De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Vandaag word ik dertig
Opinie - Sander

Vandaag word ik dertig

donderdag 23 april 2020 21:47
Spread the love

 

Vandaag is het exact 30 jaar geleden dat ik ter wereld kwam. De aarde heeft dus 30 toeren rond de zon gedraaid sinds ik voor het eerst naar adem hapte. Op zich is die 30 een arbitrair getal: het is enkel relevant omdat wij in tientallen denken. Moest ik in het oude Mesopotamië geboren zijn, zou dit vermoedelijk mijn 26e verjaardag geweest zijn. Maar in onze wereld word ik 30. En omdat een symbolisch getal een perfect excuus is, ga ik eens niet hopen dat mensen zich mijn dag herinneren en mij dingen wensen, maar exact het omgekeerde doen.

Foto: Marco Verch, Flickr / CC BY 2.0

Op zich verandert er natuurlijk niet zoveel. Ik zal vermoedelijk hetzelfde trage proces van verandering blijven doorgaan dat ik al mijn hele leven aan het volbrengen ben. Er is geen abrupte breuk tussen 29 en 30, afgezien van het feit dat ik mijn leeftijd nu met een 3 begin te schrijven. Maar in de realiteit heeft deze ogenschijnlijke nietszeggende verandering van een 2 in een 3 naar mijn aanvoelen toch een behoorlijke impact. Het 30 worden zelf verandert weinig, maar maatschappelijk ga ik nu tot een nieuwe categorie behoren, die van ‘de dertigers’. En die verandering heeft wel reële gevolgen. Als zeer prille dertiger heb ik uiteraard bijlange niet het begrip van hoe het is om dertiger te zijn als iemand die vandaag 40 wordt (gelukkige verjaardag trouwens!). En toch voel ik alsof er bepaalde verwachtingen vasthangen aan die categorie.

Dertigers zijn volwassen. Dertigers worden eindelijk een beetje serieus genomen. Als ze dat als twintiger nog niet deden, kopen ze huizen met kinderen. Ze betalen leningen af met een vaste job die hen hun zelfwaarde geeft. Dertigers nemen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid op. Ze dragen bij en voeden op. Ze vervullen de rol waarvoor ze hun hele leven zijn klaargestoomd en bereiden de volgende generatie voor hetzelfde voor.

Ik maak uiteraard een karikatuur. Een karikatuur waarvan iedereen die me persoonlijk kent aanvoelt dat die niet echt bij mij past. Ik ben blij dat ik eindelijk wat serieuzer genomen word (al was dat als eind-twintiger eigenlijk ook al zo), maar afgezien daarvan voel ik weinig drang om me naar maatschappelijke verwachtingen te schikken. Sterker zelfs, ik heb me nooit echt thuis gevoeld in onze samenleving.

Ik heb me nooit goed gevoeld bij het stramien van school-werk-pensioen met als voornaamste doel het beter doen dan de ander en hoger op de ladder klimmen. Ik vind het niet fijn dat onze wereld is opgedeeld in bazen en volgers en we aangeleerd worden dat dit een natuurwet is. Ik heb me nooit goed gevoeld bij de mantra dat meer consumeren ons gelukkiger zal maken. Dat de leegte nu echt wel opgevuld zal worden door de nieuwe iPhone. Ik heb altijd onvrede en eigenlijk zelfs verachting gevoeld voor onze maatschappij die zichzelf prijst als de beste uitvinding ooit, maar daarvoor constant trapt op hen die deze luxe mogelijk maken. Ik geloof dat in onze wereld psycho- en sociopaten bevoordeeld zijn omdat het nu eenmaal gemakkelijker is om een fabriek vol kostverdieners te ontslaan als uw hersenen incapabel zijn om empathie te voelen. Maar ‘Wat niet weet, wat niet deert’ is ook het motto van hen die halsstarrig niet verder dan hun bed willen kijken zodat ze zich toch maar niet schuldig hoeven te voelen omdat ze aan de juiste kant van de wereld geboren zijn. Ik kus mijn pollekes dat ik het geluk heb uit de West-Europese middenklasse te komen met alle kansen die erbij komen, maar mijn medeleven maakte het soms moeilijk om normaal in onze samenleving te functioneren. Soms benijd ik hen die het allemaal geen kloten interesseert. Hun leven is vast (nog) gemakkelijker. Wee mij!

