De coronapandemie slaat wereldwijd toe, maar niet overal is de situatie dezelfde. Hoe gaat El Salvador met covid-19 om?

Hoe stop je een besmettelijk virus? Door een goed zorgsysteem, stevige sociale bescherming en doordachte politieke beslissingen.

Wereldwijd zijn landen anders gewapend, maar ook regeringsmaatregelen zijn enorm verschillend. Een Q&A over het coronavirus in El Salvador.

Q: Is het gezondheidszorgsysteem hier klaar voor?

A: Neen, en dat bevestigt ook de Salvadoraanse president Nayib Bukele zelf. Hij gebruikt het net als argument voor de zware lockdown maatregelen.

Meer dan 70% van de Salvadoranen is aangewezen op het publiek systeem, dat met zware tekorten kamt. Zo’n 17% heeft toegang tot het zorgnet van de sociale zekerheid, dat ook ontoereikend is. Het privaat zorgsysteem is weggelegd voor zo’n 10% die het zich financieel kan veroorloven, maar zelfs daar is het onduidelijk als die er klaar voor is in het geval van een toestroom.

Q: Hoe kan El Salvador bouwen aan een rechtvaardig gezondheidszorgsysteem?

A: Door solidaire sociale bescherming kan je een pandemie het hoofd bieden. Wie ziek of werkloos is wordt moet veilig kunnen thuisblijven en er moet een solidair zorgsysteem zijn dat voor iedereen toereikend is. Vorige regeringen hadden de eerste stappen gezet naar een geïntegreerd gezondheidssysteem, maar de nieuwe regering lijkt dit beleid stop te zetten en bouwde zelfs de eerstelijnszorg af. FOS-partners vechten voor het behoud van de bescheiden verworvenheden.

Q: Wat is het grootste risico voor de gezondheid van de Salvadoranen?

De ongelijkheid. En dit slaat niet alleen op de ongelijkheid in toegang tot de verschillende gezondheidssystemen (publiek-privaat). Een lockdown overleven voor iemand uit de hoge middenklasse die kan blijven telewerken is iets anders dan voor de overgrote meerderheid van Salvadoranen die moeten overleven van dag tot dag. Het risico is dat het kiezen wordt tussen sterven aan corona of sterven aan honger.

Q: Welke stappen onderneemt de overheid

De populistische president haalde meteen het zwaar geschut boven en installeerde erg vroeg één van de strengste lockdowns van het continent, zogezegd om de bevolking te beschermen. Tegelijkertijd werden economische steunmaatregelen aangekondigd voor de armen die op zich wel positief te noemen zijn, ondanks de manke uitrol ervan. De vrees is vooral dat er enerzijds een diepe schuldenput wordt opgebouwd waar het land in de komende decennia niet meer uit raakt. En anderzijds dat de president de noodtoestand misbruikt om de democratische rechtsstaat uit te hollen. Hij legde reeds beslissingen van het hooggerechtshof naast zich neer en gaf de politie een ‘license to kill’ op straat.

Q: Wat is de rol van het Salvadoraanse middenveld?

A: Voor heel wat arbeidersorganisaties zoals vakbonden, is het nu een kwestie van belangen te verdedigen. De onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers spitsen zich nu toe op het beperken van ontslagen en het behoud van loon.

Gezondheidsorganisaties zetten in op preventiecampagnes, helpen mensen in de gemeenschappen om toegang te krijgen tot de overheidshulp en zoeken oplossingen voor gemeenschappen die geen toegang hebben tot stromend water.

De cijfers over de impact op het virus wereldwijd, variëren van dag tot dag en zelfs seconde tot seconde. Voor een wereldwijd overzicht verwijzen we door naar de wereldwijde data van The Center for Systems Science and Engineering.

Auteur: Jasper Rommel