Op Theater aan Zee kan je onmogelijk alles bekijken – te veel voorstellingen -, dus is het niet aan mij om ‘An Old Monk’ van LOD als dé voorstelling van de editie 2013 te bestempelen. Toch lijkt het me onwaarschijnlijk dat ik de komende dagen nog iets beters zal zien.
Met als rode draad de jazz van Thelonious Monk hebben Josse De Pauw en het Kris Defoort Trio een hommage aan het leven samengesteld die indruk maakt. Een naam als Monk vraagt natuurlijk om een woordspeling, vandaar ‘An Old Monk’. De ‘monnik’ zijnde de dertiger die plots beseft dat zijn jeugd voorgoed voorbij is en zich gaat settelen in de burgermaatschappij, om dan twintig, dertig jaar later tot de vaststelling te komen dat hij al die tijd vergeten is om te… leven.
De voorstelling begon met muziek: het Kris Defoort Trio speelde de toegankelijkste jazz die Old Thelonious ooit uit zijn vingers toverde, met veel improvisatie, zoals het hoort, maar ook af en toe wat eigen noten geïnspireerd door het jazzmonument. Achter hen hing een groot wit doek en daarachter zag je twee benen en voeten die zenuwachtig stonden te trappelen.
Een ijsbeer, dacht ik, maar toen die benen en voeten even later de scène op kwamen, zag ik dat het Josse De Pauw (61) was. Krampachtig dansend, maar minder zielig dan Jan Decorte, baande hij zich een weg naar het jazztrio, dat het tempo nog wat opdreef, en toen begon hij zelfs te zingen! Met veel parlando tussendoor had hij het over onze tienertijd, toen we ons niet geneerden om heel ons lijf en al onze ledematen te gebruiken op een dansvloer of bij uitbreiding waar dan ook.
Daarna moest hij wel gaan zitten, uitgeput en bijna zonder adem, maar hij blééf dansen, met zijn benen, zijn armen en zijn hoofd, terwijl Defoorts vingers gezwind over het klavier gleden, Nico Thys basklanken uit zijn gitaarsnaren plukte en Lander Gyselinck op zijn drumstel tekeer ging als een wildeman. De Pauw had het over ouder worden, bezadigder, voorzichtiger, sneller gegeneerd door wat de anderen denken. Maar eens komt er een dag dat het oordeel van die anderen je allemaal niet meer kan schelen en dan word je opnieuw geboren, zij het in een oud lijf dat minder beweeglijk is, om nog niet te spreken over de analyse van het bloedonderzoek dat je net achter de rug hebt.
Dat alles en nog veel meer komt aan bod tijdens deze vijf kwartier durende voorstelling die eigenlijk ook kan doorgaan voor een concert. Á la Tom Waits bijvoorbeeld, maar dan theatraler. Op zeker ogenblik laat hij ook het publiek meedoen, “want publieksparticipatie, dat moét van de subsidiecommissies”. Hij vertelt herkenbare anekdotes uit het leven: het weerzien van een oude kennis van wie je de naam niet meer herinnert, het zittend gaan pissen in een hokje omdat een pissijn te veel ouderdomsongemakken verraadt, de betutteling in ziekenhuizen alsof je al in een bejaardentehuis zit…
Op zeker ogenblik had hij het over Nellie. Velen zullen wellicht gedacht hebben: who the fuck is Nellie? Nellie Smith was Monks vrouw. Ja, soms had De Pauw het over zichzelf, soms over Thelonious Monk maar eigenlijk had hij het in de eerste plaats over ‘ouder wordende mannen’ in het algemeen.
De voorstelling kreeg nog een epiloog: grappige naaktfoto’s van Josse De Pauw (fotograaf: Bache Jespers) werden op het witte doek geprojecteerd. Enkele daarvan werden ingekleurd met tekeningen door Benoît Van Innis. Ook om de subsidiecommissies ter harte te zijn, dacht ik, hybridisering weet je wel, maar dat zei De Pauw er niet bij.
Wie ‘An Old Monk’ wil gaan bekijken zal de kalenders van de culturele centra in de gaten moeten houden, want gisteravond speelden ze hun laatste voorstelling op TAZ.
MISSELYk