Wat ik hier niet wil doen, is mezelf verheffen als de verlichte “gutmensch” die neerkijkt op de smeerlappen die alles om zeep helpen. Helemaal niet zelfs. Iedereen wordt de idealen van deze samenleving met de paplepel ingegeven dus het is meer dan normaal dat iedereen meedoet aan de race naar de top, en dat zij die er raken zichzelf voldaan schouderklopjes geven. We zijn altijd verteld dat dit het summum van beschaving is dus als men succesvol wordt in de best mogelijke samenleving, mag men toch trots zijn zeker? Succes voelt goed en erkenning voor succes nog beter. Dat wil ik zeker niet ontkennen. Ook wie zich goed voelt bij huisje-tuintje-boompje, promotie op het werk en drie weken verlof per jaar, mag daar gerust met volle teugen van genieten! Uw leven is het uwe en ge volgt best wat goed voelt. Wat ik hier eerder probeer te doen, is vertellen waarom ik mij er nooit in heb thuis gevoeld. Ik zeg niet dat deze aspecten van onze samenleving kwaadaardig zijn, ik zeg dat ze de mijne niet zijn. De onstilbare honger naar meer geld, macht en materie is niet het werk van de duivel, maar het is werk waar ik gillend van wegloop.

Mijn voorbije verjaardagen, toen ik 26, 27 en 28 werd, werd ik telkens overvallen door dat samentrekkend gevoel in uw maag dat iedereen maar al te goed kent. Ik voelde de 30 naderen en had het gevoel dat ik nog niks met mijn leven gedaan had waar ik met trots op kon terugkijken. Of beter gezegd: het waren momenten dat ik een van mijn grootste angsten heel sterk voelde: die voor ‘het ongeleefde leven’. De angst dat ik op mijn uiteindelijke sterfbed mezelf zou afvragen wat ik nu eigenlijk gedaan had met al die jaren van mijn leven. Dat ik mijn tijd zou verkwisten. En als het verwachte pad als verkwisting van mijn leven lijkt, wat doe ik dan wel?

Halverwege tussen mijn 28e en 29e verjaardag nam ik de grote sprong in het duister en verplaatste ik me naar de andere kant van de wereld. Mijn oplossing voor de leegte die onze samenleving me doet voelen, was de intensiteit opzoeken. In de 6 maand die erop volgden zag ik de helft van Australië in een dol avontuur vol liften, bergen beklimmen, naar water zoeken en nieuwe vrienden maken, met overal kangoeroes, kookaburra’s en eucalyptussen. Toen ik 29 werd, slechts één jaar verwijderd van de 30, voelde ik niets in mijn maag. Hooguit lichte honger. Geen angst meer voor het ongeleefde leven, want ik beleefde de intensiteit die ik zocht. Ik deed de zotte dingen waar ik trots naar kon terugkijken en voelde niet meer alsof ik mijn tijd aan het verdoen was. Het antwoord op de vraag wat het leven waardevol maakt, leerde ik, is op zich weer een vraag: vervult het u? En wat ik deed vervulde me, dus ik voelde geen schrik meer voor de grote 3.

Vandaag word ik 30. Sinds mijn 29e verjaardag zette ik dat zotte avontuur verder: van outback naar tropisch regenwoud naar Nieuw-Zeeland, waar momenteel de herfst komt aankloppen. Er heeft zich een enorme ommezwaai plaatsgevonden. Ik voel geen schrik meer. Integendeel: ik ben eigenlijk zelfs een beetje enthousiast omdat ik curieus ben hoe dit decennium van mijn leven zich zal ontplooien. Ik wrijf vol spanning in mijn handen omdat ik niet echt kan wachten om te weten te komen waar dit verhaal naartoe gaat. Alsof ik het leven wil bingewatchen.

Dat klinkt waarschijnlijk heel raar in onzekere tijden als deze. Er is een virus dat ons scheidt, met overheden die deze gelegenheid gebruiken om nog meer grip te krijgen op hun bevolking die ze minder en minder vertrouwen. Meer camera’s en meer controle worden haast toegejuicht door hen die vatbaar zijn voor de angstretoriek waar carrière mee te maken valt. Het wij-zij-denken wordt een steeds populairdere oplossing voor problemen veroorzaakt door de verdeling in verschillende categorieën. Economische onzekerheid en slimme propaganda doen de zwaarst getroffenen met de vinger naar elkaar wijzen. En als dat niet genoeg is, bevinden we ons te midden van een ecologische ramp die onszelf mogelijk van de kaart kan vegen. Hoe kunt ge in zo’n situatie enthousiast zijn voor de toekomst?

