De negende top van de Amerika’s begint met verrassende wendingen. President Nicolás Maduro van Venezuela mocht er niet in. De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Brian Nichols kondigde aan dat de Venezolaanse oppositieleider Juan Guaidó enkele kwesties zal bespreken met president Joe Biden, hoewel zijn deelname niet gepland was.

We herinneren ons nog de smeuïge soap over de ‘echte’ president van Venezuela die de VS uit hun toverhoed tevoorschijn haalden. President Trump ging zelfs zover om de echtgenote van Guaidó op het Witte huis te ontvangen als de ‘First Lady’ van Venezuela. De VS hielden fondsen van de Venezolaanse schatkist achter en gooiden ze in de schoot van de nieuw verklaarde ‘president,’ die er onder meer parallelle Venezolaanse ambassades in het buitenland mee oprichtte. Zoals zo dikwijls gebeurt, sloot de Europese Unie zich in het zog van de VS in deze soap aan.

Hondurese president weigert aanwezig te zijn 

 President Xiomara Castro kondigde aan dat ze niet deelneemt aan de topontmoeting van de Amerika’s. Daarmee wijst ze het besluit af van de VS om Cuba, Venezuela en Nicaragua de toegang te ontzeggen. Haar besluit komt bovendien neer op een eerste signaal van het buitenlands beleid dat zij tijdens haar regering zal voeren. In haar plaats nemen minister van Buitenlandse Zaken Enrique Reina en privé-secretaris Héctor Zelaya deel als vertegenwoordigers van Honduras.

Xiomara Castro verklaarde haar standpunt waarin zij het belang van solidariteit tussen de landen van het Amerikaanse continent benadrukte. Met dit besluit houdt ze vast aan het discours dat zij sinds de campagne voert, namelijk dat zij respect zal hebben voor de internationale machten, maar dat haar regering en het land tevens zelfbeschikkingsrecht bij de besluitvorming zullen behouden. Ze hield een telefoongesprek met de Amerikaanse vice-presidente Kamala Harris, om de kwestie te bespreken zonder dat een akkoord werd bereikt om de drie uitgesloten landen uit te nodigen.[1]

Mexicaanse vertegenwoordiger gaat voor de Cubaanse belangen

De Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador hield zijn woord: ofwel wordt iedereen uitgenodigd, ofwel kom ikzelf ook niet. En zo geschiedde. Hij stuurde Marcelo Ebrad, zijn minister van Buitenlandse Zaken. En deze laatste bleek de standpunten van zijn regering foutloos op te volgen. Hij zei dat ‘het onmogelijk is de menselijke kosten van de blokkade te berekenen: duizenden Cubaanse gezinnen zijn al tientallen jaren van elkaar gescheiden. Hij wist verder te vertellen dat de Mexicaanse regering van mening is dat de beëindiging van de blokkade van de Verenigde Staten tegen Cuba een hoofdthema zal zijn. Voor wat betreft de toekomst liet hij geen twijfel bestaan: ‘Wij zijn niet bereid een nieuwe fase in Latijns-Amerika aan te vatten als men ervan uitgaat dat dit zo zal blijven.’

Over degenen die vragen stelden rond de positieve houding van Mexico ten opzichte van Cuba haalde hij uit: ‘Ze zijn al vergeten dat Mexico het enige land was dat niet stemde voor de verwijdering van Cuba uit de Organisatie van Amerikaanse Staten in 1962. Wat is het beste beleid voor Mexico? Doen wat de Verenigde Staten willen, alsof onze belangen dezelfde zijn? De weg van inschikkelijkheid heeft ons nergens gebracht, integendeel, het is er slechter op geworden.’ [2]

Migratie wordt wellicht een topthema op de agenda

Hoog op de agenda die onder de neus van de deelnemende staatshoofden en andere staatsvertegenwoordigers geschoven wordt staan: sociale inclusie, economisch herstel, klimaatverandering, democratie en digitale transformatie.’  Maar het spreekt van zelf dat bij voorbeeld het thema Migratie, althans voor de VS, een  heet hangijzer is. Zeker nu tegelijkertijd met de aanvang van de topontmoeting een nieuwe migrantenkaravaan zich op weg zette.

Hebben ze gewacht op een gunstig conjunctureel moment? Juist nu de topontmoeting een aanvang neemt trekt een karavaan van 10 a 15 duizend mensen door Mexico. De groep van duizenden migranten zat een tijd lang gestationeerd in Tapachula, Chiapas, aan de grens met Guatemala, wachtend op gunstige omstandigheden om verder te trekken. Daarna zijn ze tot in de stad Alvaro Obregón geraakt. Vandaar willen ze nu naar de VS en vragen aan de Mexicaanse autoriteiten vrije doortocht over Mexicaans grondgebied. Bovendien eisen ze dat de Mexicaanse regering hun visa verleent, zodat zij ondertussen gebruik kunnen maken van gratis onderwijs en medische diensten, alsmede van voedselprogramma’s, tijdelijke werkgelegenheid en zelfs economische steun.

Een van de organisatoren van de mars, de directeur van het Centrum voor Menselijke Heropwaardering, Luis García Villagrán, zei voorafgaand aan de mars: ‘Vandaag zeggen we tegen de leiders van de Verenigde Staten en van elk van de landen die bijeenkomen op de Top van de Amerika’s: migrantengezinnen zijn geen wisselmunt voor ideologische en politieke belangen.’

Tijdens het ambtelijk jaar 2021, dat eindigde op 30 september, spoorde de Douane en Grensbewaking van de Verenigde Staten (CBP) aan de grens met Mexico meer dan 1,7 miljoen immigranten zonder papieren op.[3]

Topontmoeting van de Volkeren voor Democratie

Naast de officiële topontmoeting is een parallelle ontmoeting georganiseerd door meer dan 200 sociale organisaties en vakbonden uit de VS en Latijns-Amerika. Gedurende drie dagen worden verschillende panels, workshops, meetings en een uitgebreid cultureel programma op touw gezet, waar de kwesties die van belang zijn voor de volkeren van het continent zullen worden besproken. Een greep uit de thema’s die behandeld worden:

Democratie voor wie? De gevolgen van VS-interventies in Amerika; Mensen boven winst: gezondheid als mensenrecht overal ter wereld; De strijd voor democratie; Einde van het  patriarchaat: Seksegerelateerd geweld en de bevrijdingsstrijd; Samen overleven: Voedselsoevereiniteit, klimaatrechtvaardigheid en de toekomst van onze planeet; Visie van onze toekomst: De rol van cultureel verzet in sociale bewegingen; De economie van het volk: verzet tegen schulden, sancties en diefstal van hulpbronnen; De strijd voor soevereiniteit; Werknemers runnen de wereld: transnationale organisatie voor arbeidsrechtvaardigheid.[4]

Bronnen:

[1] Honduras. Xiomara Castro no asistirá a la Cumbre de las Américas – Resumen Latinoamericano

[2] Nuestramérica. Exige en Cumbre de las Américas levantar bloqueo a Cuba – Resumen Latinoamericano

[3] Migrantes. Caravana en México continúa su marcha hacia Estados Unidos – Resumen Latinoamericano

[4] Nuestramérica. Este miércoles comienza en Los Ángeles la Cumbre de los Pueblos /Irá en paralelo a la Cumbre de la Exclusión llamada por Biden – Resumen Latinoamericano