De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

“Vergeet Trump – Netanyahu’s instemming met een staakt-het-vuren was door eigen berekening”

“Vergeet Trump – Netanyahu’s instemming met een staakt-het-vuren was door eigen berekening”

zondag 19 januari 2025 08:30
Spread the love

Het staakt-het-vuren in Gaza werd bereikt door druk en dreigementen van Donald Trump, waarvoor Netanyahu gezwicht is. Dat is zowat de consensus van de mainstream media. In minder eerbiedige termen samengevat door Chaim Levinson, journalist van de (betere) Israëlische krant Haaretz in een tweet: “Er zou geen akkoord geweest zijn als de grote en machtige Donald Trump niet Netanyahu’s hand vastgenomen had, die achter diens rug geplooid had, dan nog wat verder geplooid had, dan nog wat meer, dan Netanyahu’s hoofd op de tafel geduwd had, dan in diens oor gefluisterd had dat hij hem meteen een schop in zijn kloten zou geven”.

Deze mainstream visie, samengevat door de journalist Meron Rapoport in een artikel voor de Israëlische media Local Call en +972, klopt niet, en hij gaat er frontaal tegen in: “Vergeet Trump – Netanyahu’s instemming met een staakt-het-vuren was door eigen berekening”.  Het is heel goed mogelijk dat Trump, via zijn afgevaardigde Witkoff, zware druk heeft uitgeoefend op Netanyahu, en ook dat die Trump meer vreest dan Biden en rekening houdt met diens mogelijke woede als hij zijn zin niet krijgt. Maar: “In werkelijkheid lijkt de beslissing tot het accepteren van een wapenstilstand minder te maken te hebben met Trump dan met de veranderende perceptie van de oorlog binnen Israël”.

Netanyahu heeft in het verleden geluisterd naar de eisen en dreigementen van Biden, en ze simpelweg genegeerd. Hij was immuun voor Amerikaanse druk. Hoever gaat die trouwens? Rapaport: “als Netanyahu had geweigerd met het akkoord in te stemmen, zou Trump dan de wapenleveringen aan Israël stopgezet hebben of het veto van de VS tegen anti-Israëlische resoluties in de VN ingetrokken hebben?”

Door Mike Huckabee te kiezen als VS-ambassadeur voor Israël ondersteunt Trump extreem-rechts in Israël en het idee van maximale territoriale uitbreiding van Israël. Zou Trump werkelijk totaal afwijken van de Amerikaanse politiek tot nu toe? Dat is hoogst onwaarschijnlijk, dus moeten we verder kijken dan de zeker wel stevige druk die Trump heeft uitgeoefend om te begrijpen waarom Netanyahu opeens meegaand was. Welke andere zaken kunnen er meegespeeld hebben in het hoofd van Netanyahu?

Het spanningsveld waarbinnen Netanyahu manoeuvreert  

Eerst en vooral is er het akkoord met Libanon. Dat vredesakkoord heeft de Israëlische actualiteit beheerst en het idee van zo’n akkoord in de hoofden van de bevolking geactiveerd. Dat idee komt tegemoet aan wat er leeft: “Binnen Israël is de oorlog een zware last geworden die weegt op de regering, het leger en de maatschappij als geheel. In alle recente enquêtes is er een duidelijke meerderheid – tussen 60 en 70% of zelfs hoger – die voor het beëindigen van de oorlog is. In tegenstelling tot wat je zou kunnen verwachten, heeft het beëindigen van de oorlog in Libanon in feite het verlangen naar het einde van de oorlog in Gaza versterkt.”

Daar zijn verschillende redenen voor, zegt Rapoport. De aanhoudende betogingen van de families van de gijzelaars bij Hamas zijn een constante uitdaging voor de regering. En bij het leger heerst vermoeidheid. “Hamas is verre van verslagen en brengt het Israëlische leger nog steeds verliezen toe. “Vorige week nog werden 15 soldaten gedood in Beit Hanoun, een zone die het leger het eerst bezet had bij de start van de grondinvasie 14 maanden geleden.”

Het bevrijden van de gijzelaars bleek onmogelijk en is mislukt. “Een reserve-officier, die meer dan 200 dagen in Gaza gediend had, zei me dat de overheersende stemming bij de soldaten is dat de oorlog nergens toe leidt – niet omwille van morele oppositie (62 % van de Israëli’s gaan akkoord met de stelling ‘er zijn geen onschuldigen in Gaza’, volgens een recente enquête van aChord Center), maar omdat de doelstellingen onduidelijk zijn.”

Wat is Netanyahu’s analyse van zijn politieke situatie?

Rapoport acht het waarschijnlijk dat Netanyahu zijn visie op de oorlog herzien heeft, met name op het idee dat het beëindigen ervan hem schade zou berokkenen. Zijn positie is al verzwakt. Terwijl de media zijn overwinningen in Libanon, Syrië, Iran en Gaza heel positief beschreven, leidde dat niet tot een grotere populariteit, integendeel: “Recente enquêtes tonen dat Netanyahu’s coalitie gezakt is tot 49 parlementszetels van de 120, dat is dichtbij de stand van vlak na 7 oktober, terwijl het centrum-linkse blok een meerderheid zou kunnen vormen, zelfs zonder de Palestijnse partijen die nog in de Knesset zijn.”

“Alles samen genomen, ziet het ernaar uit dat de protesten van de families van de gijzelaars – die aangroeien bij elke gijzelaar die in een lijkzak door het leger wordt teruggebracht – naast de uitputting en het motivatieverlies in het leger, de onpopulariteit van de oorlog bij het publiek en Netanyahu’s zakkende enquêteresultaten, de premier tot de conclusie kunnen hebben gebracht dat het eindeloos voortzetten van de oorlog zijn kansen om de volgende verkiezingen – gepland over een jaar en tien maanden – zouden kunnen herleiden tot zwak of onbestaande.”

“Als resultaat daarvan, kan Netanyahu beslist hebben dat het tijd is om zijn verliezen te beperken. Zelfs als Ben Gvir en minister van financiën Bezalel Smotrich beslissen de regering te doen vallen, heeft Netanyahu een behoorlijke kans bij vervroegde verkiezingen te winnen door de scalp van Sinwar en van Nasrallah in de ene hand omhoog te houden en met de andere de terugkerende gijzelaars te omhelzen.”

Het belang en de macht van Trump zijn relatief  

Als dit de gedachtengang van Netanyahu was en is, dan is de al dan niet reële zware druk van Trump een perfect excuus voor hem om zijn supporters uit te leggen waarom hij het idee van een totale overwinning op Hamas heeft opgegeven.

Het bewijs dat de oorlog en ook het stopzetten ervan interne kwesties van Israël zijn, zal over 42 dagen komen, als de eerste fase van het bestand afloopt en Israël zijn troepen moet terugtrekken uit Gaza, stelt Rapoport. Maar Netanyahu zei ook dat hij van Trump de toezegging gekregen had dat de vijandelijkheden hervat mogen worden na de eerste fase van het akkoord, als de onderhandelingen over de tweede fase mislukken. Dat bedingen was een tegemoetkoming aan de oppositie binnen zijn kabinet.

Uiteindelijk komt het erop neer dat de feitelijke rol en macht van Trump beperkt lijken, en dat Israël zijn zaken intern gaat regelen. Daarbij is het optreden van de families van de gijzelaars van groter belang dan de vrees voor Trump, meent Rapoport.

Forget Trump — agreeing to a ceasefire was Netanyahu’s own calculation

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!