Een vriend die al enkele jaren in dit gebied woont, stuurde deze info over een protestactie door, die daar vandaag plaats vindt.  

SCHIEREILAND KARABURUN IN VERZET

GENOEG IS GENOEG

Inleiding

Je hebt nog van die plaatsen waar het grote toerisme niet is doordrongen, waar dorpen nog ongerept zijn, waar mensen leven in harmonie met de natuur. Het schiereiland Karaburun is één van die plaatsen. Bovendien is het ecologisch een belangrijk gebied. Het is nog één van de plaatsen waar je de mediterrane zeehond aantreft, wereldwijd zijn er nog zo’n driehonderd, meer dan de helft ervan leeft hier.

Er leven permanent zo’n tienduizend mensen op het schiereiland, de meerderheid in Mordogan en Karaburun, kleine kuststadjes. De rest leeft verspreid in kleine dorpjes. Economisch is de olijf van enorm belang. Hier heb je olijven die je rechtstreeks van de bomen kan eten (hurma zeytin), de paarse tomaten in augustus (mor domates), de kleine donkere druiven zonder pitten. We kennen hier geen tweede persing van olijfolie, alles is nog puur natuur, volgens tradities van duizenden jaren geleden.

Plukkers worden niet betaald, ze krijgen een deel van de opbrengst, de bedrijfjes die olijfolie maken worden niet betaald, ze nemen een deel van de geperste olie.

De kustweg is een kronkelbaantje, die de zee volgt. Bezoekers vertellen me dat het lijkt op de cote d’Azur (maar ben daar nooit geweest). En overal zie je olijfbomen en de cypressen.

Zou hier het aards paradijs hebben gelegen, ik weet het niet. Maar het benadert het toch. Een zacht klimaat in de winter, meer dan twee derde van de dagen enkel zon zonder een wolkje, een hete zomer.

Zijn er dan geen problemen. Natuurlijk. De elektriciteitsvoorziening is sterk afhankelijk van het weer en stroompannes zijn eerder de regel dan de uitzondering, jongeren gaan wonen in de grote steden omdat hier geen werk is te vinden en de ruimtelijke ordening lijkt meer op ruimtelijke wanorde. Maar het heeft zijn charmes.

Politiek.

Turkije is een gecentraliseerd land. Districtsoversten, gouverneurs, arrondissementscommissarissen, ze worden aangeduid door de centrale overheid. Dat betekent, ze zijn regeringsgezind wat in de praktijk betekent dat ze lid zijn van de regerende AK-partij, een conservatief islamitische partij die al meer dan tien jaar onafgebroken het land bestuurt.

In het dagelijks leven merk je daar weinig van. Izmir staat bekend als de heidense (gavur ?ehir) stad en op het schiereiland zijn de meeste bewoners ‘gavur’. Overal kan je alcohol krijgen, het is hier open, vrij. Behoudens traditionele hoofddoeken zie je hier bijna nooit politieke hoofddoeken. Dit is republikeins gebied en de meerderheid van de bevolking wil dat het zo blijft.

Maar omdat de centrale overheid zoveel macht heeft, zijn lokale besturen quasi machteloos. En die centrale overheid heeft zijn oog op Karaburun laten vallen, zonder enige vorm van inspraak wordt het schiereiland veranderd.

Energie.

Turkije zoekt naar energie. Het land heeft wel petroleum (in de streek rond Batman) maar dat is onvoldoende om de energiebehoeftes van een groeiende economie te dekken. Daarom wil de regering waterkrachtcentrales bouwen. Turkije beschikt immers in het Midden Oosten over de grootste watervoorraden. Dat hiervoor historische dorpen moeten verdwijnen is hun laatste zorg, Hasankeyf zal verdwijnen hoewel het een historische parel is met tienduizend jaar geschiedenis.

Ook kerncentrales liggen in het verschiet. Rechtover Karaburun (stad op het schiereiland) ligt Foça. Ondanks het feit dat het eveneens ecologisch een belangrijk gebied is wil de centrale overheid er een kerncentrale oprichten. De discussie wordt op ‘hoog niveau’ gevoerd, de eerste minister verklaarde dat er geen verschil is tussen een stoompan en een kerncentrale. Een stoompan kan immers ook ontploffen. Het lijkt een grap, maar de man meent het.

Karaburun (voorheen in de oudheid, Mimas, het windeiland) is voor de centrale overheid een ideale plaats om windmolens te plaatsen. Daarvoor is een nieuwe weg aangelegd die paalt aan de dorpen waarlangs 1.200 windmolens worden geplaatst. De opgewekte energie zal niet dienen voor een betere energievoorziening op het schiereiland, want die zal worden verkocht aan het buitenland!

Tegelijk heeft de concentratie van zoveel windmolens op een kleine afstand tot gevolg dat de temperatuur met twee graden zal dalen. De kleine boeren die hun olijfboomgaarden hebben mogen het ook vergeten (vleermuizen zijn belangrijk om insecten die op de olijfbomen komen te vernietigen). Vleermuizen en windmolens gaan niet goed samen, bovendien zijn zij onteigend onder de kostprijs.

Het Karaburun-platform.

