Zodra Damascus gevallen was, bezocht Ibrahim Kalin de stad. Hij is het hoofd van de Turkse geheime dienst, was persoonlijk adviseur van president Erdogan en is lid van diens AK-partij. Videobeelden tonen hoe hij werd rondgereden door de stad, met als chauffeur… Al-Jolani. De “terrorist” op wiens hoofd de VS 10 miljoen dollar gezet hadden, maar die nu wordt witgewassen en gepresenteerd als een keurige bondgenoot van de VS. Maar hij heeft dus ook zeer nauwe betrekkingen met Turkije.

[Elders kon je lezen dat Ibrahim Kalin een week voor de opstand van de rebellen in Turkije het hoofd van de Israëlische inlichtingendienst Shin Beth, Ronen Bar, op bezoek had… ]

De Turkse president heeft het  in een recente toespraak gehad over de gebieden die Turkije in de twintigste eeuw verloren is. Daartoe rekent hij ook Syrië. Het is duidelijk dat hij uit is op expansie en het zoveel mogelijk herstellen van het vroegere territorium.

Er circuleren geruchten dat Al-Jolani’s beweging, de HTS, lang geleden de banden met Turkije heeft doorgesneden, net als andere rebellenbewegingen. Maar de videobeelden spreken dat tegen.

Meer en meer andere videobeelden tonen rebellen die zeggen dat hun volgende doelwit Israël is. Die staat is volop bezig met het bezetten van stukken Syrië, wat verantwoord wordt met het begrip “bufferzone”. Die omvat al 276 vierkante kilometer, zonder de Golanhoogte.

Er werden ook Israëlische tanks opgemerkt dichtbij Damascus, 15 of 40 km van de stad, naargelang de bron. Niemand lijkt te weten waar die naartoe zijn.

Er circuleren verhalen en video’s over Israël die beweren dat Netanyahu de Druzen van Syrië het hof maakt. Zo is er beeldmateriaal waarop hij in gesprek is met Sheikh Mowafaq Tarif, de geestelijke leider van de Druzen in Israël. Andere video’s tonen (Syrische) Druzen die wensen dat Israël hun regio zal annexeren, om hen te beschermen tegen HTS.

Maar veel daarvan is ontmaskerd als falsificatie. Er was bijvoorbeeld een statement van de Druzenleider van al-Suwayda: “Wij aanvaarden niet te leven onder het bewind van de rebellen, die identiek zijn aan ISIS, wij willen leven onder Israëlisch bestuur en een deel van Israël worden.”

Maar de leider aan het woord bleek een Israëlische Druze te zijn, en een stammenraad van Druzen weerlegde zijn verklaring.

Een andere video toont Israëlische kolonisten in Syrië die stellen: “Dit is allemaal ons land. Veroveren en koloniseren!” Maar de waarde en de betekenis van dit materiaal is moeilijk in te schatten.

Weer een andere video toont een Israëlische geleerde die beweert dat HTS een ambassade gaat openen in Jeruzalem, en dat er Israëlische ambassades komen in Damascus en in Beiroet.

In een videogesprek werd Al-Jolani kennelijk gevraagd naar de kans op oorlog met Israël, en hij antwoordt dat Syrië niet klaar is voor nog een oorlog, en niet aan een volgende zal beginnen. Hij bijt op zijn tong, zegt Simplicius. Hij weet dat Israël momenteel de bovenhand haalt, tot HTS en Turkije een soort eengemaakte staatsstructuur hebben opgebouwd. Natuurlijk, voegt Simplicius daaraan toe, zijn er theorieën dat Jolani door de Israëlische geheime dienst, de Mossad, wordt aangestuurd, en dus onder de duim van Israël ligt, maar hij is daar niet zo zeker van.

