Wat betekent de overgang van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving voor het toekomstig sociaal werk? De masteropleiding Sociaal Werk van de KULeuven nodigt je uit voor een gastcollege door Prof. Dr. Margo Trappenburg.
Volgende vragen en kwesties passeren de revue: wat betekent de overgang van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving voor kwetsbare groepen? Wat betekent dit voor hun netwerk, in het bijzonder hun familie? Wat doet een dergelijke overgang met professionele hulpverleners, die een deel van hun werk verplaatst zien worden naar mantelzorgers en vrijwilligers? Hoe moeten zij zich opstellen ten opzichte van
de verschuiving?
Dit gastcollege kadert binnen het opleidingsonderdeel “Kritische analyse van de hulpverleningssituatie” (Prof. Hilde Vlaeminck) en “Kritische analyse van het sociaal werk” (Prof. Koen Hermans) in het schakelprogramma Master in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid.
Vooreerst even zeggen dat de presentatie beschikbaar is gesteld alsook een volledige opname (2 uur) van deze namiddag en wel hier:
https://www.dropbox.com/sh/9rwuw8itsm1kzzi/AACrcFTKQFJJH43fMhfmUckAa?dl=0
Even een doorloop:
Professor Hilde Vlaeminck heet ons van harte welkom en wijst op het feit dat dit college bomvol zit, er is zelfs een wachtlijst…
Professor Margo Trappenburg is met de trein uit Utrecht en dient op tijd te vertrekken.
Wie is zij? Zij is de eerste dame om de leerstoel “grondslagen van het maatschappelijk werk” verder te zetten als derde persoon op rij. Zij is geen sociaal werker, wel onderzoeker, politicoloog, heeft een opleiding rechtsleer gevolgd alsook ethiek en de analyse van de welvaartstaat. Sommige profeties gaan naar het IKEA principe. Wat gebeurt er met beroepen die verdwijnen, die niet meer zo nodig zijn.
De toekomst van het sociaal werk? Het ultieme doel is dat het zichzelf overbodig maakt… Maar het wordt moeilijk. Hoe ziet Margo de toekomst? Dienen we te houden van de schaduw? We zitten op een scharniermoment in de geschiedenis. Margo zal het hebben over dé- en reprofessionaliseren. Is “care” anders dan “cure”? Een mooi begrip: de bescheiden profetie, de warme samenleving. Maar kritisch te bekijken!
Het woord aan Margo.
Dank voor de uitnodiging. Refereer hier naar de ppt presentatie:
Eerste dia: Peter Vandermeersch: “de pacificatielezingen” – gevolg van de pacificatie van Gent 1576 NL + VL
Het Nederlandse programma LUX, “eigen hachje eerst” IKON 2013: gaat over de solidariteit in de verzorgingsstaat.
De blauwe enveloppe (belastingsbrief in Nl): naargelang de draagkracht worden
met belastinggelden kwetsbare burgers verzorgd.
De klassieke verzorgingsstaat: Willem Drees stond o.a. voor “soberheid”.
In 1947 kwam er de Marshallhulp vanuit de VS en ieder Europees land diende te bewijzen hulp nodig te hebben. De Amerikaanse afvaardiging werden thuis bij Willem Drees door zijn echtgenote getrakteerd op Mariakoekjes en een kopje koffie. Nederland kreeg de hulp…
Willem Drees is te vergelijken in Vlaanderen met Achiel van Acker. Hij is ook zo’n beetje de grondlegger van de verzorgingsstaat.
Jaren zeventig/tachtig: de hangmatsamenleving – het arbeidsethos bladdert af door de grote werkloosheid, de oliecrisis en de globalisering. Op de dia staan een paar boeken vermeld. Gaat over het “Ford principe”: ik betaal mijn werknemers zodat ze kunnen consumeren en liefst allemaal een Ford auto kopen. Het evenwicht tussen de drie belangen: consument, werknemer, aandeelhouder.
Na de crisis werd dit doorbroken en is men massaal gaan inzetten op aandeelwaarde, prijzenoorlog en de concurrentie werd aangezwengeld.
De belangen van de werknemers werden opgeofferd.
De arbeidsethos diende hersteld te worden! In Nederland dienden Lubbers in ’80 en Wim Kok in ’90 daar voor te zorgen. In België Guy Verhofstadt en Frank Vandenbroucke.
Remedie: “de klassieke verzorgingsstaat”.
Inclusie & vermaatschappelijking: iedereen hoort erbij. Dit heeft betrekking op alle kwetsbare groepen.
Inzet op “zorg” met het risico op een burn-out samenleving. Er komt meer druk op de familie: zie het onderzoek van Martijn van Overbrugge.
Dia 18: “movisie”: mantelzorg duurt langer en langer, hou je dat nog wel vol? Vele mensen ervaren mantelzorg als schending van de privacy! Iemand doet bepaalde zaken voor jou… Er wordt appel gedaan op mensen om te gaan zorgen, druk wordt gelegd op aardige mensen en die druk wordt stelselmatig opgevoerd: “je kan wel wat meer doen!”…
Druk op het euthanasieregime – de levenseindekliniek.
Het boek van Martina Rosenberg: “Moeder, wanneer ga je nu eens dood!”
Gaan we naar een “lief communisme”? Deeleconomie, consuminderen,…
Hou alles goed in de gaten!
Misschien was die verzorgingsstaat nog niet zo “erg”…
Meer lezen?: www.margotrappenburg.nl
Heb volgende opmerking (van de vele) weerhouden uit de vragenronde: iemand vond een hiaat in de uiteenzetting, nl er werd niets gezegd omtrent de overmedicalisering in onze samenleving onder druk van de farmacie. “Geen pil maar wel de wil (zelfredzaamheid kweken)! Een huisarts heeft maar 10 minuten per patiënt, het makkelijkst is een pil voorschrijven i.p.v. een goed gesprek…
Voor de andere replieken verwijs ik naar de opname.