Door de gecentraliseerde staatsstructuur en de beperkte macht van lokale overheden ontstaan overal ‘platformen’. Zij zijn vormen van directe democratie. Lidmaatschap is open, iedereen heeft een stem. De algemene vergadering (die afhankelijk van de problematiek) bijeenkomt is het beslissend orgaan. Een platform is niet gebonden aan een politieke partij. Het gaat uit van een aantal eisen. Wat zegt het Karaburun-platform.

1. Inspraak.

Het Karaburun platform wil dat de bevolking en de lokale besturen medezeggingsschap krijgen over alle belangrijke beslissingen die de centrale overheid neemt. In de praktijk komt het erop neer, geen beslissingen zonder eerst te luisteren naar de bevolking.

2. Energievoorziening.

Het Karaburun platform heeft geen probleem met alternatieve energievormen of het nu over zon- of windenergie gaat. Maar het platform wil niet dat hierdoor dorpen moeten verdwijnen of de traditionele olijfcultuur verdwijnt.

Momenteel zijn 1.200 windmolens voorzien. Hoe hoger men gaat, hoe meer wind er is. De windmolens worden echter (om de kosten te drukken) gebouwd langs een nieuwe weg (die er ook zonder inspraak is gekomen en soms is dat letterlijk in de achtertuin van dorpen). De onteigeningskosten die aan de boeren werden betaald vermelden nooit dat er olijfboomgaarden zijn. Bovendien zullen de boeren geen (of een veel lagere) opbrengst meer hebben door het feit dat de vleermuizen verdwijnen. Twee dorpen zullen moeten verdwijnen!!! Bovendien zal de nieuwe energievoorziening niet gebruikt worden om het schiereiland van een betere elektriciteitsvoorziening te voorzien.

De winsten van de nieuwe energievoorziening gaan naar private bedrijven, tegelijk vernietigt men de habitat van sommige dorpen! Het platform pleit daarom voor alternatieve plaatsen én voorafgaande raadpleging van de bevolking! Het aantal windmolens is enorm zeker voor een klein schiereiland. Het feit dat men geen rekening houdt met de bevolking is dat sommige windmolens – letterlijk – in de achtertuin van mensen liggen!

3. De visboerderijen.

Een visboerderij is een plaats in de zee waar men vis kweekt. De Golf van Izmir is echter op sommige plaatsen niet breed. Men voert de vissen met stoffen die een olie-achtige uitscheiding hebben. Goed voor de vissers zal je denken. Helaas, deze boerderijen zijn opgericht door grote kapitalisten (die een vergunning kregen van de centrale overheid) en de opbrengst doorverkopen aan de vissers.

Onze ‘wilde’ vis komt naar die boerderijen (voedsel) en de variëteit aan vis daalt ieder jaar. Vele vissoorten verdwijnen hier. Bovendien gaat het profijt niet naar de vissers maar naar grote investeerders!!!

Rond de visboerderijen verandert de ecologie. En dit in beschermde wateren waar wij de meditterane zeehonden hebben! Het platform wil de natuurlijke habitat herstellen. Het platform wil ook dat geen sleepnetten (is hier verboden maar de zeepolitie doet er niks aan) worden gebruikt. Vanuit Mordogan, Karaburun en Yeni Liman gaan de ‘grote vissers’ op weg. Zij nemen alle vissen op, ook kleintjes waardoor de variëteit verdwijnt.

4. Marmerontginning.

Zonder enige vorm van inspraak (er is zelfs nog geen toelating maar het bedrijf werkt al) is men bezig tussen Mordogan en Bal?kl?ova marmer te ontginnen. Hierdoor zullen drie vakantiedorpen (veel inwoners van hoofdzakelijk Izmir hebben hier een vakantiewoning) moeten verdwijnen. Dit bedrijf werkt immers 24/24 uur, regelmatig ontploffingen, veel stof.

Steun.

De meeste dorpsoversten (muhtars) steunen het platform. Zij zijn rechtstreeks verkozen ‘oversten’ in de dorpen. Maar zij hebben geen echte macht. De meeste dorpsbewoners beseffen wel dat het platform goede ideeën heeft maar dat betekent nog niet dat zij gaan protesteren in de ‘grote stad’ (Izmir).

Ook de lokale besturen (verkozen door de bevolking) steunen het platform. Maar als lokaal bestuur mogen zij geen politieke stelling innemen!!! Alle andere instanties (gouverneur, arrondissementscommissaris, districtscommissaris) zijn aangeduid door de regering!!! Maak er daarom geen tekening bij.

Politie kennen we hier niet, wel de jandarma. Zij vallen onder het leger maar oefenen ook politiemacht uit in de dorpen. Bij een protest tegen de marmerexploitatie verklaarde het hoofd van de jandarma dat het illegaal was, maar ze traden niet op!

Persvrijheid.

De media (bijna alle) zijn onder controle van de AK-partij! Dus ze berichten niet over wat hier gebeurt. Maar de Turkse overheid is heel gevoelig aan internationale druk. Daarom hebben de mensen van het platform, waar ik ook deel van uitmaak, gevraagd om dit te verspreiden.

Deze parel aan de Egeïsche zee verdient het om bewaard te blijven.

Aktie

Op 15 augustus gaan wij naar Izmir om onze eisen (nogmaals) bekend te maken.

Het zou mooi zijn indien de Westerse pers dit zou publiceren. De directe democratie groeit, dit is de democratie die wij net als honderden/duizenden platformen die overal zijn opgericht in Turkije propageren.