Wel, omdat ik het leven, of eerder het bestaan, als een groot verhaal zie, en wij het geluk hebben het allemaal bewust te mogen beleven. De kasseien in het Prinsenhof te Gent hebben ook het geluk van te mogen bestaan, maar ik betwijfel dat ze het zich gaan herinneren. Wij mogen bestaan en het bewust meemaken en onderweg banden smeden en liefdes aangaan en ervaringen opdoen. Dingen meemaken die ons vervullen. En sterker: we hebben invloed. Gelijk wat we doen, het zal deel zijn van het verhaal dat het bestaan is en eigenlijk is dat iets moois. Of ge nu de uitvinder van de remedie tegen het coronavirus zijt of iemand die heel de dag netflixt en chilt, dit is uw bijdrage aan het universum. De vraag is volgens mij niet of de één beter is dan de ander, maar of beiden hierdoor vervuld raken. Indien niet, doen ze beter iets anders. Indien ja, dan was dat de tijd waard.

En het klopt dat deze aflevering van het bestaan niet de aangenaamste is voor ons die er doorheen leven. Maar zouden The Lord of the Rings een even goed verhaal zijn zonder al die last die Frodo en zijn kompanen moesten doorgaan? We zijn in dat deel van het verhaal waar ‘de krachten van het kwade’ mogelijk de bovenhand lijken te halen, maar de strijd is zeker nog niet gestreden! En er zijn veel lichtpunten in het duister: mensen zien in dat sociale en essentiële werkers eigenlijk veel waardevoller zijn dan de beroemdheden waar we voorheen al onze aandacht aan gaven. Dat de aandeelhouders misschien net iets minder nood hebben aan al die centen dan de werknemers die hun zakken vullen. We zien in dat de race naar de top minder belangrijk is dan contact met naasten. Dat niet naar buiten kunnen lastiger is dan niet kunnen shoppen. Mensen reiken elkaar de hand in tijden van nood als deze, en zien dat dat mooi is. De explosie aan creativiteit doet ons lachen en een traan wegpinken. Wetenschappers van over heel de wereld komen samen om deze quasi onzichtbare vijand te verslaan. We leven doorheen een ervaring die waarschijnlijk bijna alle mensen ter wereld momenteel verbindt. En ook de natuur komt na een maand lagere productie alweer nieuwsgierig op onze drempel piepen. De kiemen voor een mooiere wereld ontpoppen zich nog voor de vernietigende brand uitgeraasd is.

Een cliché dat ik wil herhalen, is dat ik denk dat het beste wapen tegen donkere tijden, niet toegeven is aan donkere tijden. Het hoofd hoog houden, de hoop hoog houden en het geluk

blijven zoeken op die plekken waar ge het kunt vinden. Blij blijven zijn dat we dit verhaal mogen meemaken, ook als het efkes minder meezit. Als ik terugkijk op de moeilijke momenten uit mijn persoonlijk verleden, dan ben ik achteraf blij dat ik ze doorleefd heb. Moeilijke tijden vormen ons. Ze leren ons lessen en laten ons eelt kweken en stellen ons in staat de rest van het leven beter te navigeren. “Level up”, als het ware.

Het grote verschil met mijn ik van 10 jaar geleden, wat zeg ik, zelfs 2 jaar geleden, is dat ik me niet machteloos meer voel. Toen voelde ik dat hoe hard ik ook mijn best zou doen, ik weinig invloed kon krijgen op het draaien van de wereld. Vandaag weet ik dat ik invloed heb. En is het niet op de hele wereld, dan op zijn minst op de details van het verhaal van het universum. Op mijn verhaal in dat universum. Om verder te gaan met de videogame-analogie: het leven is als een gigantische role-playing-game en ik heb de capaciteit om met mijn stats het spel te spelen zoals ik het wil. En dat geldt voor iedereen. Op dit moment spelen velen om de hoogste score te kunnen halen, maar ik ga spelen om het spel zo aangenaam mogelijk te maken voor iedereen. Om de stats wat gelijker te krijgen en het spel wat eerlijker te maken.

Er is geen bestaan buiten ervaring en in mijn ervaring brengt een ander zien lachen me meer geluk dan een ander verslaan. Ik vermoed dat dat voor de meesten zo is. In deze open wereld waar we in spelen kan iedereen hun energie steken in de richting die ze zelf willen uitgaan. Gaan we voor het geld? De roem? De naam in het geschiedenisboek? Of gaan we voor het mooier maken van de ervaring voor zoveel mogelijk spelers? Ik zou u toefluisteren dat de vervulling de grootste prijs is, en dat geld en faam daar waarschijnlijk niet toe leiden. Maar dat ben ik. Gij kunt uw focus enkel voor uzelf uitmaken. Ik weet alleszins waar ik mijn energie het komende decennium in ga steken.

Gelukkige mijn verjaardag allemaal!

 

Groetjes van tussen de besneeuwde bergtoppen aan de andere kant van de wereld, Sander.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!