering kan omsmeden.
Loed Loosen. “Het derde testament. De bijbel verder schrijven”. Katholieke Bijbelstichting, 2015. – De meest humane, open, wijze theologie in beknopt katholiek kader beschikbaar op de markt.
“Black Elk Speaks”. John Neihardt. USA, Diverse uitgaven en vertalingen. – De geschiedenis van de Noord-Amerikaanse Indianenstammen en hun levensbeschouwingen, in de vorm van een uniek ooggetuigenverslag van de bekende sjamaan.
Alice Walker. “Turkoois en koraal. Leven onder woorden”. Globe pocket, 1996. (Vertaling van: “Living by the word. Selected Writings 1973-1989”. Harcourt Brace Jovanovitch, New York). Een persoonlijke bundel gedachten en reisobservaties van de geniale, mystieke schrijfster van het succesvol verfilmde “The color purple”. Een eminente filosofe met grote aandacht voor onrecht naar personen en volkeren.
Manu Keirse. “Helpen bij verlies en verdriet.” (Diverse uitgaven, Lannoo). – De beste gids voor wie zichzelf en medemensen wil helpen genezen na de ervaring van diepe pijn die eigen is aan bijna ieders bestaan.
Judith Lewis-Herman. “Trauma en herstel”. De wijze, baanbrekende visie op trauma van de hoogleraar psychiatrie. Het betreft trauma bij mens en groep, en het boek is een bron van suggesties hoe er heilzaam doorheen te groeien en zo “van de nood een deugd te maken”.
“Tippi uit Afrika”. Tippi Degrez. Byblos, Amsterdam, 2002. Een klein meisjeskind vertelt hoe het door onbevangen en vriendelijk naar allerlei wilde dieren te stappen, van leeuwen over luipaarden tot kolossale olifanten en aaibare knuffeldiertjes, erin slaagt hun vertrouwen te wekken en “met de dieren te praten”. Zo maken wij een soort reis naar de originele toestand van de mens. Ontmoetingsverslagen en opinies zijn genoteerd door een schrijfster en de vele indrukwekkende foto’s van de vader, fotograaf, bewijzen dit unieke verhaal van kansen tot contact en verbondenheid. Dit boek levert het perfecte voorbeeld van de wijsheid die zegt “Geef een mens vertrouwen, en je maakt hem betrouwbaar”. www.Tippi.org
Motion Picture. “Dances with Woolves”, regie en hoofdrol voor Kevin Costner. Zeven Oscars (1988). Western-Saga die de verzoening tussen blanke Amerikanen en Indianen een stap vooruit wist te brengen, met een verhaal van geslaagde inburgering van een man in een inheemse cultuur en een schets van de uiterst waardevolle ecologische intuïties en de spirituele en tegelijk sobere & aardse leefwijze van de Native Americans.
Reacties welkom via stefaanhublou@yahoo.com
