De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Voor de Europese Unie is het nu of nooit

Voor de Europese Unie is het nu of nooit

dinsdag 14 april 2020 17:46
Spread the love

Foto: print screen van de VRT-programma’s TerzakeTV 13 april 2020 (links) en De Afspraak 20 maart 2020 (rechts)

De Franse president slaat in de coronacrisis een beter figuur dan Belgische politici. Maar geostrategisch lijkt Macron een unieke kans te missen om de EU vooruit te stuwen: hij kan in volle crisistijd de Unie ertoe aanzetten de Amerikaanse sancties tegen Iran naast zich neer te leggen, en volop in dat land te investeren.

Terzake, het Vlaams duidingsprogramma van de VRT, zond gisteren de toespraak uit van de Franse president Emmanuel Macron waarin hij aankondigde dat de lockdown in Frankrijk wordt verlengd tot 11 mei. Omdat de situatie met kinderen in achtergestelde wijken onhoudbaar wordt gaan vanaf dan scholen en kinderdagverblijven weer open. In functie van de resultaten wordt dan ook beslist over aanpassing van de regels van de lockdown. Heropstart van de economie heeft dan de hoogste prioriteit. De horecasector en bioscopen, theaters, concertzalen en musea gaan 11 mei nog niet open. Massa-evenementen kunnen niet vóór half juli, en dat heeft gevolgen voor de Tour de France.

Om 20:39 uur, onmiddellijk na de uitzending, lanceerde Isabel Albers, redactiedirecteur van de Belgische krantencombinatie DeTijd/L’Echo, de volgende tweet:

“Kijkend naar Emmanuel Macron, vraag je je af waar het politiek leiderschap vandaag in ons land zit. Na deze gezondheidscrisis komt een economische crisis. Voeg daar een politieke bij”.

De boodschap van mevrouw Albers is duidelijk: terwijl de Franse president met een boodschap komt die de burgers perspectief biedt, blijven in ons land politici in verantwoordelijke posities, zoals die van burgemeester van een grote stad, in volle coronacrisis politieke spelletjes spelen met de coronamaatregelen van de interim-minderheidsregering die zij officieel steunen. “Het spijt me dat de advertentie over ‘niet handhaven’ een verkeerd beeld heeft opgeleverd, mea culpa”, aldus het flauwe excuus van de Antwerpse burgemeester Bart De Wever, tevens voorzitter van de N-VA, met 24 zetels de grootste partij in het Belgisch federaal parlement.

Macron tikt zijn Iraanse collega op de vingers

Maar als het gaat om coronaproblematiek buiten Frankrijk is de Franse president blijkbaar niet in staat om zich een groot staatsman te tonen en de nodige empathie op te brengen. In een telefoongesprek van 8 april liet Macron zijn Iraanse collega Hassan Rohani weten dat de internationale gemeenschap een gezamenlijke inspanning moet doen om de verspreiding van het coronacrisis te bestrijden, maar Iran ondanks de crisis zijn nucleaire verplichtingen moet respecteren. Rohani was akkoord met het eerste deel van Macrons oproep, ging niet in op het tweede, en vroeg steun in de coronacrisis. “Zonder internationale steun kunnen wij deze kritieke fase niet de baas”, aldus de Iraanse president.

Iran is bijzonder zwaar getroffen door het coronavirus. Volgens Worldometer heeft de uitbraak in Iran bijna 75.000 mensen besmet en 4.600 gedood. Sommige bronnen wijzen erop dat de werkelijke cijfers mogelijk veel hoger zijn als gevolg van onderrapportage. Zoals eerder gemeld heeft de Amerikaanse buitenlandminister Pompeo midden de crisis nog eens extra sancties afgekondigd op een land dat toch al moet afrekenen met verlammende sancties die neerkomen op economische oorlogsvoering. “Hoe kan de VS de kans missen om met één menselijk gebaar de impasse te doorbreken”, zo vroeg de Nederlandse Clingendael-onderzoekster Goos Hofstee zich af.

Iran zit niet te wachten op Amerikaanse liefdadigheid

De Amerikaanse president Donald Trump heeft Iran humanitaire hulp aangeboden, maar Iran heeft dat aanbod afgewezen. Iran zit niet te wachten op “liefdadigheid” van Trump, zo liet minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif 7 april op Twitter weten. “Wat we willen is dat hij niet langer Iran verhindert olie en andere producten te verkopen. Iran moet onverlet in eigen behoeften kunnen voorzien, en betalingen doen en ontvangen”, aldus Zarif. In zijn telefoontje prees Macron INSTEX aan, het EU-instrument van januari 2019 dat een antwoord moest bieden op de Amerikaanse sancties tegen Iran. In dat kader werd echter pas begin april 2020 een eerste transactie gerealiseerd: Duitse medicijnen ter waarde van €500.000.

Seyed Mohammad Marandi, professor Noord-Amerikaanse studies aan de Universiteit van Teheran, reageert op het bericht van de Amerikaanse nieuwszender CNN dat Zuid-Korea vandaag 600.000 Covid-19-testkits naar de VS stuurt. Volgens Marandi zet het Amerikaanse regime het virus via de sancties in als wapen tegen Iran. Tegelijk wijst Marandi erop dat de president van Zuid-Korea en de Japanse premier Iran belemmeren in zijn strijd tegen het virus door miljarden dollars aan Iraanse activa te blokkeren in opdracht van het Trump-regime. Korea stuurt grote hoeveelheden testkits naar de VS, maar helpt COVID-19 te bewapenen tegen Iran, aldus nog Marandi.

Groen licht voor investeringen in Iran

Als we de Nederlandse hoogleraar internationale politiek Rob de Wijk mogen geloven is het wereldleiderschap van de VS voorbij. Hier ligt een uitgelezen kans voor de EU. De Unie kan de stelling van De Wijk testen door het lamlendige INSTEX-instrument te begraven, publiek te verklaren dat het de Amerikaanse sancties tegen Iran naast zich neerlegt, zijn bedrijfsleven groen licht te geven voor investeringen in Iran en ondernemingen garanties te verstrekken tegen Amerikaanse strafmaatregelen. Onder Trump is de VS erin geslaagd zowat al zijn bondgenoten tegen zich in het harnas te jagen. In volle economische crisis en vlak voor de presidentsverkiezingen kan de regering-Trump er geen openlijke economische oorlog met Europa bij hebben.

Verzet dus tegen de Amerikaanse hegemoon op een moment waarin die kwetsbaar en op zijn retour is. Dat zou de strategie moeten zijn van Europa, van een Franse president die de pretentie heeft de EU naar een nieuwe toekomst te leiden. Als dat initiatief er niet komt krijgen de pessimisten gelijk, blijft de EU speelbal tussen Oost en West, en verkleint de overlevingskans van de Unie.

Dit artikel verscheen eerder op Geopolitiek in context

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!