Simplicius citeert de de commentator Aaron Zelin: “Als je HTS werkelijk gevolgd hebt, zou je weten dat die pro-Palestijns zijn en anti-Israël. Dat ze de raketaanvallen van Hamas voor 7 oktober goedkeurden én de aanval van 7 oktober zelf. Dat ze Haniyah en Sinwar geprezen hebben. HTS plande een groot feest rond Palestina en de geschiedenis van Palestina in solidariteit met Noord-West-Syrië, eerder dit jaar. Velen lachten Jolani uit omdat hij de strijd tegen het regime de voorbije vier en een half jaar zou hebben opgegeven en gelukkig was leuk in Idlib te zitten. We weten allemaal wat er sindsdien gebeurd is. Verwacht niet van hem dat hij zou vernielen wat nu net verworven is. Als hij van plan is iets tegen Israël te doen zou ik een tijdshorizon van minstens 5 tot 10 jaar aannemen. HTS moet Syrië stevig in handen krijgen, dan het land en zijn leger heropbouwen, en dan komen met een plan vanuit zijn eigen perspectief. Maar het is gemakkelijker zaken te beweren als je eigenlijk niets kent van HTS en zijn geschiedenis.”

Simplicius vindt dat allemaal juist klinken. Hier heb je het Turkse langetermijnplan om de Levant te heroveren, zelfs als het 20 tot 50 jaar moet duren. Hij denkt ook dat Jolani vermoedelijk een politiek spel speelt door zich nu pro-Israël op te stellen, een strategie om gerust te stellen en in slaap te wiegen, zoals hij die ook toepaste op Assad.

Maar Israël is niet onnozel, en houdt er duidelijk rekening mee dat Jolani andere bedoelingen kan hebben. Vandaar de snelle en grondige vernietiging van het wapenarsenaal en de militaire infrastructuur in Syrië.

Die uitschakeling van de Syrische defensie heeft er ook voor gezorgd dat Israël nu zegt dat zijn luchtmacht veilig over Syrië kan vliegen en rechtstreeks Iran kan aanvallen. De sterke luchtafweer van Syrië is uitgeschakeld en het is nu niet meer nodig om via omwegen over Jordanië en Irak Iran te attaqueren.

Dat laatste is een dringende Israëlische wens. Iran evolueert in de richting van de productie van kernwapens, het versnelt de productie van verrijkt uranium in de richting van geschiktheid voor bommen. En Donald Trump zou al overwegen om Iran direct aan te vallen in samenwerking met Israël, volgens een artikel van de Wallstreet Journal. Uiteraard om de kerncentrales  te vernielen.

Nu door de val van Syrië de Hezbollah is afgesneden van steun en wapenleveringen van Iran, is voor dat land een belangrijk drukkingsmiddel op Israël weggevallen. En dat vergroot de mogelijkheden voor Israël om Iran aan te vallen.

Maar Simplicius is niet overtuigd. Er zijn immers nog de Houthis, die in het verleden bijzonder effectief geweest zijn en zelfs Amerikaanse vliegdekschepen uit de Rode Zee verdreven. En er zijn ook berichten dat Rusland nu nieuwe wapens levert aan Iran, in het bijzonder de SU-35 om Israëlische gevechtsvliegtuigen te bestrijden.

Nu Turkije zich voor de nabije toekomst profileert als de dominante speler in de regio duikt een nieuw plan op. Er zijn geruchten dat er een grote nieuwe opstoot van ISIS-geweld op komst is in grote gebieden van Irak, in Tikrit en in de regio van Mosul. Iraakse strijdkrachten zijn grote loopgrachten aan het graven aan de grenzen.

Dit leent zich tot twee interpretaties: ofwel is Turkije hier bezig om de VS en de Koerden te verzwakken, of de VS, beter gezegd de CIA, is bezig ISIS te activeren om zeker te zijn dat de VS een legitieme reden heeft om eindeloos de regio onder controle te houden, zodat de Iraakse regering geen excuus heeft om de Amerikaanse troepen weg te sturen, zoals ze van plan was.

Simplicius denkt dat het te vroeg is om te stellen dat Jolani of zijn HTS mollen van de Mossad zijn of helemaal onder Turkse controle vallen. Het is niet zeker hoe de zaken zullen evolueren, en dat is de reden waarom HTS en co. nu diplomatieke relaties met alle betrokkenen onderhouden, inclusief met Rusland. Ze willen hun opties openhouden voor het geval de ene of andere partij hen in de rug steekt.

