Naar aanleiding van het aantreden van Nicolás Maduro als opnieuw verkozen president van Venezuela steeg de controverse over de al dan niet gepleegde fraude tijdens de verkiezingen van 28 juli vorig jaar andermaal ten top. Zelfs progressieve regeringsleiders zoals president Lula van Brazilië, Gustavo Petro van Colombia en voormalig president van Mexico Andrés Manuel López Obrador  vonden dat de notulen van de verkiezingen moesten gepubliceerd worden.  In Venezuela rees de vraag of er nog ergens een land in de wereld zou zijn waarvan geëist werd de verkiezingsnotulen bekend te maken? Waarom zou het dat überhaupt doen? Toen president Biden aan de macht kwam en Trump “fraude!” schreeuwde, kreeg ooit iemand in de wereld het in zijn hoofd de notulen op te vragen?

Het verloop om stemmen uit te brengen is in Venezuela “gepantserd,” het blijkt onmogelijk om ook maar enigszins vals te spelen. Er zijn veel controles en het systeem is dubbel. Er is een digitale, elektronische stemming en daarnaast een parallelle stemming. Als men zijn stem uitbrengt, moet men die in een stembus deponeren. Aan het einde worden de stembureaus gecontroleerd. De verantwoordelijken wezen erop dat deze notulen niet worden gepubliceerd omdat er in totaal 33.000 notulen zijn. “Die worden nooit gepubliceerd,” voegden zij eraan toe.

De mainstream media volgen ter zake de politieke trend van vooral de VS. Ze eisten dat president Maduro de notulen presenteerde, terwijl hij niet degene zou moeten zijn die ze presenteert, zoals het trouwens in de rest van de wereld ook niet het geval is en het ook niet gebeurt. Dat presenteren komt toe aan de onafhankelijke electorale en gerechtelijke machten van de staat. Dat gebeurde zesentwintig dagen later effectief, tijdig en in de juiste vorm, in aanwezigheid van de tien politieke partijen, zoals de communistische partij PCV (voor wie de regering van President Nicolás Maduro niet links genoeg is,) de regeringspartij PSUV, een afscheidingspartij van de PSUV, een centrum partij en vier rechtse partijen. Alleen de twee extreemrechtse partijen waren afwezig. Allen aanvaardden en ondertekenden de notulen, met uitzondering van die twee extreemrechtse partijen die sinds 2014 meerdere gewelddadige straatacties ondernamen en plannen voor een staatsgreep uitlokten.

Diego Cañamero Valle, Spaanse vakbondsman en politicus was lid van het Spaanse Congres als afgevaardigde voor de Coalitie Unidos Podemos. Hij heeft zo zijn ideeën over de manier waarop het Westen zich gedraagt tegenover Venezuela:

“De VS en de NAVO (die hetzelfde zijn) hebben een motto: ‘alle partijen die verkiezingen winnen in welk land ter wereld en die onze belangen niet verdedigen, die verkiezingen zijn niet geldig’

En daaraan, weten we uit de geschiedenis, wordt dan wel een en ander bijgestuurd: interventie, destabilisering en omverwerping van regeringen.

De vakbondsman vervolgt: “Als we nog maar alleen naar Latijns-Amerika kijken en wat recentere voorbeelden nemen: in Bolivia tegen Evo Morales in juli 2019, in Brazilië tegen Lula op 12 juli 2017, in Peru tegen Pedro Castillo op 7 december 2022. Opnieuw in Bolivia tegen Luis Arce in 2024. Ik kan nog wel even doorgaan, want de lijst is eindeloos. Laat Venezuela en de rest van de mensheid met rust, zodat zij hun democratieën en hun economieën in vrijheid kunnen ontwikkelen.”

Er zijn verkiezingen en verkiezingen

Onze westerse parlementaire democratieën stellen  zich tevreden met om de zoveel jaren een verkiezingsproces op gang te brengen waarbij de bevolking haar stem kan uitbrengen voor een of andere partij. Een bepaald aantal verkozenen en partijbonzen gaan dan in naam van miljoenen inwoners en in het beste geval vanuit het parlement de richting bepalen waarheen het land verder zal evolueren.  Op zich is dit – bekeken vanuit het oogpunt van de actieve participatie die de bevolking gegund wordt met de toekomst van het land – een mager beestje. Heel anders gaat het eraan toe in staten die door onze democratie gebrandmerkt worden als ondemocratisch. Venezuela is een van die landen die op dat vlak vanuit het Westen heel scheef bekeken worden. Nochtans kan men gerust stellen dat de kwaliteit van het democratisch gehalte en de deelname door de bevolking met  het reilen en zeilen van het land hier en daar ver boven de onze uitsteekt.

President Nicolás Maduro kondigde nog eens tien verkiezingsprocessen aan,[1] waaronder een referendum voor grondwetshervorming. Een baanbrekend element van het plan is de uitvoering van zes directe volksraadplegingen, die elk kwartaal worden gehouden. Deze raadplegingen gaan over gemeenschapsprojecten, jeugdinitiatieven en culturele voorstellen in de 5.297 bestaande gemeentelijke circuits.

De Nationale Commissie voor Grondwettelijke Hervorming heeft drie hoofddoelen: de democratie uitbreiden, het profiel van de samenleving bepalen en de basis leggen voor een nieuwe economie. “Ik wil dat de nationale commissie echt nationaal is,” benadrukte Maduro, die het belang onderstreepte van een inclusief proces dat alle sectoren van de Venezolaanse samenleving vertegenwoordigt. De grondwetshervorming, waarover een referendum zal worden gehouden, is het tiende verkiezingsproces dat gepland is.

Deze ambitieuze verkiezingskalender markeert het democratische momentum van Venezuela en combineert de vernieuwing van traditionele bevoegdheden met directe mechanismen tot deelname van de bevolking.

[1] Venezuela. Agenda electoral 2025: Presidente Maduro convoca referéndum constitucional y nueve elecciones populares – Resumen Latinoamericano