Toch lijkt op langere termijn Turkije de partij die de meeste controle kan uitoefenen. Ze kan de revolutionaire rebellen koppelen aan het neo-Ottomaanse project en daarmee een bolwerk opbouwen tegen “Groot-Israël”. Maar Israël heeft dat natuurlijk door, en probeert zijn positie te verstevigen, onder meer door de “bufferzone” die het zich aan het verschaffen is.

Rusland heeft er alle belang bij de zeemachtbasis van Tartus en de luchtmachtbasis van Hmeimin te kunnen blijven gebruiken. Daartoe zal het denkelijk moeten samenwerken met Turkije om die te behouden en te beveiligen. Of dat zal lukken is af te wachten. Er zijn video’s die niets goeds voorspellen in die richting: drones van de rebellen vliegen heel dicht bij de Russische basissen en kunnen allicht elk moment schieten of bombarderen.

Simplicius acht de situatie voor Rusland daarom vrij hachelijk. Het steunen op Turkije kan een wat ongemakkelijke afhankelijkheid creëren. Daarom moet Rusland zijn eigen onafhankelijke connecties uitbouwen.

Een interessant middel daartoe zouden de graanleveringen aan Syrië zijn. Zowat heel Syrië wordt gevoed met Russisch graan. Maar de VS proberen daar al wat aan te doen. Rusland heeft graanleveringen moeten opschorten omwille van de onzekere situatie in Syrië en niet betaalde leveringen en schepen die niet ter bestemming geraakten. Tegelijk duikt Kiev op als alternatieve leverancier.

De NAVO-think thank The Atlantic Council heeft een blauwdruk voor de reconstructie van Syrië gepubliceerd. Naast de gewone platitudes over democratie etc. zijn er opmerkelijke kanten aan. De reconstructie moet multinationaal zijn, dus Syrië mag niet helemaal afhankelijk zijn van één enkele partij. Dat lijkt een erkenning van het feit dat we nu leven in een multipolaire wereld, waarin de dominantie van het Westen niet meer kan. Hiermee wil men ook de mislukkingen van Irak en Afghanistan vermijden.

Ook Rusland is opgenomen als een noodzakelijke partner in die wederopbouw. Een impliciete erkenning van zijn invloed en zijn onmisbaarheid in de regio. Maar natuurlijk gaat de blauwdruk ervan uit dat de VS de leiding moeten hebben. Maar zelfs hierbij is sprake van een bredere coalitie, wat een breuk is met de “America Alone”- strategie van vroeger.

Helemaal in de lijn van de Atlantic Council heeft HST nu al bekendgemaakt dat er vrijemarkteconomie moet zijn in Syrië om buitenlandse investeerders aan te trekken. Kritische kanttekening van Simplicius: is de Amerikaanse bezetting van de Syrische olievelden een onderdeel van de vrijemarkteconomie? Zal de nieuwe HTS-regering hiervan wegkijken, terwijl ze ondertussen een “nieuw, vrij en welvarend” Syrië voor de bevolking zegt na te streven?

Maar misschien zijn de wittebroodsweken snel voorbij? In Damascus zijn er ook al protesten tegen Al-Jolani, die ervan beschuldigd wordt te soft te zijn tegen de Koerden die Deir az-Zour  konden innemen…

Dat de Russen zich niet gemengd hebben in de Syrische strijd, lijkt Simplicius logisch. Het is onbegonnen werk een land dat aan alle kanten omringd is door vijanden te verdedigen. Als Rusland nu Syrië kwijt is, is dat het verlies van één ridder, maar als de NAVO Oekraïne verliest aan Rusland, is dat het verlies van een hele burcht. Rusland kan zich dus maar beter concentreren op Oekraïne, en dat doet het ook.

Pieces Begin Slowly Falling into Place in ‘New Syria’